Sparc: архітэктура набору інструкцый

Упершыню распрацаваны ў 1986 г. і выпушчаны ў 1987 г, SPARC быў адной з самых пасьпяховых раньніх камэрцыйных сыстэм RІSC, і яго посьпех прывёў да ўвядзеньня падобных дызайнаў RІSC ад шэрагу пастаўшчыкоў у 1980-х і 90-х. Першая рэалізацыя арыгінальнай 32-разраднай архітэктуры (SPARC V7) была выкарыстану ў працоўных станцыях і сэрвэрных сыстэмах Sun-4, замяніўшы іх ранейшыя сыстэмы Sun-3 на базе працэсараў Motorola 68000. SPARC V8 дадаў шэраг удасканаленьняў, якія ўваходзілі ў сэрыю працэсараў SuperSPARC, выпушчаную ў 1992 годзе. SPARC V9, выпушчаны ў 1993 годзе, прадставіў 64-бітную архітэктуру й быў упершыню выпушчаны ў працэсарах Sun UltraSPARC у 1995 г. Пазьней былі выкарыстаны працэсары SPARC у сэрвэрах Sun, Сольбарн і Фуджыцу. Дызайн быў перададзены міжнароднай гандлёвай групе SPARC у 1989 г., і з таго часу яго архітэктура распрацоўваецца яе членамі. SPARC Іnternatіonal таксама нясе адказнасьць за ліцэнзаваньне й прасоўваньне архітэктуры SPARC, кіраваньне гандлёвымі маркамі SPARC (у тым ліку SPARC, якой яна валодае) і забесьпячэньне адпаведнасьці. SPARC Іnternatіonal прызначаўся для разьвіцьця архітэктуры SPARC для стварэньня большай экасыстэмы. SPARC атрымаў ліцэнзію некалькіх вытворцаў, уключаючы Atmel, Bipolar Integrated Technology, Cypress Semіconductor, Fujіtsu, Matsushіta і Texas Іnstruments. Дзякуючы SPARC Іnternatіonal, SPARC цалкам адкрыты, не зьяўляецца ўласнасьцю і бясплатны. Па стане на верасень 2017 году найноўшымі працэсарамі высокае клясы SPARC зьяўляюцца SPARC64 XІІ ад Fujіtsu (уведзены ў 2017 годзе для яго сэрвэра SPARC M12) і SPARC M8 ад Oracle, прадстаўлены ў верасьні 2017 году для сваіх сэрвэраў. 1 верасьня 2017 г., пасьля цыкла звальненьняў, які пачаўся ў лябараторыях Орэкль у лістападзе 2016 г., Орэкль спыніў распрацоўку СПАРК пасьля завяршэньня M8. Большая частка групы распрацоўшчыкаў асноўных працэсараў у Остыне, штат Тэхас, была адхілена ад пасады, як і каманды ў Санта-Кляры ў Каліфорніі й Бэрлінгтане, штат Масачусэц. Разьвіцьцё СПАРК працягваецца, і Фуджыцу вяртаецца да ролі вядучага пастаўшчыка сэрвэраў СПАРК, а новы працэсар павінен зьявіцца ў 2020 годзе.