Antomeye Cour

Pol discramiaedje des årtikes avou l' mot « cour & Cour », loukîz cial.

Li cour, c' est l' mwaisse organe do sistinme circulrece des djins et des biesses.

C' est èn organe vude ådvins, avou ene paroejhe di musse, ravôtyî dins on saetch di texhou djondrece (li saetch do cour u pericour).

Ås djins et ås bedots, il a l' groxheur d' on pougn. Ås poyes, li cene d' ene ceréjhe.

Ås djins, i peze 300 grames, onk dins l' ôte.

Il est metou padrî l' platene do stoumak (esternom), çoula ås djins; i rpoize dissu ci oxhea la po les cwate-pates.

Si on côpe on cour e deus, on trove k' i gn a cwate tchambes, deus droetes et deus gåtches, deus avou des spessès paroes et deus avou des pus tenes. Inte tchaeke tchambe, gn a des intrufinds

Les deus pus grossès tchambes sont lomêyes les vintroûles do cour; les deus pus ptites, les oriyetes do cour.

A l' intrêye et al rexhowe des vintroûles, gn a des clapets, les clapets do cour

Il est raiwé pa l' artere do cour.

•  
  deus vintroûles
•  
  oriyete
•  
  saetch do cour
•  
  raiwaedje do cour

 

Li cour di djin toctêye 70 côps al munute. Li ci d' on tchvå, 40.

Ås djins, ça lzî fwait 100.000 toctaedjes al djournêye, et deus miyons et dmey so tote li veye.

Les batmints sont pus raprepyîs et pus foirts cwand l' coir doet foirci. Mins, po les sportifs å rpoizaedje, leu cour bat pus doûçmint.

 

Si on påte do sonk ki rvént do coir (tcherdjî d' gåz carbonike), i va avni dins l' droete oriyete; cwand l' clapet-triplete (tricuspide) si va drovi, li sonk va moussî el droete vintroûle, k' el va tchessî e peumon, tot drovant l' clapet poumonrece. C' est la k' i s' va raclairi di s' CO2 et s' ritcherdjî e-n ocsidjinne, ey adon ricori e l' gåtche oriyete. cwand l' clapet-mite (ki rshonne a ene mite d' eveke) si drouve, li sonk intere dins l' gåtche vintroûle, bråmint pus tchårnowe di l' droete, pask' ele doet evoyî l' sonk pattavå l' coir, åd triviè do clapet del mwaisse artere.

Li tocaedje des deus vintroûles si fwait e minme tins; ça fwait: å minme moumint, ene pårteye do sonk endè va e peumon, et l' ôte pårteye dins les organes totavå l' coir (åré l' peumon).

•  
  cour di polets avou li dbout arondi (dins l' aiwlinne)
•  
  cour di djin avou di l' aplacante pericorite
•  
  pirete d' urate sol saetch do cour (polet)
•  
  stopa so l' grosse artere do cour (griyeus infractusse)