ভাৰত বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়

ভাৰতৰ প্ৰতীক
বৰ্তমান পদাধিকাৰী পীয়ুষ গোৱাল [ ২০১৯ চনৰ ৩১ মে -ৰ পৰা
বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়
মনোনয়ন কৰ্তা	প্ৰধানমন্ত্ৰী
নিয়োগকৰ্তা	ৰাষ্ট্ৰপতি ( প্ৰধানমন্ত্ৰীৰ পৰামৰ্শ মতে )
প্ৰথম পদাধিকাৰী	শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী
গঠন	১৯৪৭ চনত
ৱেবচাইট	commerce.gov.in

বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰী হৈছে বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়ৰ মুৰব্বী আৰু ভাৰত চৰকাৰৰ কেবিনেট মন্ত্ৰীসকলৰ এজন। স্বাধীন ভাৰতৰ প্ৰথম বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰী আছিল শ্যামা প্ৰসাদ মুখাৰ্জী। বৰ্তমানৰ মন্ত্ৰী হ'ল ভাৰতীয় জনতা পাৰ্টিৰ পিয়ুষ গোৱেল। পিয়ুষ গোৱেল তেখেতে ২০১৯ চনৰ ৩১ মে'ত সুৰেশ প্ৰভুৰ পৰা দায়িত্ব লয়।

বিভাগটোক বহুপাক্ষিক আৰু দ্বিপাক্ষিক বাণিজ্যিক সম্পৰ্ক, ৰাজ্যিক বাণিজ্য, ৰপ্তানি প্ৰচাৰ ব্যৱস্থা, আৰু কিছুমান ৰপ্তানি মুখী উদ্যোগ আৰু সামগ্ৰীৰ বিকাশ আৰু নিয়ন্ত্ৰণ সম্পৰ্কীয় বৈদেশিক বাণিজ্য নীতি আৰু দায়িত্ব প্ৰস্তুত আৰু ৰূপায়ণ কৰাৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছে।

মসৃণ কাম-কাজৰ বাবে বিভাগটোক আঠটা বিভাগত বিভক্ত কৰা হৈছে :-

• প্ৰশাসনিক আৰু সাধাৰণ বিভাগ
• বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয় ভাৰত
• বিত্ত বিভাগ
• অৰ্থনৈতিক বিভাগ
• বাণিজ্য নীতি বিভাগ
• বৈদেশিক বাণিজ্য টেৰিটৰিয়েল বিভাগ
• ৰাজ্যিক বাণিজ্য আৰু আন্তঃগাঁথনি বিভাগ
• যোগান বিভাগ
• বাগিচা বিভাগ

বিভাগৰ প্ৰশাসনিক নিয়ন্ত্ৰণত থকা বিষয়সমূহ হ'ল:-

• আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বাণিজ্য
• বৈদেশিক বাণিজ্য
• ৰাজ্যিক ব্যৱসায়
• ভাৰতীয় বাণিজ্য সেৱাৰ ব্যৱস্থাপনা
• বিশেষ অৰ্থনৈতিক মণ্ডল

এই বিভাগটো ১৯৯৫ চনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল, আৰু ২০০০ চনত ঔদ্যোগিক উন্নয়ন বিভাগ ইয়াৰ সৈতে একত্ৰিত কৰা হৈছিল। ৰাষ্ট্ৰীয় অগ্ৰাধিকাৰ আৰু আৰ্থ-সামাজিক উদ্দেশ্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ঔদ্যোগিক খণ্ডৰ বিকাশৰ বাবে প্ৰচাৰমূলক আৰু উন্নয়নমূলক পদক্ষেপ প্ৰস্তুত আৰু ৰূপায়ণৰ বাবে এই বিভাগদায়বদ্ধ। যদিও ব্যক্তিগত প্ৰশাসনিক মন্ত্ৰালয়ে তেওঁলোকক আৱণ্টন কৰা নিৰ্দিষ্ট উদ্যোগবোৰৰ উৎপাদন, বিতৰণ, বিকাশ আৰু পৰিকল্পনাৰ দিশবোৰ চোৱাচিতা কৰে, উদ্যোগ আৰু অভ্যন্তৰীণ বাণিজ্যৰ প্ৰচাৰ বিভাগ সামগ্ৰিক ঔদ্যোগিক নীতিৰ বাবে দায়বদ্ধ। ই দেশলৈ এফডিআই প্ৰবাহৰ সুবিধা আৰু বৃদ্ধিৰ বাবেও দায়বদ্ধ। ডব্লিউপিআই (পাইকাৰী মূল্য সূচক) গণনা কৰাটোও ইয়াৰ দায়িত্ব।

উদ্যোগ আৰু অভ্যন্তৰীণ বাণিজ্যৰ প্ৰচাৰ বিভাগ পেটেণ্ট, ডিজাইন, ট্ৰেডমাৰ্ক, কপিৰাইট আৰু সামগ্ৰীৰ ভৌগোলিক ইংগিত সম্পৰ্কীয় বৌদ্ধিক সম্পত্তিঅধিকাৰৰ বাবেও দায়বদ্ধ আৰু তেওঁলোকৰ প্ৰচাৰ আৰু সুৰক্ষা সম্পৰ্কীয় পদক্ষেপৰ তত্ত্বাৱধান কৰে।

শেহতীয়াকৈ বাণিজ্য আৰু উদ্যোগ মন্ত্ৰালয়ৰ দ্বাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় ষ্টাৰ্টআপ বঁটা আৰম্ভ কৰা হৈছে মাননীয় প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে ঘোষণা কৰা প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰীয় ষ্টাৰ্টআপ দিৱসৰ প্ৰাকমুহূৰ্তত 46টা ষ্টাৰ্টআপক স্বীকৃতি দিছে। উদচালো (udChalo), ৰতন টাটা সমৰ্থিত ৰেপোছ (Repos) আৰু অন্যান্য উল্লেখযোগ্য ষ্টাৰ্টআপ বিজয়ীসকলৰ ভিতৰত আছে।

• বাণিজ্য বিভাগ
• শিল্প আৰু অভ্যন্তৰীণ বাণিজ্যৰ প্ৰসাৰৰ বিভাগ Archived 2021-07-30 at the Wayback Machine