Al-Qurna (Kurna yoki Qurna, arabchada bogʻlanish, boʻgʻin degan maʼnoni anglatadi) – Iroq janubidagi, Basradan 74 km shim.-gʻarbda, Nahayrat konglomeratsiyasi tarkibida joylashgan shahar.
Qurna Dajla va Furot daryolarining qoʻshilish nuqtasida joylashgan boʻlib , Shatt al-Arab suv yoʻlini hosil qiladi. Mahalliy folklor Qurnani Bibliyadagi jannatning asl joyi, Adan bogʻi va Bilim daraxti joylashgan joy deb hisoblaydi.
Al-Qurna القرنة | |
---|---|
Shahar | |
31°0′57″N 47°25′50″E / 31.01583°N 47.43056°E G O 47°25′50″E / 31.01583°N 47.43056°E G O | |
Mamlakat | Iroq |
Gubernatorlik | Al-Qurna shahri |
Markazi balandligi | 4 m |
Aholisi (2018) | 286 073 |
Vaqt mintaqasi | UTC+3, yozda UTC+4 |
Mahalliy folklor Qur’onni Adan bogʻi va general Selevk Nikator I tomonidan shahar joylashgan joy deb hisoblaydi Bibliyadan. Daraxt biroz vaqt oldin nobud boʻlib, uning oʻrniga daraxtlar ekilgan. Ezra qabri ham yaqin atrofda joylashganligi va Dajla daryosining yuqori oqimida joylashganligi tasvirlangan .
1855-yilda Al Qurna Qurna falokatining joyi boʻlib, unda mahalliy qabilalar Viktor Pleysning Xorsobodga, Raulinsonning Kuyunjikga va Fresnelning missiyasi tomonidan topilgan 240 ta qadimiy buyumlarni olib ketayotgan kema va sallar karvoniga hujum qilib, choʻkib ketgan. Bobil. Mintaqaning qadimiy yodgorliklarini tadqiq qilayotganlar uchun bebaho qadimiy yodgorliklarning yoʻqolishi katta ofat boʻldi. Qurna falokatida yoʻqolgan qadimiy yodgorliklarni qayta tiklash boʻyicha keyingi harakatlar, jumladan 1971-2-yillarda Yaponiya ekspeditsiyasi, asosan, muvaffaqiyatsizlikka uchradi.
Shahar Qurna jangini Birinchi jahon urushining Mesopotamiya yurishi paytida, inglizlar 1914-yilda Basradan chekingan Usmoniylar qoʻshinlarini magʻlub etganda boshidan Qurna jangi Britaniyaning janubiy Mesopotamiyadagi front chizigʻini taʼminladi va shu bilan Basra va Forsdagi (hozirgi Eron) Abadandagi neftni qayta ishlash zavodlarini himoya qildi.
1977-yilda Tor Xeyerdal Mesopotamiya va Hind vodiysi tsivilizatsiyasi oʻrtasida koʻchish mumkinligini koʻrsatish uchun al-Qurnadan qamish qayiqda suzib ketdi. Sayohat mintaqadagi urushlar tufayli murakkab boʻlib chiqdi va kema oxir-oqibat Jibuti yaqinida yoʻqoldi.
Birinchi Fors koʻrfazi urushidan soʻng (1991), Saddam Husayn boshchiligidagi Iroq hukumati daryo suvini mahalliy botqoqlardan boshqa joyga yoʻnaltirdi va bu ularning butunlay qurib ketishiga olib keldi. Oʻshandan beri suv-botqoq erlar drenajdan oldingi maydonning 58% gacha qisqargan va 50% dan pastga tushishi taxmin qilinmoqda. Bu yoʻqotish Turkiya va Eronning Dajla va Furot daryolarini toʻsib qoʻyishi natijasida ham boʻldi. Birlashgan Millatlar Tashkiloti ushbu daryolarning umumiy hajmi 60% ga qisqarganini maʼlum qildi. Ushbu oʻzgarishlar hududni tanazzulga va choʻllanishga qarshi yanada zaif holga keltirgani aytiladi.
Al-Qurna yaqinidagi Majnun oroli yirik Majnun neft konining neft qazib olish markazidir. Hudud neft quvurlari uchun yoʻllarni yaratish uchun qum tepalari va loydan qurilgan. Orol Iroq kimyoviy qurollari joylashtirilgunga qadar Eron-Iroq urushi paytida Eron armiyasi tomonidan ushlab turilgan.
2003-yilda AQShning Iroqqa bostirib kirishi boshlanishida shaharning ahvoli ayanchli boʻlgani xabar qilingan. Mahalliy mulklardagi yorilgan yoʻlaklar va oʻq teshiklari, mahalliy kasalxonaning talon-taroj qilinishi va bilim daraxtining yomon ahvoli bu hududga turizmni qaytarishni qiyinlashtirdi.
This article uses material from the Wikipedia O‘zbek article Al-Qurna, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Matndan CC BY-SA 4.0 litsenziyasi boʻyicha foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan boʻlsa). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki O‘zbek (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.