যামিনী কৃষ্ণমূৰ্তি

১৯৪০ চনৰ ২০ ডিচেম্বৰ তাৰিখে ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত মাদ্ৰাজ প্ৰেচিডেন্সিৰ মাদানাপল্লীত যামিনী কৃষ্ণমূৰ্তিৰ জন্ম হৈছিল। বৰ্তমান এই ঠাই অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ চিত্তোৰ জিলাৰ অন্তৰ্গত। তেওঁ অৰ্ধ চন্দ্ৰৰ নিশা জন্ম গ্ৰহণ কৰাৰ বাবে তেওঁৰ ককাকে তেওঁৰ নাম যামিনী পূৰ্ণতিলাকা ৰাখিছিল। ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে ৰাতিৰ ভ্ৰূৰ ওপৰত এটা পূৰ্ণ চিহ্ন। তেওঁ তামিলনাডুৰ চিদাম্বৰমত ডাঙৰ হৈছিল যদিও মাতৃভাষা তেলেগু আছিল।

১৯৫৭ চনত মাদ্ৰাজত পোন প্ৰথমবাৰৰ বাবে যামিনী কৃষ্ণমূৰ্তিয়ে ৰাজহুৱাকৈ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। তেওঁ অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ ভগৱান ভেংকটশ্বৰৰ মন্দিৰ তিৰুমালা তিৰুপতি দেৱস্থানমৰ আস্থানা নৰ্তকী অৰ্থাৎ স্থায়ী নৰ্তকীৰ সন্মান লাভ কৰিছিল। কিছুমান সমালোচকৰ মতে তেওঁৰ নৃত্যয়ে লয়বদ্ধ ব্যক্তিত্বক প্ৰতিফলিত কৰে। তেওঁক কুচিপুড়ি নৃত্যৰ শিখাবাহক হিচাপেও অভিহিত কৰা হয়। তেওঁ কুচিপুড়ি আৰু ভাৰত নাট্যম দুয়ো শাস্ত্ৰীয় নৃত্যৰ পটীয়সী। ভাৰতৰ ৰাজধানী নতুন দিল্লীৰ হৌজ খাছত তেওঁৰ যামিনী স্কুল অফ ডান্স নামেৰে নৃত্যৰ প্ৰতিষ্ঠান আছে। ইয়াত তেওঁ নতুন চামক শাস্ত্ৰীয় নৃত্যৰ শিক্ষা দান কৰে। ইয়াৰ লগতে তেওঁ দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন স্থানত নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছে। তেওঁ নৃত্য সাধনাত ব্যস্ত থাকি কেতিয়াও বিবাহ নকৰিলে। শিৱ গণেশ তেওঁৰ ব্যৱস্থাপক আৰু জে. এগ্ৰী গ্ৰীয়েট তেওঁৰ ব্যক্তিগত সচিব।

তেওঁৰ আত্মজীৱনী এ পেছন ফৰ ডান্স অৰ্থাৎ নৃত্যৰ প্ৰতি স্পৃহা প্ৰকাশিত হৈছে আৰু পাঠকৰ সমাদৰো লাভ কৰিছে।

তেওঁ কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে তেওঁ বহুতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা লাভ কৰিছে। ভাৰত চৰকাৰে কলা শিতানত তেওঁক ১৯৬৮ চনত ভাৰতৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মশ্ৰী, ২০০১ চনত ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মভূষণ আৰু ২০১৬ চনত ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মবিভূষণ প্ৰদান কৰে। ২০১৪ চনৰ ৮ মাৰ্চ তাৰিখে আন্তৰ্জাতিক নাৰী দিৱস উপলক্ষে অনুষ্ঠিত সম্ভৱী স্কুল অফ ডান্সৰ নায়িকা এক্সচেলেন্স পাৰচনীফাইডত নাট্য শাস্ত্ৰ পুৰস্কাৰৰে যামিনী কৃষ্ণমূৰ্তিক সন্মানিত কৰা হৈছিল। তেওঁ ইয়াত "কুচিপুড়িলৈ মহিলাৰ অৱদান" শীৰ্ষক ব্যক্তব্য আগবঢ়ায়।