ประเทศคอซอวอ

สาธารณรัฐคอซอวอ Република Косово (เซอร์เบีย) Republika e Kosovës (แอลเบเนีย)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: "เพลงชาติสาธารณรัฐคอซอวอ"
ที่ตั้งในทวีปยุโรป
สถานะ	ดินแดนพิพาท สหประชาชาติมีรัฐสมาชิกยอมรับ 97 จาก 193 ประเทศ ประเทศเซอร์เบียอ้างสิทธิเป็นจังหวัดปกครองตนเองคอซอวอและเมตอฮิยา (ตามข้อมติคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติที่ 1244)
เมืองหลวง และเมืองใหญ่สุด	พริสตีนา 42°40′N 21°10′E / 42.667°N 21.167°E / 42.667; 21.167
ภาษาราชการ	แอลเบเนีย เซอร์เบีย
ภาษาประจำภูมิภาค	บอสเนีย ตุรกี โรมานี
กลุ่มชาติพันธุ์ (ค.ศ. 2005)	92% แอลเบเนีย 4% เซิร์บ 2% บอสเนีย 1% เติร์ก 1% โรมานี
ศาสนา (ค.ศ. 2011)	95.6% อิสลาม 3.4% คริสต์ 0.1% ไม่มี 0.1% อื่น ๆ 0.6% ไม่ระบุ
การปกครอง	รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภา
• ประธานาธิบดี	Vjosa Osmani
• นายกรัฐมนตรี	Albin Kurti
• ประธานสมัชชา	Glauk Konjufca
สภานิติบัญญัติ	สมัชชา
ก่อตั้ง
• คอซอวอวีลาแยต	ค.ศ. 1877
• จังหวัดปกครองตนเอง	31 มกราคม ค.ศ. 1946
• สาธารณรัฐกอซอวา	2 กรกฎาคม ค.ศ. 1990
• ข้อตกลงคูมานอวอ	9 มิถุนายน ค.ศ. 1999
• การบริหารของสหประชาชาติ	10 มิถุนายน ค.ศ. 1999
• ประกาศเอกราช	17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2008
• สิ้นสุดการดูแลของ Steering Group	10 กันยายน ค.ศ. 2012
• ข้อตกลงบรัสเซลส์	19 เมษายน ค.ศ. 2013
พื้นที่
• รวม	10,887 ตารางกิโลเมตร (4,203 ตารางไมล์) (อันดับที่ 171)
• แหล่งน้ำ (%)	1.0
ประชากร
• ค.ศ. 2021 ประมาณ	1,935,259 (อันดับที่ 152)
• ความหนาแน่น	159 ต่อตารางกิโลเมตร (411.8 ต่อตารางไมล์)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	ค.ศ. 2020 (ประมาณ)
• รวม	23.524 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	13,017 ดอลลาร์สหรัฐ
จีดีพี (ราคาตลาด)	ค.ศ. 2020 (ประมาณ)
• รวม	8.402 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ
• ต่อหัว	4,649 ดอลลาร์สหรัฐ
จีนี (ค.ศ. 2017)	29.0 ต่ำ · อันดับที่ 121
เอชดีไอ (ค.ศ. 2016)	0.742 สูง
สกุลเงิน	ยูโร (€)b ไม่ทางการ: ดีนาร์เซอร์เบีย (RSD)c
เขตเวลา	UTC+1 (เวลายุโรปกลาง)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)	UTC+2 (เวลาออมแสงยุโรปกลาง)
รูปแบบวันที่	วว.ดด.ปปปป
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์	+383
รหัส ISO 3166	XK
โดเมนบนสุด	.xkd (เสนอ)
พริสตีนาเป็นเมืองหลวงทางการ พริสเรนเป็นอดีตเมืองหลวงของคอซอวอ ใช้เพียงฝ่ายเดียว คอซอวอไม่เป็นอดีตสมาชิกยูโรโซน บางครั้งมีการใช้ดีนาร์เซอร์เบียในบริเวณที่มีชาวเซิร์บเป็นส่วนใหญ่ XK เป็นรหัสที่ "มอบหมายโดยผู้ใช้" ใน ISO 3166 ไม่เป็นรหัสมาตรฐาน แต่ใช้ในคณะกรรมาธิการยุโรป, สวิตเซอร์แลนด์, ธนาคารสหพันธ์เยอรมนี และองค์การอื่น ๆ แต่ยังคงใช้งาน ISO 3166-2:RS-KM

คอซอวอ (เซอร์เบีย: Косово/Kosovo, ออกเสียง: [kô̞so̞ʋo̞]; แอลเบเนีย: Kosova [kɔˈsɔva] หรือ Kosovë [kɔˈsɔvə]) เป็นประเทศหนึ่งในคาบสมุทรบอลข่าน ติดกับประเทศเซอร์เบียทางทิศเหนือ มอนเตเนโกรทางตะวันตก แอลเบเนียและมาซิโดเนียเหนือทางใต้ ไม่มีทางออกสู่ทะเล คอซอวอได้ประกาศเป็นรัฐเอกราชแบบเอกภาคีในวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 ใช้ชื่อว่า สาธารณรัฐคอซอวอ (เซอร์เบีย: Република Косово/Republika Kosovo; แอลเบเนีย: Republika e Kosovës) มีการรับรองจากบางประเทศ ในขณะที่เซอร์เบียยังคงถือว่าคอซอวอเป็นจังหวัดปกครองพิเศษของตน

เมืองหลวงของคอซอวอคือพริสตีนา จำนวนประชากรทั้งจังหวัดประมาณ 2 ล้าน 1 แสนคน ส่วนใหญ่เป็นชาติพันธุ์แอลเบเนีย (ร้อยละ 92) ชาวเซิร์บ (ร้อยละ 5.3) และมีชาวตุรกี ชาวบอสนีแอก กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ อีกเล็กน้อย (รวมกันร้อยละ 2.7)

คอซอวออยู่ภายใต้การบริหารของสหประชาชาติมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 ในขณะที่เอกราชของเซอร์เบียนั้นเป็นที่ยอมรับในประชาคมโลก โดยแท้จริงแล้ว การปกครองของเซอร์เบียมิได้ปรากฏในจังหวัดนี้เลย องค์กรที่ปกครองคอซอวออยู่คือคณะทำงานสหประชาชาติในคอซอวอ (United Nations Mission in Kosovo: UNMIK) และสถาบันการปกครองตนเองชั่วคราวของท้องถิ่น (Provisional Institutions of Self-Government) โดยมีกองกำลังคอซอวอ (Kosovo Force: KFOR) ภายใต้การนำขององค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ (NATO) เป็นผู้รักษาความมั่นคง

จังหวัดคอซอวอเป็นประเด็นความขัดแย้งทางการเมืองและดินแดนมานานระหว่างชาวเซอร์เบียกับชาวแอลเบเนียซึ่งเป็นประชากรส่วนใหญ่ของจังหวัด การเจรจาในระดับนานาชาติเริ่มขึ้นในปี พ.ศ. 2549 เพื่อตัดสินสถานะสุดท้าย จากรายงานของสื่อแขนงต่าง ๆ คาดกันว่า การเจรจาจะนำมาซึ่งเอกราชของดินแดนแห่งนี้ในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง ในวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 รัฐสภาของคอซอวอประกาศเอกราชของประเทศแต่เพียงฝ่ายเดียว

ชื่อ คอซอวอ นิยมใช้ในภาษาอังกฤษว่า Kosovo ซึ่งถอดรูปมาจาก Косово ออกเสียง [kô̞so̞ʋo̞] (กอซอวอ) ในภาษาเซอร์เบีย ในขณะที่ภาษาแอลเบเนียใช้ชื่อว่า Kosova ออกเสียง [kɔˈsɔva] (กอซอวา) ส่วนเว็บไซต์ของราชบัณฑิตยสถานได้ระบุชื่อในภาษาไทยไว้เป็น "คอซอวอ"

ดินแดนคอซอวอมีผู้อาศัยดั้งเดิมตั้งแต่ยุคสำริด คือชาวอิลลิเรีย เผ่าดาร์ดานี โดยที่หลักฐานทางประวัติศาสตร์ได้ระบุถึงราชอาณาจักรดาร์ดาเนีย เมื่อ 400 ปีก่อนคริสตกาล ดินแดนคอซอวอถูกเรียกว่า ดาร์ดาเนีย มาจนถึงศตวรรษที่ 19 ต่อมาราว 100 ปีก่อนคริสตกาล ดาร์ดาเนียได้ตกอยู่ใต้การปกครองของโรมันและจักรวรรดิไบแซนไทน์ ชาวเซิร์บอพยพเข้ามาอยู่ในดินแดนนี้พร้อมคลื่นผู้อพยพกลุ่มต่าง ๆ ที่ทยอยกันมาจากเทือกเขาอูราลเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 7 - 8 เพื่อมาตั้งรกรากในดินแดนภาคตะวันออกเฉียงใต้ของยุโรป และกระจัดกระจายกันออกไปในนามต่าง ๆ กัน เช่น เซิร์บ โครแอต มาซิโดเนีย และสโลวีเนีย การอพยพเข้ามาของกลุ่มเหล่านี้ทำให้เกิดการปะทะกับเจ้าของดินแดนเดิม จนปี พ.ศ. 1749 ชาวเซิร์บจึงเข้ายึดครองดินแดนแถบคอซอวอได้ แต่ต่อมาก็ต้องเจอกับอำนาจที่เหนือกว่าคือจักรวรรดิมุสลิมออตโตมันเติร์ก ซึ่งได้เข้ายึดและปกครองดินแดนแถบนี้ 500 ปี จนกระทั่งเกิดสงครามบอลข่านใน พ.ศ. 2455

หลังสงครามบอลข่านใน พ.ศ. 2455 เซอร์เบียก็เข้ายึดครองคอซอวอ และกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของยูโกสลาเวียใน พ.ศ. 2461 จากนั้นหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ประเทศได้ถูกปกครองด้วยระบอบสังคมนิยม (ไม่ขึ้นต่อสหภาพโซเวียต) โดยมีนายพลตีโตเป็นประธานาธิบดี และเมื่อระบอบคอมมิวนิสต์ล่มสลายในปี พ.ศ. 2532 รัฐต่าง ๆ ที่ประกอบกันเป็นยูโกสลาเวียก็พากันแยกตัวเป็นประเทศอิสระ ได้แก่ สโลวีเนีย โครเอเชีย มาซิโดเนีย บอสเนีย มอนเตเนโกร

คอซอวอเองเจอปัญหาจากความคลั่งชาติของอาชญากรสงคราม สลอบอดัน มีลอเชวิช มาตั้งแต่ พ.ศ. 2533 จนกระทั่งเหตุการณ์ตึงเครียดสุดเมื่อเซอร์เบียส่งกองทัพเข้าฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวมุสลิมในคอซอวอในปี พ.ศ. 2541 ทำให้เนโท ต้องยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือโดยส่งเครื่องบินทิ้งระเบิดจนเซอร์เบียต้องยอมถอนทหาร และในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2542 กองทหารเนโท 40,000 คนเข้ารักษาความมั่นคงในคอซอวอ เป็นการยุติบทบาทของเซอร์เบียในคอซอวอ ทำให้ตั้งแต่ปี นั้นเป็นต้นมา คอซอวอจึงเป็นจังหวัดหนึ่งของเซอร์เบียเพียงแต่ในนาม ในขณะที่การบริหารงานทุกอย่างอยู่ภายใต้การดูแลของสหประชาชาติ โดยมีโดยกองกำลังทหารของสหประชาชาตินำโดยเนโทรักษาความปลอดภัยในประเทศ

ทั้งนี้ หลังจากรัฐสภาคอซอวอลงมติเห็นชอบอย่างเป็นเอกฉันท์ ฮาชิม ทาชี นายกรัฐมนตรีคอซอวอ ได้ประกาศแยกคอซอวอออกจากเซอร์เบียเป็นประเทศอิสระ ในวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 โดยมีประเทศหลักที่ให้การสนับสนุนการประกาศเอกราชของคอซอวอคือ สหรัฐอเมริกาและสหภาพยุโรป

 

หลังจากการประกาศเอกราชของคอซอวอ มีหลายประเทศให้การรับรองการประกาศเอกราช เช่น สหรัฐ ฝรั่งเศส สหราชอาณาจักร ตุรกี แอลเบเนีย เยอรมนี สาธารณรัฐจีน (ไต้หวัน) และอีกหลายประเทศ รวมถึงประเทศไทย ในขณะเดียวกัน มีหลายประเทศที่ประกาศชัดเจนว่า ไม่รับรองเอกราชของคอซอวอ นอกจากเซอร์เบียซึ่งเป็นคู่กรณีแล้ว ยังมีรัสเซีย สเปน ไซปรัส และอีกหลายประเทศ