Міко́ла Я́каўлевіч Раве́нскі (5 сьнежня 1886, маёнтак Капланцы, Ігуменскі павет, цяпер Бярэзінскі раён Менскай вобласьці — 9 сакавіка 1953, Лёвэн, Бэльгія) — беларускі кампазытар, дырыгент, музычны крытык.
Мікола Равенскі | |
Нарадзіўся | 5 сьнежня 1886 маёнтак Капланцы, Расейская імпэрыя |
---|---|
Памёр | 9 сакавіка 1953 (66 гадоў) Лёвэн, Бэльгія |
Гады творчасьці | 1903—1953 |
Напісаў музыку да шэрагу вершаў беларускіх паэтаў, аўтар музыкі да гімну «Магутны Божа», кампанаваў рэлігійную музыку.
Нарадзіўся 5 сьнежня 1886 г. у маёнтку Капланцы Ігуменскага павету (цяпер Бярэзінскі раён). Бацька — садоўнік.
Зь пяці гадоў сьпяваў у царкоўным хоры, навучаўся ў вясковай школе. У 1895 прыняты на поўнае ўтрыманьне ў Менскі архірэйскі хор, дзе атрымаў пачатковую музычную адукацыю. У 1903 г. быў накіраваны ў Менскі мужчынскі манастыр як дырыгент тамтэйшага хору.
У 1905 г. атрымаў ад архірэя накіраваньне ў Наваградак, дзе працаваў дырыгентам царкоўнага хору й выкладаў музыку ў школах. У 1912—1914 гг. прайшоў курсы рэгента царкоўнага хору ў Маскве. З пачаткам Першай сусьветнай вайны эвакуяваны з Наваградку, працаваў канторшчыкам, загадчыкам складамі ў вайсковым будаўніцтве. З 1917 — выкладчык сьпеваў і музыкі ў Ігумене.
У 1919 пераехаў у Менск, працаваў дырыгентам царкоўнага хору, школьным выкладчыкам. У 1920 г. пачаў працаваць кіраўніком хору пры Беларускім работніцкім клюбе (эсэраўскім) у Менску. У гэты час зьяўляюцца ягоныя першыя кампазыцыі — песьні на вершы Максіма Багдановіча, Канстанцыі Буйло, уступ да паэмы «Гапон» Вінцэнта Дунін-Марцінкевіча, песьня «Ах ты, Нёман-рака» на словы Цішкі Гартнага. У 1922 г. у Менску выйшаў друкам амаль увесь тагачасны песьневы рэпэртуар М. Равенскага — «Зборнік песьняў з нотамі». Пасьля забароны дзейнасьці эсэраў арыштаваны, па вызваленьні пэўны час працаваў хормайстрам у Беларускім дзяржаўным акадэмічным тэатры (1923).
У 1923 г. выехаў у Маскву працягваць сваю музычную адукацыю, дзе жыў сем гадоў, закончыўшы ў 1927 годзе музычны тэхнікум імя Стасава і ў 1930 годзе кампазытарскі аддзел кансэрваторыі. Адначасна ў 1924—1930 быў сябрам-карэспандэнтам Беларускай Акадэміі навук. У Маскве Мікола Равенскі піша песенныя кампазыцыі на словы Ўладзімера Дубоўкі і Янкі Купалы. Пад уплывам У. Дубоўкі зьвярнуўся да музычнае крытыкі й напісаў два крытычныя артыкулы ва «Ўзвышша».
3 1930 выкладаў у музычным тэхнікуме, Беларускай кансэрваторыі. У 1938 выключаны з Саюзу кампазытараў як брат расстралянага Антона Равенскага. У 1940 пераехаў у Магілёў, але праз год вярнуўся ў Менск, дзе і застаў акупацыю. Тут 23 чэрвеня згінулі ў пажары ўсе ягоныя рукапісы і друкі.
З 1943 — рэгент царкоўнага хору ў г. Ігумене, у 1944 вярнуўся ў Менск. 3 надыходам савецкіх войскаў эміграваў у Нямеччыну, жонка зь дзецьмі засталася ў БССР. Працаваў рабочым на тартаку пад Мюнхэнам, выкладаў у беларускіх гімназіях у Рэгенсбургу і Остэргофэне. Быў сябрам Рады БНР у выгнаньні.
З 1950 у Бэльгіі, у Лювэнскім унівэрсытэце стварыў студэнцкі ансамбль беларускай музыкі. У апошнія гады захварэў на рак. Пахаваны ў Лёвэне.
Аўтар апрацовак беларускіх народных песень і песень на вершы М. Багдановіча («Пагоня», «Слуцкія ткачыхі» і інш.), Я. Купалы, Я. Коласа («Мой родны кут», «Край наш бедны» і інш.), К. Буйло («Люблю наш край», гістарычная сюіта «Курган» паводле аднайменнага верша), Ц. Гартнага, З. Бядулі, якія часткова ўвайшлі ў яго «Зборнік песень з нотамі» (1922), У. Дубоўкі («О Беларусь, мая шыпшына»); беларускай опэры «Браніслава» (лібрэта У. Дубоўкі; не завершанае); беларускай апэрэты «Залёты» (паводле В. Дунін-Марцінкевіча); музыкі на тэксты царкоўных малітваў, у тым ліку «Магутны Божа» (на словы Н. Арсеньневай).
Кампанаваў рэлігійную музыку. Падрыхтаваў працу «Характэрныя рысы беларускай народнай песні» (засталася ў рукапісе).
У канцы жыцьця кіраваў хорам беларускіх студэнтаў у Бэльгіі, зь ім даў шмат канцэртаў у краінах Заходняй Эўропы, запісаў грамафонныя кружэлкі зь беларускімі сьвецкімі і рэлігійнымі песьнямі. Па сьмерці на гэтай пасадзе яго зьмяніў Канстанцін Кіслы(be).
Меў братоў Аляксандра (расстраляны нацыстамі ў пачатку нямецка-савецкай вайны) і Антона (расстраляны сталіністамі ў 1937).
Зь першай жонкай меў дачок. Адна зь іх, Лёля, была сувязной Ісаі Казінца і расстраляная гестапа пасьля ягонага арышту. Яшчэ адна, Вольга (у замужжы Аляксеенка) — салістка хору Беларускага радыё і тэлебачаньня.
Пляменьнік Міколы Равенскага Аляксандар Аляксандравіч Равінскі жыве ў Жодзіне.
This article uses material from the Wikipedia Беларуская (тарашкевіца) article Мікола Равенскі, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Зьмест даступны на ўмовах CC BY-SA 4.0, калі не пазначанае іншае. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Беларуская (тарашкевіца) (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.