Turkiya Alaviylari
Turkiya alaviylari, Anatoliya alaviylari, alaviylar yoki aleviylar (turkcha: aleviler; inglizcha: Alevi; ruscha: алевиты) − asosan Turkiyada yashovchi diniy va etnik guruh.
- Bu maqola asosan Turkiyada yashovchi xalq haqida. Asosan Suriyada yashovchi, aynan shu nom bilan yoki nusayriylar deb ataluvchi guruh uchun Nusayriylar maqolasiga qarang.
Alaviylar shialikning sufiylikka asoslangan firqalaridan birining tarafdorlarirdir. Alaviylik Turkiyada sunniylikdan keyingi ikkinchi eng yirik mazhabdir. Ayrim manbalarga koʻra, alaviylar Turkiya aholisiing 15-20 millionini tashkil qiladi.
 Zulfiqor, yaʼni Ali ibn Abu Tolibga Muhammad bergani aytiladigan qilich alaviylarning muhim ramzidir | |
| Umumiy aholisi | |
|---|---|
| 15-20 million (2016-yilgi hisob) | |
| Yirik guruhlari yashaydigan hududlar | |
 Turkiya | 15-20 million |
| Dinlari | |
| Oʻn ikki imom, Shialik, Tasavvuf | |
| Muqaddas kitoblari | |
| Qurʼon, shia kitoblar | |
| Tillari | |
| Turkcha, kurdcha | |
Etimologiyasi
Alaviylar Islom dinida toʻrtinchi xalif hisoblanmish Ali ibn Abu Tolibga ergashadilar. Toʻrttala xalifni tan oluvchi sunniylardan farqli oʻlaroq, alaviylar Muhammad paygʻambar vafotidan keyin xalifalikka haqli kishi Ali boʻlgan, qolgan uch xalif — Abu Bakr, Umar va Usmon esa bu huquqni undan va uning avlodlaridan zoʻrlik bilan tortib olgan, deb hisoblaydilar. Shu sababdan ular oʻzlarini alaviylar, yoki „Aliga ergashuvchilar“ deb ataydilar.
Koʻpchilik Turkiya alaviylarini Suriya alaviylari − nusayriylar bilan adashtiradi. Turk tilida Turkiya alaviylari aleviler (inglizcha: Alevi; ruscha: алевиты), Suriya alaviylari nusayriler (inglizcha: Alawites; ruscha: алавиты) deb ataladi.
Diniy qarashlari
Alaviylar namoz oʻqimaydi. Ramazon oyida roʻzani ham boshqacha tutishadi. Ular namoz oʻqish uchun masjidlarga yoki Makkaga hajga bormaydilar. Alaviylarda spirtli ichimlik ichish man etilmagan, ayollarning hijob kiyishi shart emas.
Manbalar
Havolalar
 | Vikiomborda Turkiya alaviylari haqida turkum mavjud |
 | Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Turkiya alaviylari, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.