Ямантавічы: літоўскі шляхецкі род
Ямантавічы — літоўскі княскі род, нашчадкі старажытных літоўскіх удзельных князёў.
| Ямантавічы лац. Jamantavičy | |
| Краіна паходжаньня: | Вялікае Княства Літоўскае |
| Першы з роду: | Ямант |
Прозьвішча
- Асноўны артыкул: Ямант
Амунд, Амунт, Емунд або Ёмунд (Ammundus, Amund, Amuntr, Emund, Jomund) — імя германскага паходжаньня. Іменная аснова ам- (імёны ліцьвінаў Ямаўт, Ямін; германскія імёны Amolt, Ammin) мае значэньне 'актыўны, гарлівы, працавіты' і ўзыходзіць да стараісьляндзкага ama 'турбаваць, непакоіць', а аснова -мунд- (-мунт-, -монт-) (імёны ліцьвінаў Монтгерд, Валімонт, Жыгімонт; германскія імёны Mundgerd, Walmont, Sigimunt) паходзіць ад германскага *mundô 'рука, абарона, крэўнасьць' або гоцкага munds 'моц розуму, імкненьне', mundrs 'гарлівы, палкі'.
Гісторыя
Паводле легенды, вялі радавод ад мітычнага князя Гедруса. Першы вядомы з роду Ямант Тулунтавіч (у праваслаўі Васіль; ? — 12 жніўня 1399) у 1390 годзе паехаў поруч з князем Вітаўтам у Прусію. У 1396 годзе яму разам з Васілём Барэйкавічам Вітаўт даў у кіраваньне Смаленскае княства, потым трымаў і Клецкае княства. У 1398 годзе падпісаў мірную ўмову паміж Вялікім Княствам Літоўскім і крыжакамі. Загінуў у 1399 годзе ў бітве на Ворскле з татарамі. Меў сыноў Сямёна (Сеньку) і Міхайлу.
Найбольш вядомыя
- Сямён Ямантавіч, сын Яманта Тулунтавіча. Падпісаў акт Віленска-Радамскай уніі (1401 год) паміж ВКЛ і Польшчай, Тарунскі мір 1411 году з крыжакамі.
- Сямён (? — да 1540), сын Яшкі, унук Міхайлы Ямантавіча. Ад маёнтку Падбярэзьзя каля Друцку празываўся Ямантавічам-Падбярэскім. Валодаў таксама мястэчка Бачэйкавам, часткай воласьці Басеі. З 1522 году быў намесьнікам (дзяржаўцам) кернаўскім, трымаў Азярышчанскую і Усьвяцкую воласьці. Ня меў дзяцей, таму пакінуў маёнткі сястры Ульляне, сыны якой ад шлюбу зь Яцкам Сенькавічам Рыгор і Іван узялі прозьвішча Падбярэскія. Нашчадкі Рыгора ўзялі прозьвішча і тытул князёў Друцкіх-Падбярэскіх.
Крыніцы
Літаратура
- Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Ямантавічы, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.