2001 Ел

Бу безнең эраның 2001 елы, III меңьеллыкның 1 елы, XXI гасырның 1 елы, XXI гасырның 1 унъеллыгының 1 елы, 2000 елларның 2 елы. 2001 елдан бирле 23 ел үтте.

БМО эгидасы астында цивилизацияләр (БМО резолюциясе 53/22), иреклеләр (БМО резолюциясе 52/17), расизмга, раса дискриминациясенә, ксенофобиягә һәм аларга бәйле түземсезлеккә каршы көрәш өчен көчләрне мобилизацияләү (БМО резолюциясе 53/132) арасында Халыкара диалог елы дип игълан ителде.

Гыйнвар

• 1 гыйнвар — XXI гасырның һәм өченче меңьеллыкның башлануы.
• 15 гыйнвар — Википедия сайтының инглиз бүлеге үз эшен башлый.
• 20 гыйнвар — яңа АКШ президенты Джордж Уокер Буш инаугурациясе.

Февраль

• 5 февраль — 18:50 сәгатьтә Мәскәүдә «Белорусская-кольцевая» метро станциясендә шартлау булды.

Апрель

• 28 апрель — космоска беренче космик турист Деннис Тито китә.

Май

• 11 май — Википедиянең рус телендәге бүлеге барлыкка килүе игълан ителә.

Июнь

• 15 июнь — Кытай, Россия, Казакъстан, Таҗикстан, Кыргызстан һәм Үзбәкстан җитәкчеләре тарафыннан Шанхай хезмәттәшлек оешмасы төзелә.
• 21 июнь — тулы кояш тотылу күренеше.
• 29 июнь — Кофи Аннан икенче тапкыр БМО генераль сәркатибе булып сайлана.

Август

• 24 август — Казанда   Татар радиосы эфирга чыга.

Сентябрь

• 11 сентябрь — АКШ Халыкара сәүдә үзәгенә һәм Пентагонга террористик һөҗүм ясала. Бу — АКШ-да иң зур террористик һөҗүм. Өч меңнән күбрәк кеше вафат.

Октябрь

• 7 октябрь — АКШ Әфганстанда хәрби кампаниясен башлый.
• 25 октябрь — Microsoft Windows XP системасы презентациясе.

Шулай ук карагыз: Төркем:2001 елда туганнар

• 24 август — Сәидә Мөхәммәтҗанова, татар җырчысы.
• 1 декабрь — Айко, Япония императоры Акихито оныгы.
• 28 декабрь — Мэдисон Ловато, АКШ актриссасы.

Шулай ук карагыз: Төркем:2001 елда вафатлар

Гыйнвар

• 5 гыйнвар — Әмрулла Аги, Сталин лагерльлары турында истәлекләр китабын чыгарган мөһаҗир татар.
• 7 гыйнвар — Заһидулла Сюняев, нефтехимик галим.
• 31 гыйнвар — Гордон Диксон, АКШ язучысы-фантаст.

Февраль

• 17 февраль — Нургали Миңнеханов, Россиянең атказанган урманчысы.

Март

• 1 март — Минору Ода, япон галиме, астрофизик, Япониядагы космик тикшеренүләргә нигез салучыларның берсе.
• 10 март — Владимир Ворошилов, Нәрсә? Кайда? Кайчан? телеуенына нигез салучы.
• 22 март — Уильям Ханна, «Hanna-Barbera» анимация студиясына (Джозеф Барбера белән бергә) нигез салучы.

Апрель

• 2 апрель — Тәүфикъ Әйди, татар язучысы, прозаик, публицист.
• 7 апрелm — Дэвид Граф, «Полиция академиясы» фильмында катнашучы америка актёры.

Май

• 11 май — Дуглас Адамс, инглиз язучысы, «Галактика буенча автотуктаткычка юл күрсәткеч» романнар сериясы авторы.
• 13 май — Алексей Туполев, очкычлар инженеры, профессор, РФА академигы.

Июнь

• 13 июнь — Искәндәр Вәлиев, архитектор.
• 27 июнь — Туве Янссон, фин язучысы.
• 30 июнь — Чет Аткинс, АКШ гитаристы.

Июль

• 29 июль — Иззат Солтан, үзбәк галиме, академик, әдәбият белгече, тәнкыйтьче, драматург, дәүләт һәм иҗтимагый хезмәткәр (1910 елда туган).

Август

• 10 август — Әнвәр Бакиров, татар композиторы.

Сентябрь

• 2 сентябрь — Кристиан Барнард, Көньяк Африка хирургы, дөньяда иң беренче йөрәкне бер кешедән икенче кешегә күчереп утыртучы.
• 3 сентябрь
  • Полин Кейл, америка кино белгече и кинотәнкыйтьче.
  • Тхюи Чанг, америка актрисасы.
• 26 сентябрь — Хәнәви Шәйдуллин, җырчы, ТАССР атказанган артисты (1989).

Октябрь

• 23 октябрь — Георгий Вицин, рәсәй театр һәм кино актеры (1917 елда туган).

Ноябрь

• 29 ноябрь — Джордж Харрисон, музыкант, «The Beatles» төркеменең катнашучысы.
• 30 ноябрь — Михаил Шляпников, Дан орденының тулы кавалеры.

Декабрь

• 1 декабрь — Әнәс Халидов, шәркыятче галим, профессор.
• 15 декабрь — Празат Исәнбәт, татар режиссеры.

• Роберт Әхмәтҗанов, татар шагыйре («Тургай тәрәзәсе», «Кичке кошлар» китаплары өчен).

 

• Физика өлкәсендә Нобель премиясе — Эрик Корнелл, Вольфгаң Кеттерле һәм Карл Виман.
• Химия өлкәсендә Нобель премиясе — Уильям Ноулз, Редзи Ноери, Барри Шарплесс.
• Физиология һәм медицина өлкәсендә Нобель премиясе — Леланд Хартвелл, Тимоти Хант, Пол Нерс.
• Әдәбият өлкәсендә Нобель премиясе — Видиадхар Найпол.
• Икътисад өлкәсендә Нобель премиясе — Джордж Акерлоф, Майкл Спенс, Джозеф Стиглиц.
• Тынычлык өчен Нобель премиясе — Берләшкән Милләтләр Оешмасы, Кофи Аннан.