ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਲਿਪੀ

ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਵਰਨਮਾਲਾ
ਕਿਸਮ	ਅਬਜਦ
ਜ਼ੁਬਾਨਾਂ	ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ
ਅਰਸਾ	ਅੰ. 1200–150 ਈ.ਪੂ.
ਮਾਪੇ ਸਿਸਟਮ	ਮਿਸਰੀ ਚਿੱਤਰ-ਅੱਖਰ Proto-Sinaitic ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਵਰਨਮਾਲਾ
ਔਲਾਦ ਸਿਸਟਮ	ਪਾਲੀਓ-ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਆਰਾਮੀ ਲਿਪੀ ਯੂਨਾਨੀ ਲਿਪੀ ?Libyco-Berber ?Paleohispanic scripts
ਜਾਏ ਸਿਸਟਮ	ਦੱਖਣੀ ਅਰਬੀ ਵਰਨਮਾਲਾ
ਦਿਸ਼ਾ	ਸੱਜੇ-ਤੋਂ-ਖੱਬੇ
ISO 15924	Phnx, 115
ਯੂਨੀਕੋਡ ਉਰਫ਼	Phoenician
ਯੂਨੀਕੋਡ ਰੇਂਜ	U+10900–U+1091F
ਇਹ ਲੇਖ ਵਿੱਚ IPA ਫੋਨੈਟਿਕ ਸਿਮਬਲ ਹਨ। ਸਹੀ ਰੈਂਡਰਿੰਗ ਸਹਾਇਤਾ ਬਗੈਰ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਯੂਨੀਕੋਡ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਨਹੀਂ ਕੁਐਸਚਨ ਮਾਰਕ, ਡੱਬੇ, ਜਾਂ ਹੋਰ ਸਿਮਬਲ ਦਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। IPA ਸਿਮਬਲਾਂ ਬਾਰੇ ਤਆਰਫ਼ੀ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਵਾਸਤੇ, ਵੇਖੋ ਮਦਦ:IPA.

ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਵਰਨਮਾਲਾ ਮਿਸਰੀ ਚਿੱਤਰ ਅੱਖਰਾਂ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਲਿਪੀ ਬਣ ਗਈ। ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਸਦਕਾ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਮੂੰਦਰ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਦੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਅੰਗ ਬਣ ਗਈ। ਪਾਲੀਓ-ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਲਿਪੀ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਅਰਬੀ ਵਰਨਮਾਲਾ ਦੀ ਪੂਰਵਜ ਆਰਾਮੀ ਲਿਪੀ ਵੀ ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਲਿਪੀ ਤੋਂ ਹੀ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਹਿਬਰੂ ਲਿਪੀ ਵੀ ਆਰਾਮੀ ਲਿਪੀ ਦਾ ਹੀ ਰੂਪ ਹੈ। ਯੂਨਾਨੀ ਲਿਪੀ (ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈਆਂ ਲਾਤੀਨੀ, ਸਿਰਿਲਿਕ, ਅਤੇ ਕੋਪਟਿਕ ਲਿਪੀਆਂ) ਵੀ ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਤੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਹੋਈ ਹੈ।

ਇਹ ਅੱਖਰ ਮੂਲ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖ਼ਾਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪੈਨ ਨਾਲ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਕਰ ਕੇ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਲਾਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਦੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੋਲਾਈ ਦਿਖਦੀ ਹੈ। ਫੋਨੀਸ਼ੀਆਈ ਆਮ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸੱਜੇ ਤੋਂ ਖੱਬੇ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕੁਝ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵੀ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਤ ਦੋ-ਦਿਸ਼ਾਈ ਹੈ।