মোগল সাম্ৰাজ্য বা মোগল চলতনত (আৰবী:চল্তনাত আল হিন্দীয়া; ফাৰ্চী:বিলাদ-ই-হিন্দোস্তান; ঐতিহাসিক হিন্দী:মুগলিয়া চলতনত) দক্ষিণ এছিয়াৰ এক প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক সাম্ৰাজ্য আছিল। প্ৰায় দুই শতিকাৰ পৰা এই সাম্ৰাজ্য পশ্চিমৰ সিন্ধু অৱবাহিকা, উত্তৰ-পশ্চিমৰ উত্তৰ আফগানিস্তান আৰু উত্তৰে কাশ্মীৰৰ বাহিৰৰ প্ৰান্তৰ পৰা পূবে বৰ্তমানৰ অসম আৰু বাংলাদেশৰ উচ্চভূমি আৰু দক্ষিণ ভাৰতৰ ডেক্কান মালভূমিৰ ওপৰভাগলৈকে বিস্তৃত আছিল।
মুগলিয়া চল্তনাত-ই-হিন্দ سَلْطَنَة اَلْهِنْدِيَّة (আৰবী) চল্তনাত আল হিন্দীয়া بِلادِ هِنْدوسْتان (ফাৰ্চী) বিলাদ-ই-হিন্দোস্তান مُغْلِیَہ سَلْطَنَت (ঐতিহাসিক হিন্দী) মুগ'লিয়া' চল্তনাত | |||||||||||||||||||||||||||||
সাম্ৰাজ্য | |||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Flag | |||||||||||||||||||||||||||||
সাম্ৰাজ্যইয়াৰ সৰ্বাধিক পৰিসৰত, ১৭০০ | |||||||||||||||||||||||||||||
ৰাজধানী |
| ||||||||||||||||||||||||||||
ভাষা(সমূহ) | |||||||||||||||||||||||||||||
ধৰ্ম |
| ||||||||||||||||||||||||||||
চৰকাৰ |
| ||||||||||||||||||||||||||||
সম্ৰাট (পদশ্বাহ) | |||||||||||||||||||||||||||||
- ১৫২৬–১৫৩০ | বাবৰ (প্ৰথম) | ||||||||||||||||||||||||||||
- ১৮৩৭–১৮৫৭ | বাহাদুৰ শ্বাহ দ্বিতীয় (শেষ) | ||||||||||||||||||||||||||||
কাল | প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক | ||||||||||||||||||||||||||||
- পানীপথৰ প্ৰথম যুদ্ধ | ২১ এপ্ৰিল ১৫২৬ | ||||||||||||||||||||||||||||
- সুৰ সাম্ৰাজ্য দ্বাৰা সাম্ৰাজ্য বাধাপ্ৰাপ্ত | ১৫৪০–১৫৫৫ | ||||||||||||||||||||||||||||
- মোগল-মাৰাঠা যুদ্ধ | ১৬৮০–১৭০৭ | ||||||||||||||||||||||||||||
- ঔৰঙ্গজেবৰ মৃত্যু | ৩ মাৰ্চ ১৭০৭ | ||||||||||||||||||||||||||||
- কৰ্ণালৰ যুদ্ধ | ২৪ ফেব্ৰুৱাৰী ১৭৩৯ | ||||||||||||||||||||||||||||
- দিল্লীৰ অৱৰোধ | ২১ ছেপ্টেম্বৰ ১৮৫৭ | ||||||||||||||||||||||||||||
Area | |||||||||||||||||||||||||||||
- ১৬৯০ | 40,00,000 km2 (15,44,409 sq mi) | ||||||||||||||||||||||||||||
Population | |||||||||||||||||||||||||||||
- ১৭০০ est. | ১৫৮,৪০০,০০০ | ||||||||||||||||||||||||||||
Currency | টকা, টকা, দাম | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
Warning: Value not specified for "continent" |
মোগল সাম্ৰাজ্য পৰম্পৰাগতভাৱে ১৫২৬ চনত বাবৰৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল বুলি কোৱা হয়, যি হৈছে উজবেকিস্তানৰ এজন যোদ্ধা মুৰব্বী, যি চুবুৰীয়া চাফাভিদ আৰু অটোমান সাম্ৰাজ্যৰ পৰা সাহায্য নিয়োগ কৰিছিল, পানীপথৰ প্ৰথম যুদ্ধত দিল্লীৰ চুলতান ইব্ৰাহিম লোধিক পৰাস্ত কৰিবলৈ আৰু উজনি ভাৰতৰ সমভূমিত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ। অৱশ্যে মোগল সাম্ৰাজ্যিক গাঁথনি কেতিয়াবা ১৬০০ চনৰ, বাবৰৰ নাতি আকবৰৰ শাসনৰ সৈতে, এই সাম্ৰাজ্যিক গাঁথনি ১৭২০ চনলৈকে চলিছিল, শেষ মুখ্য সম্ৰাট ঔৰঙ্গজেবৰ মৃত্যুৰ অলপ পিছতে, যাৰ শাসনকালত সাম্ৰাজ্যই ইয়াৰ সৰ্বাধিক ভৌগোলিক পৰিসৰ ও অৰ্জন কৰিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত, বিশেষকৈ ভাৰতত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ শাসনকালত, পুৰণি দিল্লী আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে থকা অঞ্চললৈ হ্ৰাস কৰা হয়, ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত ব্ৰিটিছ ৰাজে আনুষ্ঠানিকভাৱে সাম্ৰাজ্য ভংগ কৰে।
যদিও মোগল সাম্ৰাজ্য সামৰিক যুদ্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি আৰু স্থিৰ আছিল, ই শাসন কৰিবলৈ অহা সংস্কৃতি আৰু লোকসকলক জোৰেৰে দমন কৰা নাছিল, কিন্তু নতুন প্ৰশাসনিক পদ্ধতি স্থাপন কৰি সেইবোৰসন্তুলিত কৰিছিল, আৰু বিভিন্ন শাসক অভিজাত লোকক অন্তৰ্ভুক্ত কৰা, যাৰ ফলত অধিক দক্ষ, কেন্দ্ৰীভূত আৰু স্থায়ী নিয়ম হয়। সাম্ৰাজ্যৰ সামূহিক সম্পদৰ আধাৰ আছিল কৃষি কৰ, তৃতীয় মোগল সম্ৰাট আকবৰৰ দ্বাৰা স্থাপিত। এই কৰবোৰ, যি কৃষক খেতিয়কৰ আধাতকৈও অধিক উৎপাদনৰ সমান আছিল, সু-নিয়ন্ত্ৰিত ৰূপৰ মুদ্ৰাত পৰিশোধ কৰা হৈছিল, আৰু কৃষক আৰু শিল্পীসকলক ডাঙৰ বজাৰত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ বাছি লৈছিল।
সপ্তদশ শতিকাৰ বেছিভাগ সময়ত সাম্ৰাজ্যৰ দ্বাৰা বজাই ৰখা আপেক্ষিক শান্তি ভাৰতৰ অৰ্থনৈতিক সম্প্ৰসাৰণৰ এটা কাৰক আছিল। ভাৰত মহাসাগৰত ইউৰোপীয় উপস্থিতি বৃদ্ধি হোৱা, আৰু ভাৰতীয় কেঁচা আৰু সমাপ্ত সামগ্ৰীৰ বৰ্ধিত চাহিদাই মোগল আদালতত এতিয়াও অধিক সম্পদ সৃষ্টি কৰিছে। মোগল অভিজাত সকলৰ মাজত অধিক সুস্পষ্ট ব্যৱহাৰ আছিল, যাৰ ফলত চিত্ৰকলা, সাহিত্যিক ৰূপ, বস্ত্ৰ আৰু স্থাপত্যৰ অধিক পৃষ্ঠপোষকতা হয়, বিশেষকৈ শ্বাহজাহানৰ ৰাজত্বকালত। দক্ষিণ এছিয়াৰ মোগল ইউনেস্কো বিশ্ব ঐতিহ্যক্ষেত্ৰসমূহৰ ভিতৰত আছে: আগ্ৰা ফ'ৰ্ট, ফতেহপুৰ চিক্ৰী, লালকিল্লা, হুমায়ুনৰ সমাধি, লাহোৰ দুৰ্গ আৰু তাজমহল, যাক "ভাৰতত মুছলমান কলাৰ অলংকাৰ আৰু বিশ্বৰ ঐতিহ্যৰ সৰ্বজনীন ভাৱে প্ৰশংসিত উৎকৃষ্ট কৃতি" বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে।
This article uses material from the Wikipedia অসমীয়া article মোগল সাম্ৰাজ্য, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). আন একো উল্লেখ নাথাকিলে এই বিষয়বস্তু CC BY-SA 4.0 ৰ আওতাত উপলব্ধ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki অসমীয়া (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.