Bejte (trajta e shquar bejtja) në Veri, bejti në Jug (nga arabishtja بيت , bæjt, shtëpi) është njësi metrike në poezinë myslimane.
Përkon me një varg, shpeshherë i përshtatur si distik përderisa çdo bejte mund të ndahet në dy gjysmëvargje me gjatësi të njëjtë, secili varg duke patur dy, tre apo katër këmbë, ose nga 16 në 32 vargje. Mendohet se themelet e këtij elementi të prozodisë arabe e ka burimin nga bedevinët ose arabët e shkretëtirës, në pjesë të ndryshme të vargut njërën këmbë e quajnë "shkopi i çadrës/tendës" dhe këmbën tjetër "kunji i çadrës" dhe dy gjysmëvargëshat e bejtes emërtohen si dy perdet apo kanatet e çadrës apo "shtëpisë".
Ky sistem vjershërimi zuri vend në metrikën folklorike shqiptare duke u bërë pjesë e saj. Në poetët myslimanë të Shqipërisë Qendrore dhe Jugore u përdor për subjekte erotiko-mistike dhe epiko-didaktike, duke ruajtur kështu karakterin e prejardhjes së kultivuar. Ndërsa në viset veriore mori një përdorim popullor thuajse të pagdhendur, ku u përdor për satirat. Në poezinë shqiptare njihen si "muhabet sofre" ose "fjalë odash", vjersha popullore lirike me satirik dhe epike që nxjerr një vjershatar, zakonisht i qytetit. Në Shkodër bejtet nxirreshin "me qitë nji bejte" dhe skema rimore e bejtes është e alternuar. Ndërsa në viset e Prespës, bejti thuhet ose është thënë. Si formë poetike janë të përhapura në të gjithë trojet shqiptare, si dhe te arbëreshët ku quhen parambote. Përmes jo më shumë se dymbëdhjetë bejteve përftohet gazeli.
- Muhabetin ta bâjm bashkë,
- Askërkush mos me na ditë:
- Mos t'na dalin fjala jashtë
- Se ka'i bejtë dona me qitë.
- Shkodër, kalendari i shoq. Dija, Vjenë 1908.
- Peljakan o ju buljaar,
- lamparismit bejtaar.
- Fiamuri Arbërit, 1866.
- Trin'o moj Frymë e shenteruarë
- Që Bejtorëvet u ke treguarë.
This article uses material from the Wikipedia Shqip article Bejte, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Përmbajtja është në disponim nëpërmjet licencës CC BY-SA 4.0 nëse nuk shënohet ndryshe. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Shqip (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.