Holokost

— böten yandıru) - natsistlar tarafınnan / Öçençe reyx (faşist Almaniä çorı, 16.09.1935-23.05.1945) bulğan waqıtında törle etnik häm ictimäği törkemnärne ezärläkläw häm üterü (Sovet äsirläre, poläklär, yähüdlär, çegännär, geylär, masonnar, awıru keşelär häm ğäriplär) .

• Tar mäğnädä - yähüdlärne mass-küläm ezärläkläw häm yuq itü faşist Almaniädä häm natsist yawlap alğan däwlätlärdä; 1933-1945 yıllarda Awrupa yähüdlären natsist Almaniäse häm anıñ soyuzdaşları tarafınnan üterü.

1. Awrupanıñ 60% yähüdlären (6 mln. keşe çaması) yuq itü.
2. 25-30% Çegännären yuq itü
3. 10% Poläklären üterü
4. 3 mln. Sovet äsirlären üterü
5. Awıru keşelärne üterü
6. 9 meñ gey üterüe
7. Ülem lagerlären buldıru
8. Holokost qorbannarı östendä räximsez meditsina täcribälären ütkärü.

 

• 1933 yılnıñ 30 ğinwarında - Hitler kantsler itep bilgelängän.
• 1933 yılnıñ 23 martında - Almaniädä natsist diktaturası urnaştırıla.
• 1935 yılda - yähüdlärgä qarşı qanunnarnı qabul itü
• 1938 yılnıñ 9 noyäberendä - Bällür tön, böten Almaniädä yähüdlärgä qarşı höcümnär.
• 1939 yılnıñ 1 sentäberdä - İkençe Bötendönya suğışı başlana.
• 1940 yılda - Osventsim ülem lagerenä salınu.
• 1941 yılnıñ 22 iyünendä - Sovetlar Berlegenä höcüm
• 1942 yılnıñ 20 ğinwarında - Wanzey konferentsiäse
• 1942 yılnıñ yazında - yähüdlärne ülem lagerlärenä cibärü
• 1942 yılnıñ 19 aprelendä - Warşawa gettosında kütäreleş
• 1945 yılnıñ 27 ğinwarında - palkawnik Fedor Krasavin citäkçelegenäge Sovet ğäskärläreneñ 263-nçe uqçı tömäne Osventsim lageren azat itä. Fedor Krasavin Qazannıñ Arça ziratında kümelgän.
• 1945 yılnıñ 8-9 mayında - faşist Almaniäse çigenä
• 1945-1946 yıllarda - Nürnberg xökeme

• Marty Bloomberg, Buckley Barry Barrett. The Jewish Holocaust: an annotated guide to books in English / Buckley Barry Barrett.. — 2. — Wildside Press LLC, 1995. — 312 p. — (Studies in Judaica and the Holocaust). — ISBN 9780809504060