Рома Рым: італьянскі футбольны клюб з Рыму

Клюб быў заснаваны ў выніку зьліцьця некалькіх футбольных клюбаў гораду ў 1927 годзе. «Рома» гуляе ў Сэрыі A з часоў свайго заснаваньня, але толькі адзін сэзон у пачатку 1950-х яны вымушаны былі прапусьціць, бо вылецелі ў Сэрыю Б.

Рома
Поўная назва	Associazione Sportiva Roma (A.S. Roma)
Заснаваны	22 ліпеня 1927
Горад	Рым, Італія
Стадыён	Стадыё Алімпіка Умяшчальнасьць: 70 634
Прэзыдэнт	Дэн Фрыдкін[d]
Кіраўнік	NEEP Roma Holding[d]
Галоўны трэнэр	Даніеле Дэ Росі
Чэмпіянат	Сэрыя A
· 2022—2023	6 месца
Хатнія колеры Выязныя колеры Трэція колеры
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы asroma.com

«Рома» перамагала ў італьянскім чэмпіянаце тройчы, у сэзонах 1941—1942, 1982—1983 і 2000—2001 гадоў, а таксама дзевяць разоў станавілася ўладальнікам Кубка Італіі й двойчы Супэркубка краіны. Пераможцы Лігі Канфэрэнцыяў УЕФА 2022—2023 гадоў. Клюб двойчы «Рома» выходзіла ў фіналы эўрапейскіх кубкаў: Кубка эўрапейскіх чэмпіёнаў у 1984 годзе, але там яна атрымала паразу ў сэрыі пэнальці ад «Лівэрпулу», і Кубка УЭФА ў 1991 годзе, саступіўшы «Інтэру».

Хатнія гульні ў цяперашні час клюб праводзіць на «Стадыё Алімпіка», які яны падзяляюць са сваім асноўным супернікам клюбам «Ляцыё». Маючы ўмяшчальнасьць большую за 72 тысячы гледачоў, стадыён зьяўляецца другім па велічыні ў Італіі, саступаючы толькі мілянскаму «Сан-Сыра». У верасьні 2009 году кіраўніцтва клюбу абвесьціцла пра пляны будаўніцтва новага стадыёну ў заходнім прыгарадзе Рыму. Ягоны дызайн быў складзены па ўзоры ангельскіх футбольных стадыёнаў.

Раньнія часы

Футбольны клюб «Рома» быў утвораны 22 ліпеня 1927 году ў выніку аб’яднаньня трох рымскіх камандаў: «Роман», «Альба-Аўдачэ» й «Фартытуда-Про Рома» (першапачаткова камандаў было пяць — «Роман», «Альба», «Аўдачэ», «Фартытуда» й «Про Рома»). Гэта было зроблена па ініцыятыве аднаго зь лідэраў фашысцкай партыі Італа Фоскі з мэтай зьяўленьня ў Вечным горадзе клюбу, здольнага пазмагацца з гегемоніяй паўночнаітальянскіх камандаў — «Джэноа», «Тарына», «Ювэнтусам», «Інтэрнацыянале» й «Балёньняй». Толькі адна рымская каманда змагла пазьбегнуць зьліцьця — «Ляцыё», дзякуючы намаганьням віцэ-прэзыдэнта клюбу генэрала міліцыі Джорджыё Вакара.

«Рома» стала ўдзельнікам італьянскай Сэрыі A ў сэзоне 1929—1930 гадоў. А ўжо ў наступным сэзоне «джаляросі» фінішавалі на другім месцы, прапусьціўшы наперад толькі «Ювэнтус». Найлепшымі гульцамі гэтага пэрыяду ў «Роме» былі капітан Атыліё Фэрарыс, а таксама Гвіда Мазэцьці, Фульвіё Бэрнардыні й Радольфа Воўк.

 

Пасьля пэрыяду рэзкага зьніжэньня вынікаў і страты некалькіх асноўных гульцоў, у рэшце рэшт, «Рома» аднавіла склад і нават запрасіла ў каманду шэраг бамбардзіраў, як то аргентынскі форўард Энрыке Гуаіта. Пад кіраўніцтвам Люіджы Барбэзына, рымскі клюб быў блізкі да свайго першага тытулу ў сэзоне 1935—1936 гадоў, аднак, толькі на адзін пункт адстаў ад чэмпіяна таго сэзону клюбу «Балёньня». «Рома» сталася моцным калектывам напрыканцы 1930-х гадоў. Аднак, першы трыюмф у нацыянальным першынстве сэзону 1941—1942 гадоў быў даволі нечаканым. Важную ролю ў перамозе адыграў бамбрадзір Амэдэо Амадэй, які забіў у браму супернікаў 18 галоў. Акрамя таго, галоўны трэнэр Альфрэд Шафэр зрабіў вялікі ўнёсак у атрыманьне першага чэмпіёнскага тытулу. На той час Італія была ўцягнутая ў Другую сусьветную вайну, і «Рома» праводзіла свае хатнія матчы на стадыёне «Нацыянальнай фашыскай партыі».

У наступныя гады пасьля вайны рымскі клюб ня здолеў захаваць свае пазыцыі ў лізе й скончыў пяць чэмпіянатаў запар у ніжняй палове выніковай табліцы Сэрыі А. У рэшце рэшт у сэзоне 1950—1951 гадоў «Рома» нават не ўтрымалася ў найвышэйшым дывізіёне й патрапіла ў Сэрыю Б, прыкладна празь дзесяць гадоў пасьля свайго трыюмфу. Пад кіраўніцтвам трэнэра Джузэпэ Віяні, які ў будучыні ачоліў нацыянальную зборную Італіі, «Рома» здолела вярнуцца ў Сэрыю А.

Пасьля вяртаньня ў Сэрыю А «Рома» здолела ня толькі захаваць сваё месца ў эліце, але нават увайсьці да ліку клюбаў зь верхняй паловы табліцы, дзякуючы гэткім гульцамі, як то Эджыста Пандальфіні, Дына Да Коста й Гэльге Бранэ. Іхны лепшы сэзон адбыўся за пэрыядам, калі каманду ачольваў ангельскі спэцыяліст Джэс Карвэр, у сэзоне 1954—1955 гадоў. Каманда скончыла той сэзон на другім радку, прапусьціўшы наперад толькі «Мілян» і «Ўдынэзэ», аднак, апошні зь іх быў дыскваліфікаваны за карупцыю. Хоць «Рома» ня здолела прабіцца ў першую чацьвёрку на працягу наступнага дзесяцігодзьдзя, яны дасягнулі пэўных посьпехаў у кубкавых розыгрышах. У сэзоне 1960—1961 гадоў «Рома» ўпершыню ў гісторыі атрымала перамогу ў міжнародным кубку, атрымаўшы перамогу ў фінале Кубку кірмашоў над «Бірмінггэм Сіці» зь лікам 4:2. Празь некалькі гадоў пасьля гэтага «Рома» атрымала Кубак Італіі сэзону 1963—1964 гадоў, забіўшы адзіны гол фіналу ў матчы супраць «Тарына».

Аднак, ужо ў сэзоне 1964—1965 гадоў клюб чакала няўдача, калі галоўны трэнэр Хуан Карляс Лярэнса абвесьціў, што каманда ня можа заплаціць сваім гульцам і наўрад ці змогуць дазволіць сабе паехаць да «Вічэнца» на чарговы матч чэмпіянату. Заўзятары клюбу аб’явілі аб зборы грошай на ўтрыманьне клюбу ў Сыкстынскім тэатры, а банкруцтва ўдалося пазьбегнуць праз выбраньне новага прэзыдэнта клюба Франка Эванджэлісьці. Свой другі Кубак Італіі «Рома» атрымала ў сэзоне 1968—1969 гадоў. Менавіта ў 1969 годзе Джакама Лёсі ўсталяваў рэкорд клюбу, правёўшы 450 матч за клюб ва ўсіх спаборніцтвах. Гэты рэкорд трымаўся наступныя 38 гадоў.

Другі тытул

1970-я — адны з самых сумных у гісторыі «джаляросі»: з капітанам Джакама Лёсі не працягнулі кантракт з-за рознагалосьсяў з галоўным трэнэрам Эленіё Эрэра, а пад час прэзыдэнцтва Альвара Марчыні тры каштоўных гульца былі перададзеныя Ювэнтусу: Лючана Сьпінозі, Фабіё Капэльлё і Фаўста Ляндыні. Рома была з-за гэтага перайменаваная ў Рамэту (па-італьянску: Rometta) і была крэпкім сярэдняком чэмпіянату. Толькі ў сэзоне 1974—1975 гадоў яна заняла трэцяе месца, а ў 1978—1979 яна пазьбегла вылету ў Сэрыю Б у перадапошнім туры. Нягледзячы на незадавальняючыя вынікі, каманда заваявала англа-італьянскі кубак 1972 году.

Напрыканцы дзесяцігодзьдзя ўладальнікам клюба стаў Дына Віёла, які цалкам ператварыў яго тэхнічны ўзровень, а потым перадаў кіраўніцтва швэду Нільсу Лідгальму. Лідгальм адразу дабіўся добрых вынікаў, паслядоўна заваяваў два Кубкі Італіі, абодва разы ў фінале сустракаўся з Тарына і абодва разы перамог па пэнальці. У сэзоне 1982—1983 гадоў Лідгальм выіграў другі чэмпіёнскі тытул ў гісторыі рымлян. 8 мая 1983 году на стадыёне Люіджы Фэрарыс адбыўся матч з Джэноа.

У наступным годзе клюб заваяваў свой пяты Кубак Італіі, у фінале перамаглі Вэрону. Выйшаў у фінал Кубка Эўрапэйскіх чэмпіёнаў, які з гэтай нагоды праходзіў прама на «Стадыё Алімпіка» ў Рыме. Нягледзячы на перавагу гульні дома, каманда не змагла навязаць барацьбу «Лівэрпулу»: пасьля дадатковага часу лік быў 1:1, і каманда пацярпела паразу з-за двух памылак на пэнальці Бруна Конці і Франчэска Грацыяні. Канчатковы лік быў 4:2. Пазьней Дына Віёла зноў даверыў каманду швэдзкаму трэнэру Свэну-Ёрану Эрыксану.

У 1991 годзе каманда заваявала сёмы Кубак Італіі, у фінале перамаглі Сампдорыю. Таксама выйшлі ў фінал Кубка УЭФА, але саступілі ў фінальных гульнях Інтэру. У 1993 годзе каманду набыў Франка Сэнсі, які ўмацаваў яе, але гэта не дапамагло адразу дабіцца значных вынікаў. Улетку 1999 году кіраўніцтва даверыла клюб трэнэру Фабіё Капэльлё, у наступным годзе клюб набыў шмат гульцоў і заваяваў трэці чэмпіёнскі тытул. Праз два месяцы пасьля перамогі ў чэмпіянаце клюб таксама заваяваў свой першы Супэркубак Італіі пасьля перамогі над Фіярэнтынай.

 

У 2000-я гады Рома шэсьць разоў займала другое месца ў лізе, а пад кіраўніцтвам Лючана Спалецьці заваявала пасьлядоўна два Кубкі Італіі (2006—2007 і 2007—2008), абодва разы пасьля перамогі над Інтэрам і Супэркубак Італіі 2007 ізноў пасьля перамогі над Інтэрам. Пасьля сэзона 2010—2011 клюб быў перададзены групе амэрыканскіх прадпрымальнікаў на чале з Томасам Дыбэнэдэта, потым з Джэймзам Палотам. Яны прывялі каманду да трох другіх месцаў і паўфінала Лігі чэмпіёнаў. 17 жніўня 2020 году міжнародная гандлёвая група з ЗША «The Friedkin Group» набыла клюб, прэзыдэнтам стаў Дэн Фрыдкін, прадстаўнік дыстрыбутараў Toyota у краінах Пэрсыдзкай затокі. У другі год кіраўніцтва Жузэ Маўрыньню каманда зваявала Кубак Канфэрэнцыяў УЭФА, адразу калі гэтая ўзнагарода зьявілася.

• Чэмпіён Італіі (3):
  • 1942, 1983, 2001

• Уладальнік Кубка Італіі (9):
  • 1964, 1969, 1980, 1981, 1984, 1986, 1991, 2007, 2008

• Уладальнік Супэркубка Італіі (2):
  • 2001, 2007

• Пераможца Лігі канфэрэнцыяў (1):
  • 2022

• Уладальнік Кубка УЭФА (1):
  • 1961

• З 1927 г. на «Мотавэлядрома Апія»
• З 1929 г. на «Кампа Тэстачыя»
• З 1941 г. на Стадыёне Нацыянальнае фашысцкае партыі (пазьней Стадыё Фляміньё)
• З 1953 г. на «Стадыё Алімпіка»
• У 1989 г. на «Стадыё Фляміньё» (у сувязі з рамонтнымі работамі на «Стадыё Алімпіка» па прычыне чэмпіянату сьвету па футболе 1990 году)
• З 1990 г. на «Стадыё Алімпіка»

Актуальны на 11 лютага 2024 году

№ Пазыцыя Імя Год нараджэньня 1   Бр Руй Патрысію 1988 2   Аб Рык Карсдорп 1995 3   Аб Дын Гёйсэн (ар. Ювэнтус) 2005 4   ПА Браян Крыстантэ 1995 5   Аб Эван Н’Дыка 1999 6   Аб Крыс Смолінг 1989 7   ПА Лярэнца Пэлегрыні (капітан) 1996 9   Нап Тэмі Абрагам 1997 14   Аб Дыега Льярэнтэ (ар. Лідс Юн.) 1993 16   ПА Леандра Парэдэс 1994 17   Нап Сэрдар Азмун (ар. Баер) 1995 19   Аб Зэкі Чэлік 1997 20   ПА Рэнату Саншыш (ар. ПСЖ) 1997 21   Нап Паўлё Дыбаля 1993

№ Пазыцыя Імя Год нараджэньня 22   ПА Усэм Аўар 1998 23   Аб Джанлюка Манчыні 1996 35   ПА Тамаза Бальданцы 2003 37   Аб Леанарда Сьпінацоля 1993 43   Аб Расмус Крыстэнсэн (ар. Лідс Юн.) 1997 52   ПА Эдаарда Бовэ 2002 59   ПА Ніколя Залеўскі 2002 60   ПА Рыкарда Пагана 2004 63   Бр П’етра Боэр 2002 69   Аб Анхэліньнё (ар. РБ Ляйпцыг) 1997 90   Нап Рамэлю Люкаку (ар. Чэлсі) 1993 92   Нап Стэфан эль-Шаараві 1992 99   Бр Міле Сьвіляр 1999

• Афіцыйная старонка (італ.)
• Польскі фан-сайт (пол.)
• Расейскі фан-сайт (рас.)