Фаналёгія (па-грэцку: phōnē — «гук» і па-грэцку: logós — «слова», «вучэньне») — разьдзел мовазнаўства, які вывучае фанэмы і іх сыстэму.
Да ліку асноўных пытаньняў фаналёгіі належаць: вызначэньне існасьці самой фанэмы, г.зн., вызначэньне тых прыкметаў, якія складаюць зьмест фанэмы; высьвятленьне суадносінаў, з аднаго боку, паміж фанэмай і гукамі, у якіх яна рэалізуецца, а зь іншага боку, зь іншымі фанэмамі. Інакш кажучы, у цэнтры ўвагі фаналёгіі знаходзіцца праблема тоеснасьці фанэмы.
На розьніцу паміж параўнальна невялікай колькасьцю гукаў, якія функцыянуюць у мове, і практычна незьлічонай колькасьцю розных фізычных гукаў, упершыню (1870-я гг.) зьвярнуў увагу лінгвіст І. А. Бадуэн дэ Куртэнэ, які распрацаваў палажэньні аб фанэмах як «рухомых кампанэнтах марфэмаў», аб разнастайнасьці гукаў, якія аб'ядноўваюцца ў адну фанэму (або яго аляфонаў), і першым увёў у лінгвістычны ўжытак тэрмін «фанэма».
Ідэі Бадуэна дэ Куртэнэ аб розных аспэктах гукаў мовы — артыкуляцыйных («кінэма») і акустычных («акусма»), а таксама аб іх ролі «ў мэханізьме мовы» зрабілі вялікі ўплыў на разьвіцьцё фанэтыка-фаналягічных дасьледаваньняў у расейскім і сусьветным мовазнаўстве, зьявіліся зыходнымі тэарэтычнымі пасылкамі для розных фаналягічных школ XX ст., найперш, Маскоўскай і Ленінградзкай фаналягічных школаў, Праскай лінгвістычнай школы.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Фаналёгія, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.