Tiếng Fula

Tiếng Fula, cũng được gọi là Fulani hay Fulah (nội danh Fulfulde, Pulaar, Pular; tiếng Pháp: Peul) là một ngôn ngữ phi thanh điệu gồm nhiều phương ngữ tương tự nhau, tạo thành một dãy phương ngữ (dialect continuum) kéo dài qua chừng 20 quốc gia tại Tây Phi và Trung Phi.

Giống những ngôn ngữ liên quan như tiếng Serer và tiếng Wolof, tiếng Fula thuộc về tiểu hệ Đại Tây Dương của ngữ hệ Niger–Congo. Đây là bản ngữ của người Fula ("Fulani", tiếng Fula: Fulɓe) và nhóm người Toucouleur liên quan tại Thung lũng sông Senegal (từ vùng SenegambiaGuinea tới CameroonSudan). Nó cũng được dùng như ngôn ngữ thứ hai của nhiều tộc người trong khu vực, như người Kirdi ở bắc Cameroon và đông bắc Nigeria.

Tiếng Fula
Fulani, Peul
Fulfulde, Pulaar, Pular
Sử dụng tạiTây Phi, Trung Phi
Khu vựcSahel
Tổng số người nói24 triệu (2007)
Dân tộcFulɓe
Phân loạiNiger-Congo
Mã ngôn ngữ
ISO 639-1ff
ISO 639-2ful
ISO 639-3tùy trường hợp:
fuc – Pulaar (Senegambia, Mauritania)
fuf – Pular (Guinea, Sierra Leone)
ffm – Maasina Fulfulde (Mali)
fue – Borgu Fulfulde (Benin, Togo)
fuh – Tây Niger (Burkina, Niger)
fuq – Trung–Đông Niger (Niger)
fuv – Fulfulde Nigeria (Nigeria)
fub – Fulfulde Adamawa (Cameroon, Chad, Sudan)
fui – Fulfulde Bagirmi (CAR)
Glottologfula1264

Tên gọi Tiếng Fula

Có nhiều tên gọi để chỉ ngôn ngữ này, giống như có nhiều tên để gọi người Fula. Họ gọi ngôn ngữ này là Pulaar hoặc Pular ở nơi nói phương ngữ phía tây và Fulfulde ở nơi nói phương ngữ trung và phía đông. Fula(h) trong tiếng Anh có nguồn gốc từ nhóm ngôn ngữ Manding (như Mandinka, Malinke và Bamana), trong khi Fulani bắt nguồn từ tiếng Hausa; Peul trong tiếng Pháp, mà đôi khi cũng xuất hiện trong văn bản tiếng Anh, xuất phát từ tiếng Wolof.

Các dạng Tiếng Fula

Dù tiếng Fula có nhiều dạng và phương ngữ, chúng thường được xem là một ngôn ngữ duy nhất. Wilson (1989) phát biểu rằng "dù có du hành khoảng cách xa vẫn không bao giờ thấy việc giao tiếp là không thể," và Ka (1991) kết luận rằng mặc cho phân bố địa lý rộng và nhiều phương ngữ, Fulfulde vẫn chỉ là một ngôn ngữ. Tuy nhiên, Ethnologue thấy rằng cần tới chín bản dịch Kinh Thánh khác nhau để tất cả người Fula có thể hiểu được, và do đó chúng là các ngôn ngữ khác nhau.

Chú thích

Liên kết ngoài

Tags:

Tên gọi Tiếng FulaCác dạng Tiếng FulaTiếng FulaCameroonDãy phương ngữGuineaKirdiNgôn ngữNgôn ngữ thứ haiNgười FulaNgữ hệ Niger–CongoNigeriaSenegambiaSudanSông SenegalThanh điệuTiếng PhápTiếng WolofTrung PhiTây Phi

🔥 Trending searches on Wiki Tiếng Việt:

Việt Nam hóa chiến tranhLê Đức ThọDanh từAnh trai Say HiGiỗ Tổ Hùng VươngTiến quân caRobloxHợp chất hữu cơDoraemonVương quốc Liên hiệp Anh và Bắc IrelandGoogleNguyên HồngChâu PhiSécMyanmarCác dân tộc tại Việt NamGiải vô địch bóng đá châu ÂuBình ĐịnhBorussia DortmundThanh Hải (nhà thơ)Thượng HảiBiểu tình Thái Bình 1997Bayer 04 LeverkusenNhà ĐườngTào TháoQuảng ĐôngMôi trườngGiải vô địch bóng đá U-23 châu Á 2018Dế Mèn phiêu lưu kýTrần Quốc TỏAcid aceticYouTubeTrần Quốc VượngVụ án cầu Chương DươngĐạo giáoThám tử lừng danh ConanKuwaitHà TĩnhNewJeansNông Đức MạnhNhà Hậu LêPhanxicô Xaviê Trương Bửu DiệpBố già (phim 2021)Le SserafimChế Lan ViênPhenolNguyễn Hà PhanMai vàngLưu Quang VũVụ án Lê Văn LuyệnVòng loại Cúp bóng đá U-23 châu Á 2024Chiến tranh Nguyên Mông – Đại ViệtThiên địa (trang web)HalogenChiến dịch Tây NguyênAC MilanAcetonBình DươngHệ sinh tháiNguyễn BínhChung kết giải vô địch bóng đá U-23 châu Á 2018Phan Văn GiangVladimir Vladimirovich PutinNgô Đình DiệmDanh sách Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dânMaría ValverdeQuân đoàn 12, Quân đội nhân dân Việt NamTrái ĐấtVũ Đức ĐamPhan Đình GiótBan Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực Đảng Cộng sản Việt NamGiải vô địch bóng đá châu Âu 2024Hàn TínHạt nhân nguyên tửCù Huy Hà VũQuốc hội Việt Nam khóa VIKhông gia đình🡆 More