కర్పూరం (Camphor) : ఇది మైనములా తెల్లగానూ పారదర్శకంగానూ వుండో ఒక ఘాటైన వాసన గల పదార్థము.
ఇది టర్పీను జాతికి చెందిన సేంద్రియ పదార్థం.ఇది కాంఫర్ లారెల్ అనే చెట్లలో దొరుకుతుంది. ప్రత్యేకంగా ఆసియా ఖండంలోనూ, ప్రధానంగా బోర్నియో, తైవాన్ లలో ఎక్కువగా లభిస్తుంది. దీనిని కృత్రిమంగా టర్పెంటైన్ ఆయిల్ నుండి సింథసైజ్ చేసి తయారు చేస్తారు.కర్పూరాన్ని నీటిలో ముంచి వెలిగిస్తే వెలగదు. వెలుగుతున్న కర్పూరాన్ని నీటిలో ముంచినా ఆరిపోతుంది. నీటి మీద ఉంచి వెలిగిస్తే వెలుగుతుంది. నీటిలో కరగదు. కర్పూరం సాంద్రత నీటి సాంద్రత కన్నా తక్కువ.
| |||
పేర్లు | |||
---|---|---|---|
IUPAC నామము 1,7,7-Trimethylbicyclo[2.2.1]heptan-2-one | |||
Systematic IUPAC name 1,7,7-Trimethylbicyclo[2.2.1]heptan-2-one | |||
ఇతర పేర్లు 2-Bornanone; Bornan-2-one; 2-Camphanone; Formosa | |||
గుర్తింపు విషయాలు | |||
సి.ఎ.ఎస్. సంఖ్య | [76-22-2] | ||
పబ్ కెమ్ | 2537 | ||
యూరోపియన్ కమిషన్ సంఖ్య | 200-945-0 | ||
డ్రగ్ బ్యాంకు | DB01744 | ||
కెగ్ | D00098 | ||
వైద్య విషయ శీర్షిక | Camphor | ||
సి.హెచ్.ఇ.బి.ఐ | CHEBI:36773 | ||
ఆర్.టి.ఇ.సి.యస్. సంఖ్య | EX1225000 | ||
ATC code | C01 | ||
SMILES | CC1(C)C2CCC1(C)C(=O)C2 | ||
| |||
బైల్ స్టెయిన్ సూచిక | 1907611 | ||
జి.మెలిన్ సూచిక | 83275 | ||
3DMet | B04729 | ||
ధర్మములు | |||
C10H16O | |||
మోలార్ ద్రవ్యరాశి | 152.24 g·mol−1 | ||
స్వరూపం | White, translucent crystals | ||
వాసన | fragrant and penetrating | ||
సాంద్రత | 0.992 g cm−3 | ||
ద్రవీభవన స్థానం | 175 to 177 °C (347 to 351 °F; 448 to 450 K) | ||
బాష్పీభవన స్థానం | 209 °C (408 °F; 482 K) | ||
నీటిలో ద్రావణీయత | 1.2 g dm−3 | ||
ద్రావణీయత in acetone | ~2500 g dm−3 | ||
ద్రావణీయత in acetic acid | ~2000 g dm−3 | ||
ద్రావణీయత in diethyl ether | ~2000 g dm−3 | ||
ద్రావణీయత in chloroform | ~1000 g dm−3 | ||
ద్రావణీయత in ethanol | ~1000 g dm−3 | ||
log P | 2.089 | ||
బాష్ప పీడనం | 4 mmHg (at 70 °C) | ||
Chiral rotation [α]D | +44.1° | ||
ప్రమాదాలు | |||
ఇ.యు.వర్గీకరణ | {{{value}}} | ||
R-పదబంధాలు | R11 R22 R36/37/38 | ||
S-పదబంధాలు | S16 S26 | ||
జ్వలన స్థానం | {{{value}}} | ||
స్వయం జ్వలన ఉష్ణోగ్రత | 466 °C (871 °F; 739 K) | ||
విస్ఫోటక పరిమితులు | 0.6%-3.5% | ||
Lethal dose or concentration (LD, LC): | |||
LD50 (median dose) | 1310 mg/kg (oral, mouse) | ||
LDLo (lowest published) | 800 mg/kg (dog, oral) 2000 mg/kg (rabbit, oral) | ||
LCLo (lowest published) | 400 mg/m3 (mouse, 3 hr) | ||
US health exposure limits (NIOSH): | |||
PEL (Permissible) | TWA 2 mg/m3 | ||
REL (Recommended) | TWA 2 mg/m3 | ||
IDLH (Immediate danger) | 200 mg/m3 | ||
సంబంధిత సమ్మేళనాలు | |||
Related {{{label}}} | {{{value}}} | ||
సంబంధిత సమ్మేళనాలు | Camphene, Pinene, Borneol, Isoborneol, Camphorsulfonic acid | ||
Except where otherwise noted, data are given for materials in their standard state (at 25 °C [77 °F], 100 kPa). | |||
verify (what is ?) | |||
Infobox references | |||
కర్పూరం కాంఫర్ లారెల్ లేదా సిన్నామోనం కాంఫొర (కుటుంబం: లారేసీ ) అనే చెట్టునుండి లభ్యమవుతుంది. కర్పూరాన్ని ఆ చెట్ల ఆకులు, కొమ్మలనుండి తయారు చేస్తారు. అలాగే కొన్ని రకాలైన తులసి (కర్పూర తులసి) జాతులనుండి కూడా కర్పూరాన్ని తయారుచేస్తారు. కర్పూర చెట్ల కాండంమీద గాట్లు పెడతారు. ఆ గాట్లలోంచి పాలు వస్తాయి. ఆ పాలతో కర్పూరం తయారౌతుంది. కర్పూరం చెట్టు వంద అడుగుల వరకూ పెరిగే సుందరమైన నిత్య హరిత వృక్షం. చక్కని సువాసన కలిగిన పట్ట కలిగి ఉంటుంది. ఆకులు పొడవుగా ఉండి ఫిబ్రవరి, మార్చి నెలల్లో రాలతాయి . పువ్వులు చిన్నవిగా ఉంటాయి. పండ్లు ముదురు ఆకుపచ్చని రంగులో ఉండి అక్టోబరులో పక్వానికి వస్తాయి. ఈ చెట్లు చైనా, జపాన్ దేశాల్లో విస్తారంగా పెరుగుతాయి. మన దేశంలో దీనిని నీలగిరి కొండల్లో పెంచుతారు. అలాగే మైసూర్లోనూ, మలబార్ ప్రాంతంలోనూ కర్పూరం చెట్లు కనిపిస్తాయి.Ganesh
సాధారణంగా హారతికి ఉపయోగించే కర్పూరమే స్ఫురణకు వస్తుంది. తెల్ల కర్పూరం, పచ్చ కర్పూరం అనే రెండు రకాలు ప్రసిద్ధం. కాని, కర్పూరంలో పదిహేను రకాలు (జాతులు) ఉన్నాయి. అవి: 1. ఘన సారం, 2. భీమసేనం, 3. ఈశావాసం, 4. ఉదయ భాస్కరం, 5. కమ్మ కర్పూరం, 6. ఘటికం, 7. తురు దాహం, 8. తుషారం, 9. హిమ రసం, 10. హారతి, 11. శుద్ధం, 12. హిక్కరి, 13. పోతాశ్రయం, 14. పోతాశం, 15. సితా భ్రం. ఇవన్నీ కపురం, కప్పురం మొదలైన పర్యాయ పదాలుగా కూడా వాడుకలో ఉన్నాయి.
కర్పూరం చెట్టు వేర్లు, మాను, కొమ్మలను నీళ్లలో వేసి మరిగించి, డిస్టిలేషన్ పద్ధతిలో సేకరించే కర్పూరాన్ని పచ్చకర్పూరం అంటారు. దీనిని ఔషధ ప్రయోగాలకు వాడుకోవచ్చు. దీనిని ఎక్కువగా వంటలలో వాడతారు. కాటుకని ఈ పచ్చ కర్పూరంతోనే చేస్తారు. అంజనం వేయడానికి కూడా దీనినే వాడతారు.
టర్పెన్టైన్ నుంచి రసాయనిక ప్రక్రియ ద్వారా తయారుచేసే కృత్రిమ కర్పూరాన్ని హారతి కర్పూరం (C10H16O) అంటారు. దీనిని ఔషధ ప్రయోగాలకు వాడకూడదు.
రస కర్పూరం: చిన్న పిల్లలకి ఒంట్లో ఉన్న దోషాలు పోవడానికి ఆముదంతో కలిపి కర్పూరం పట్టిస్తారు. దానిని రస కర్పూరం అంటారు.
సహజముగా మొక్క నించి తయారుగా లభించే కర్పూరాన్ని భీమసేని కర్పూరం లేదా అపక్వ కర్పూరం అంటారు. దీనిని ఔషధ ఉపయోగాలకోసం విరివిగా వాడుతూ ఉంటారు.
ఇది తెల్లని మేఘంలాగా కనిపిస్తుంది కనుక దీనికి ఆ పేరు వచ్చింది.
ఇది మంచులాంటి రేణువులు కలిగి ఉంటుంది.
ఇది మేఘంలాంటి సారం కలిగినది.
ఇది మంచులాగా చల్లగా ఉంటుంది.
ఇవే కాక ఉదయ భాస్కరము, కమ్మ కర్పూరము, ఘటికము, తురు దాహము, హిక్కరి, పోతాశ్రయము, పోతాశము, తారాభ్రము, తుహినము, రాత్రి కరము, విధువు, ముక్తాఫలము, రస కేసరము, ప్రాలేయాంశువు, చంద్ర నామము, గంబూరము, భూతికము, లోక తుషారము, శుభ్ర కరము, సోమ సంజ్ఞ, వర్ణ కర్పూరం, శంకరావాస కర్పూరం, చీనా కర్పూరం అని చాలా రకాల కర్పూరాలున్నాయి.
కర్పూరం (Camphor) : ఇది మైనములా తెల్లగానూ పారదర్శకంగానూ వుండో ఒక ఘాటైన వాసన గల పదార్థము. స్వభావము : మంగలకరం, శుభప్రధమైన కర్పూరం అనాదికాలం నుండి వినియోగంలో ఉంది . భారతదేశంలో అన్ని ప్రాంతాలవారు కర్పూరం శుభకార్యాలకు తప్పనిసరిగా వాడతారు . పరిమళాలను వెదజల్లే కర్పూరం ఆలయాలలో హరతి ఇవ్వడానికి వినియోగించడం చిరకాలం నుడి వస్తూఉంది. కర్పూరం ఆవిరి అయ్యే, మండే, జిగురుగా, ఆల్కహాల్ లో కరిగిపోయే, ద్రవంగా మారే, క్లోరోఫారంగా మారే గుణాలు కలిగిఉంటుంది . నీటిలో కొంతమేరకు కరుగుతుంది సువాసన ఇస్తుంది . కర్పూరాన్ని నీటిలో ముంచి వెలిగిస్తే వెలగదు. లేదా వెలుగుతున్న కర్పూరాన్ని నీటిలో ముంచినా ఆరిపోతుంది. కర్పూరాన్ని జాగ్రత్తగా నీటి మీద ఉంచి వెలిగిస్తే వెలుగుతుంది. కర్పూరం నీటిలో కరగదు. ఇది ఒక టర్పీను జాతికి చెందిన సేంద్రియ పదార్థం. ఇందులో కర్బనం, ఆక్సిజన్, హైడ్రోజన్ మాత్రమే ప్రత్యేక పద్ధతిలో సంధానించుకుని ఉంటాయి. కర్పూరం మంచి ఇంధనం అంటే అది త్వరగా మండుతుంది. కర్పూరం సాంద్రత నీటి సాంద్రత కన్నా తక్కువ కావడం వల్ల అది నీటిపై గాలిలో ఉండడం వల్ల గాలిలోని ఆక్సిజన్ సహాయంతో ఇంధనం లాగా కర్పూరం మండగలదు. కర్పూరానికి ఉష్ణవాహకత కూడా బాగా తక్కువ కాబట్టి నీటి చల్లదనం కర్పూరపు ముద్దపైన వెలుగుతున్న జ్వాలను చల్లబరచి అది ఆరిపోయేలా చేయలేదు. కర్పూరం పుట్టుక : ఇది ఒక వృక్షం నుండి వస్తుంది, భారీ వృక్షము ఇది . స్పటిక సద్రుశమయిన తెల్లటి కర్పూరం .. చెట్టు కాండము, వేళ్ళు, చెక్కలు, ఆకులు, కొమ్మలు, విత్తనాల నుండి లభిస్తుంది . దీని శాస్త్రీయ నామము " సిన్నమోమం కాంఫోరా ". కృత్రిమంగా టర్పెంటైన్ ఆయిలు (Turpentine oil) నుండి కుడా కర్పూరం తయారు చేస్తారు . సంప్రదాయంగా హిందువులు పూజాది కార్యక్రమాలకు విధిగా వినియోగిస్తారు . వెలుగుతున్న కర్పూరం హారతికి భారతీయుల హృదయాలలో ఒక ప్రత్యేక స్థానం ఉన్నది . . . పవిత్రంగా భావిస్తారు . కర్పూరం ఉండలు మండి పూర్తిగా కరిగిపోతాయి . కర్పూరం (C10H16O) ప్రగాఢమైన, తీక్షణమైన సువాసన వెదజల్లుతుంది . ఉపయోగాలు :
దీనిని సుగంధంగానూ, కొన్ని వంటకాలలోనూ, హిందువులు తమ పూజాకార్యక్రమాలలో దేవునికి హారతి ఇవ్వడానికి ఉపయోగిస్తారు.
This article uses material from the Wikipedia తెలుగు article కర్పూరం, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). అదనంగా సూచించని పక్షంలో పాఠ్యం CC BY-SA 4.0 క్రింద లభ్యం Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki తెలుగు (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.