A Organización d'as Nacions Unidas ta la Educación, a Ciencia y a Cultura mas a sobén conoixita por as suyas siglas en anglés Unesco (United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), fue establita por as Nacions Unidas en 1946 ta promover a colaboración internacional en educación, ciencia, cultura y comunicación.
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Organización d'as Nacions Unidas ta la Educación, a Ciencia y a Cultura United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization | |||||
| |||||
Forma de gubierno Directora cheneral | Audrey Azoulay |
Hue en dia 193 estatos perteneixen a la Unesco, que tien a seu en París (Francia), y tien mas de 60 oficinas arredol d'o mundo. Os prochectos patrocinatos por a Unesco encluyen prochectos cientificos internacionals, programas d'alfabetización, d'amostranza tecnica u de formación de mayestros, prochectos historicos y culturals rechionals, fomento d'a cooperación internacional t'alzar o patrimonio cultural y natural mundial, y promoción d'os dreitos humans.
A traviés d'a Convención sobre a Protección d'o Patrimonio Mundial Cultural y Natural, a Unesco creyó en l'anyo 1972 un plan de protección d'os biens culturals d'o mundo conoixito como Patrimonio Común d'a Humanidat.
O papel d'a Unesco ha estato controvertito muitas vegatas. Mientres os anyos 70 y 80, diferents países occidentals criticoron que a Unesco s'emplegaba como un foro de países comunistas y d'o Tercer Mundo en contra d'os países occidentals. Especialment, se criticó o plan Nueva Orden Internacional d'a Información, decindo que iba en contra d'a libertat de prensa. Os Estaus Unius d'America albandonoron a Unesco en 1984, y retornoron-ie en 2003. O Reino Uniu se'n retiró en 1984, y torno a dentrar-ie en 1997. Tamién s'ha criticato a la Unesco por suyo exceso de burocracia.
Una d'as misions d'a Unesco ye la de mantener una relación de puestos que son consideratos Patrimonio d'a Humanidat. Istos puestos son historicos, naturals y culturals y a suya preservación y adecuación son consideratas importants ta la comunidat internacional. Manimenos a Unesco, no s'embreca dreitament en o mantenimiento d'istos.
A Unesco atorga una gran diversidat de becas, premios, medallas y reconeiximientos en educación, ciencia, cultura y paz a mas a mas de dotar beluns d'ixos premios con dotacions economicas ta a continación d'o dosembolique d'a actividat premiata.
En Aragón bi ha 4 biens declaratos Patrimonio d'a Humanidat por a Unesco:
Nombre | Nacionalidat | Anyadas | |
---|---|---|---|
1 | Julian Huxley | Reino Uniu | 1946–1947 |
2 | Jaime Torres Bodet | Mexico | 1948–1952 |
- | John Wilkinson Taylor | Estaus Unius | 1952–1953 (interín) |
3 | Luther H. Evans | Estaus Unius | 1953–1958 |
4 | Vittorino Veronese | Italia | 1958–1961 |
5 | René Maheu | Francia | 1961–1974 |
6 | Amadou-Mahtar M'Bow | Senegal | 1974–1987 |
7 | Federico Mayor Zaragoza | Espanya | 1987-1999 |
8 | Koichirō Matsuura | Chapón | 1999–2009 |
9 | Irina Bokova | Bulgaria | 2009–2017 |
10 | Audrey Azoulay | Francia | 2017-hue |
This article uses material from the Wikipedia Aragonés article Unesco, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). O texto ye disponible baixo a Creative Commons Attribution/Share-Alike License; puede que sigan d'aplicación atros termins. Se veiga as Condicions d'uso ta más detalles. Wikipedia ye una marca rechistrada d'a Wiki Du học, una organización sin animo de lucro. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Aragonés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.