«Нуклеин кислоталары» (атама латинса «нуклеус», йәғни ядро, һүҙенән килеп сыҡҡан) — күҙәнәктә нәҫел билдәләренең һаҡлау һәм тапшырыуҙа үҙәк ролде уйнаусы матдәләр.
Улар тәүтапҡыр күҙәнәк ядроларында табылған; рибонуклеин кислотаһы, нуклеин кислоталарының береһе, хайуан һәм үҫемлек күҙәнәктәре цитоплазмаһының состав өлөшө.
Рибонуклеин кислотаһы | |
Ҡыҫҡаса атамаһы | RNA |
---|---|
Рибонуклеин кислотаһы (РНК) Викимилектә |
Нуклеин кислоталарының биологик әһәмиәте ифрат ҙур. Билдәле булыуынса, һәр күҙәнәк инә күҙәнәктең бүленеүе һөҙөмтәһендә барлыҡҡа килә. Бала күҙәнәк инә күҙәнәктең үҙсәнлегем ала. Күҙәнәктең үҙсәнлектәре башлыса уның аҡһымдары менән билдәләнелә. Нуклеин кислоталары күҙәнәктә аҡһымдарҙы тап инә күҙәнәктәгесә итеп синтезлауҙы тәьмин итә.
Нуклеин кислоталарының ике төрө бар: дезоксирибонуклеин кислотаһы (ДНК) һәм рибонуклеин кислотаһы (РНК).
Рибонуклеин кислотаһы (РНК) — регуляр булмаған биополимер, полинуклетид.
Мономерҙары дүрт төр рибонуклеотид: цитозин, урацил, аденин, гуанин
Рибонуклеотидтарҙың дөйөм төҙөлөш схемаһы: азотлы нигеҙ — рибоза — Фосфор кислотаһы ҡалдығы.
Рибонуклеотидтар бер - береһенән азотлы нигеҙ буйынса ғына айырылалар:пиримидиндар төркөмөнән —Цитозин менән Урацил; пуриндарҙан — аденин менән гуанин.
РНК структураһы ДНК структураһына оҡшаш. РНК, ДНК кеүек үк, полинуклеотид, әммә ДНК-нан айырмалы рәүештә, РНК молекулаһы ( күпселек осраҡта) бер сынйырлы.
ДНК-лағы кеүек үк, РНК структураһы ла дүрт төр нуклеотидтың сиратлашыуынан барлыҡҡа килә, тик РНК-ла нуклеотидтар составы ДНК нуклеотидтарынан бер аҙ айырыла, йәғни РНК-ла углевод дезоксирибоза түгел, ә рибоза, шуға күрә РНК рибонуклеин кислотаһы тип атала ла инде. Бынан тыш, РНК-ға азотлы нигеҙ тимин урынына башҡа нигеҙ, төҙөлөшө буйынса уға яҡын, урацил (У) инә.
Шулай итеп, ДНК һәм РНК араһында өс төп айырма бар:
Күҙәнәктә РНК-ның бер нисә төрө бар. Улар бөтәһе лә аҡһымды синтезлауҙа ҡатнаша.
This article uses material from the Wikipedia Башҡорт article Рибонуклеин кислотаһы (РНК), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Башҡа шарт булмаһа, CC BY-SA 4.0 лицензияһына ярашлы, эстәлек менән һәр кем файҙалана ала. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Башҡорт (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.