ਸਾਸਾਨੀ ਸਲਤਨਤ

ਸਾਸਾਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੀਬਨਿਆਦ ਅਸਤਖ਼ਰ ਚ ਇਰਦ ਸ਼ੇਰ ਬਾਬਕਾਨ ਨੇ ਰੱਖੀ, ਜਿਹੜਾ ਦੇਵੀ ਅਨਾਹੀਤਿਆ ਦੇ ਕਾਹਨਾਂ ਦੀ ਨਸਲ ਚੋਂ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਸਦੀ ਈਸਵੀ ਚ ਇਰਦ ਸ਼ੇਰ ਪਰ ਸੀਸ (ਅੱਜ ਦੇ ਸੂਬਾ ਫ਼ਾਰਸ) ਦਾ ਗਵਰਨਰ ਬਣ ਗਿਆ।

ਸਾਸਾਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਦੌਰ ਸ਼ਹਿਨਸ਼ਾਹ ਕਾਵਾਦ ਉਲ ਦੇ ਦੂਜੇ ਦੌਰ-ਏ-ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਬਾਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਹਪਤਾਲੀਤਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ਼ ਕਾਵਾਦ ਉਲ ਨੇ ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। 502ਈ. ਚ ਉਸਨੇ ਆਰਮੀਨੀਆ ਚ ਥੀਵਡੋਸੀਵਪੋਲਸ ਸ਼ਹਿਰ ਤੇ ਮਿਲ ਮਾਰ ਲਿਆ ਪੇ ਬਾਦ ਚ ਛੇਤੀ ਉਸਨੂੰ ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀਆਂ ਨੇ ਵਾਪਸ ਖੋ ਲਿਆ। 503ਈ. ਚ ਉਸਨੇ ਦਰੀਏ-ਏ-ਦਜਲਾ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਆ ਮੈਦਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।

ਖ਼ੁਸਰੋ ਦੋਮ ਨੇ ਬਾਜ਼ ਨਤੀਨੀ ਸਲਤਨਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗ ਚ ਅਗਰਚੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ਼ ਇਰਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਤੇ ਖ਼ਜ਼ਾਨਾ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਪਿਆ। ਕੌਮੀ ਖ਼ਜ਼ਾਨੇ ਨੂੰ ਭਰਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਚ ਖ਼ੁਸਰੋ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਭਾਰੀ ਟੈਕਸ ਆਇਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਹਰਕੁਲੀਸ (610ਈ. ਤੋਂ 641ਈ.) ਨੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਫ਼ੈਦਾ ਚੁੱਕਦੇ ਹੋਏ ਪੂਰੀ ਕੁੱਵਤ ਨਾਲ਼ ਜਵਾਬੀ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ। 622ਹ ਤੇ 627ਈ. ਵਸ਼ਕਾਰ ਅਨਾਤੋਲਿਆ ਤੇ ਕਫ਼ਕਾਜ਼ ਚ ਫ਼ਾਰਸੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜੰਗਾਂ ਚ ਉਸਨੂੰ ਕਾਮਯਾਬੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ।