Alfabet

L' alfabet (eto abécé) d' on metou on lingaedje, c' est l' djivêye des senes (lomés letes) acceptés pa les lijheus po scrire ci langue la.

Sipepieuzmint, on fwait l' diferince inte:

• èn alfabet, ki tchaeke sene est on son
• èn abdjade, ki c' est come èn alfabet mins ki n' note ki les cossounes, nén les voyales
• èn abouguida, ki les cossounes sont notêyes avou ene lete etire, et les voyales avou des faflotes å dzeu ou å dzo des cossounes
• on sillabaire, ki les senes notèt des sillabes

Mins nerén, dins l' lingaedje corant on eploye å pus sovint alfabet po ces cwate cas la. Et po-z esse complet, on pout eto citer èn ôte grand sistinme di scrijhaedje, ki n' est nén èn alfabet la k' i n' note nén des sons mins des sinses, come les caracteres chinwès ou les hiroglifes edjipsyins.

Li tchuze d' èn alfabet pout esse on mwaisse pont po l' ehåyaedje d' ene langue, pal voye do rfondaedje.

Dins les payis arabes, ey e l' Inde, les djins k' ont stî a scole kinoxhèt coranmint deus (u troes) alfabets.

Sacwants lingaedjes si polèt scrire dins deus u troes alfabets (metans li serbo-crowåte esteut scrît e l' alfabet latén el Crowåceye, e l' alfabet cirilike el Serbeye, et, disk' e 1945, e l' alfabet arabe el Bosneye.

L' amazir est scrît e l' alfabet latén el Cabileye (Aldjereye), e tifinar e Marok ey e Nidjer, ossu bén k' e l' alfabet arabe (Aldjereye, Marok).

Li tatår di Crimêye s' a scrît en arabe, pu e cirilike, pu e latén, avou l' faflotaedje do trouk. Li trouk lu-minme s' a scrît en arabe disk' å rfondaedje da Kamal Atatürk, la k' i s' a scrît e l' alfabet latén.

Alfabet do rfondou walon