ვედეფი

ათე ხასჷლას მოჸონაფილი რე სტატიეფი მეთე დუდჯოხოეფით. თიშა ვიკიპედიაშ შხვა ხასჷლაშ რცხუთ მოხვადითჷ-და, რთხიინთ დართათ წოხოლენ ხასჷლას დო ქიმშათინათ რცხუ თეშ, ნამუდა თიქ აიწორი ჯოხოდვალაშ ხასჷლაშა ქჷმიოწურასჷნ.

ვედეფი (სანსკრ. वेद „რჩქინა“) — უჯვეშაში ინდური სიჭკვერაშრაგადუაშ წინგეფი, რელიგიურ-ლიტერატურული ძეგლეფი, მორალიშ დო სამართალიშ კოდექსეფი, ფილოსოფიური, ხანტურული, მითოლოგიური დინორეეფიშ მაღვენჯი, ნამუეფიშ აკოქიმინუაშ ნოფული ჯვ. წ. მაჟირა ვითოშწანურაშ უკული დინუ.

სტატიეფი თემატიკაშე ინდუიზმი
ისტორია · პანთეონი
მეჸუნალობეფი · მითოლოგია
რწუმა დო პრაქტიკა
რეინკარნაცია · მოკშა
კარმა · პუჯა · მაია
სამსარა · დჰარმა
ნირვანა ·
ვედანტა ·
იოგა · აიურვედა
იუგა · ვეგეტარიანელობა
ბჰაკტი
ჭარუალა
უპანიშადეფი · ვედეფი
ბრაჰმანეფი
რამაიანა · მაჰაბჰარატა (ბჰაგავადგიტა)
პურანეფი · არანიაკეფი
შიკშაპატრი · ვაჩანამრუტი
მიკორსხილი თემეფი
დჰარმული რელიგიეფი ·
ინდუიზმი ქიანფიშ მეჯინათ
მარწფალეფი · მანდირი
კასტა · მანტრა
ტერმინოლოგია
კამა სუტრა
დღახუეფი
მურტი
ძ • ს • რ

გვალო ოთხი თარი წინგი რე (დინოჭარუაქ უმოს მოგვიანაფათ მოხვად, ჯვ. წ. 1500-1000 წანეფს): 3 წოდებაშ რჩქინა: რიგვედა (ანუ ჰიმნეფიშ ვედა), იაჯურვედა (თენა რე მსხვერპლიშ წირუაშწკჷმა მერსხილი ვედა), სამავედა, ათარვავედა (მოგვეფიშ ვედას) თინეფს ორხველჷ დო თინეფშე მოურს ბრაჰმანა (ე. ი. ვედეფიშ კომენტარეფი), სუტრა, ერუანული ეპოსეფიშ — მაჰაბჰარატაშ დო რამაიანაშ ჯინჯეფი დო შხვა, უკული გეჸუნს გვიანი ვედაშ ლიტერატურა (დოხოლ. ჯვ. წ. 500 წანა). ათარვავედა იკათუანდჷ დაჩხირიშ ქურუმეფიშ მაგიურ ფორმულეფს, ავშურეფიშ გჷმარიდაფალ შელორსეფს, სამავედა — სამსხვერპლო ბირეფს დო თიჯგ.

ვედეფქ ოსხირო გიადჷ ვედური რელიგიაშ აკოქიმინუას. ვედური ღორონთეფშე ჩინებული რე: ცაშ ღორონთი დიაუსი, დაჩხირიშ ღორონთი აგნი, ჭვემაშ დო მეხიშ — ინდრა, ბჟაშ ღორონთი — სურია (ინდრაშ ნოჟირული რე რუდრა). ვედეფი ჩინებულენა ბოროტ დემონეფს. თარ დემონი რდჷ წყარიშ მიდმაღალარი ვრიტრა, გოლოფაშ გონსახიარაფა. დიხაუჩას თაქ ხოლო ოსურღორონთი ჸუნს — პრითხივი, გოთანას — უშასი (ინდოარეფიშ ეოსი), ღორონთეფიშ ნანა რდჷ ადითი. ვედური რელიგიაშ კულტი თხულენდჷ სხვერპლთშეწირუას, მაგიური ადათ-წესეფიშ თხილუას. თიშ უკულიანი გოვითარაფაშ შედეგო აკიქიმინჷ ბრაჰმანიზმიქ, ნამუთ უკვე ჩინებულენს უჟინაშ ღორონთის — ბრაჰმას დო წიმინდე სუმელას, ტრიმურტის: ბრაჰმა-ვიშნუ-შივა. ხელუანობაშ ძეგლეფს სუმდუდიანი ელდაშ მორგვალაფირი ღორონთიერობა.

ვედეფიშ ნაკორობა კათეფიშ ართ-ართი თარი რელიგიაშ მუშობური „კოდექსი“ რე, „ინდუიზმიშ ბიბლია“. ქირსიანობაქ უდშე ნტერულო აუხვადჷ, შხვა ინდურ რელიგიეფწკჷმა ართო, წარმართულ მწვალებლობათ გჷმაცხადჷ., „უარზო სიხანგე“ დო „ღორონთიშ გალენური“ გიოდჷ. ვედიზმი — კათური რელიგია (თარი ღორონთი — ინდრა). სასხვერპლო კულტი, მითიური სიმბოლიკა, მისანობა — თარი მოტივეფი რე.

• აკაკი გელოვანი „მითოლოგიური ლექსიკონი“
• Apte, Vaman Shivram (1965), The Practical Sanskrit Dictionary (4th revised & enlarged ed.), Delhi: Motilal Banarsidass, ISBN 81-208-0567-4 .
• Avari, Burjor (2007), India: The Ancient Past, London: Routledge, ISBN 978-0-415-35616-9 
• Flood, Gavin (1996), An Introduction to Hinduism, Cambridge University Press, ISBN 0-521-43878-0 
• Flood, Gavin, ed. (2003), The Blackwell Companion to Hinduism, Malden, MA: Blackwell, ISBN 1-4051-3251-5 

 

ვიკიოწკარუეს^? რე ხასჷლა თემაშენ:

ვედეფი

• Veda In Hindi & Sanskrit
• GRETIL etexts
• The Vedas at sacred-texts.com
• Vedas: Rig, Sama, Yajur, and Atharva Archived 2008-05-04 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.
• Vedas and Upanishads Complete set Archived 2009-08-28 ვებ-ხასჷლას Wayback Machine.