ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ: ਸਿਨੋ-ਤਿੱਬਤੀਅਨ ਭਾਸ਼ਾ
ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ (ਨੇਵਾਰੀ ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਭਾਇ) ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ-ਪਰਵਾਰ ਦੇ ਅੰਤਰਗਤ ਤਿੱਬਤੀ-ਬਰਮੇਲੀ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਸੰਯੋਜਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਲਿਪੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਲਿਖੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਮਾਤਰ ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਭਾਸ਼ਾ ਦੱਖਣ ਏਸ਼ੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਇਤਹਾਸ ਵਾਲੀ ਤਿੱਬਤੀ-ਬਰਮੇਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤਿੱਬਤੀ ਬਰਮੇਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਚੌਥੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਕਾਲ ਤੋਂ ਵਰਤੋ ਵਿੱਚ ਲਿਆਈ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ।
| ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ | |
|---|---|
| नेपाल भाषा | |
| ਜੱਦੀ ਬੁਲਾਰੇ | ਨੇਪਾਲ |
| ਨਸਲੀਅਤ | ਨਵਾ ਲੋਕ |
Native speakers | 1.42 ਮਿਲੀਅਨ (2011 ਦੀ ਜਨਗਣਨਾ) |
ਚੀਨੀ-ਤਿੱਬਤੀ
| |
ਮੁੱਢਲੇ ਰੂਪ | ਕਲਾਸੀਕਲ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ |
| ਉੱਪ-ਬੋਲੀਆਂ |
|
ਲਿਖਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧ | ਦੇਵਨਾਗਰੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਨੇਪਾਲ ਲਿਪੀਆਂ |
| ਅਧਿਕਾਰਤ ਸਥਿਤੀ | |
ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਾ |  ਨੇਪਾਲ ਫਰਮਾ:Country data ਸਿੱਕਮ ਸਿੱਕਮ |
| ਰੈਗੂਲੇਟਰ | ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਅਕੈਡਮੀ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਪਰਿਸ਼ਦ |
| ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਕੋਡ | |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-2 | new |
| ਆਈ.ਐਸ.ਓ 639-3 | Either:new – ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ, ਨੇਵਾਰੀnwx – ਮਧ ਨੇਵਾਰ |
Linguist List | nwx ਮਧ ਨੇਵਾਰ |
| Glottolog | newa1246 |
ਮੁੱਢਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ
ਨੇਵਰ ਨੇਪਾਲ ਦੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਨੇਵਾਰੀ ਵੀ ਆਖਦੇ ਹਨ। ਨੇਪਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਨੈਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਦੋਨੋਂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਹਨ।
ਨੇਵਾਰ ਲਿਪੀ
ਨੇਵਾਰ ਜਾਂ ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀ ਲਿਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲਿਪੀਆਂ - ਰੰਜਨਾ, ਪ੍ਰਚਲਿਤ, ਬ੍ਰਾਹਮੀ, ਭੁਜਿੰਗੋਲ, ਦੇਵਨਾਗਰੀ ਆਦਿ। ਇਹ ਲਿਪੀਆਂ ਖੱਬੇ ਤੋਂ ਸੱਜੇ ਤਰਫ਼ ਲਿਖੀਆਂ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀ ਲਿਪੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਵਰਮਾਲਾ ਤੇ ਵਿਅੰਜਨਮਾਲਾ ਨਾਮ ਦੇ ਦੋ ਤਰਾਂ ਦੇ ਅੱਖਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਸਵਰ ਅੱਖਰ
| ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ | ਗੁਰਮੁਖੀ |
|---|---|
| अ | ਅ |
| अ: | ਅਹ੍ |
| आ | ਆ |
| आ: | ਆਹ੍ |
| इ | ਇ |
| ई | ਈ |
| उ | ਉ |
| ऊ | ਊ |
| ऋ | ਰਿ |
| ॠ | ਰੀ |
| लृ | ਲ੍ |
| लॄ | ਲ੍ਰੀ |
| ए | ਏ |
| ऐ | ਐ |
| ओ | ਓ |
| औ | ਔ |
| अँ | ਅੰ |
| अं | ਅੰ |
| अय् | ਅਏ |
| आय् | ਆਏ |
| एय् | ਏਇ |
ਵਿਅੰਜਨ
 k क |  kʰ ख |  g ग |  gʱ घ |  ŋ ङ |
 t͡ɕ च |  t͡ɕʰ छ |  d͡ʑ ज |  d͡ʑʱ झ |  ȵ ञ |
 ʈ ट |  ʈʰ ठ |  ɖ ड |  ɖʱ ढ |  ɳ ण |
 t त |  tʰ थ |  d द |  dʱ ध |  n न |
 p प |  pʰ फ |  b ब |  bʱ भ |  m म |
 y य |  r र |  l ल |  v व | |
 ś श |  ʂ ष |  s स |  h ह |
 kʂ क्ष |  t͡r̥ त्र |  d͡ʑȵ ज्ञ |
| क | ख | ग | घ | ङ | ङ्ह | |||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ਕ | ਖ | ਗ | ਘ | ਨ੍ | ਨ੍ਹ | |||
| च | छ | ज | झ | ञ | ||||
| ਚ | ਛ | ਜ | ਝ | ਨ੍ਯਾ | ||||
| ट | ठ | ड | ढ | ण | ||||
| ਟ | ਠ | ਡ | ਧ | ਣ | ||||
| त | थ | द | ध | न | न्ह | |||
| ਤ | ਠ | ਦ | ਧ | ਨ | ਨ੍ਹ | |||
| प | फ | ब | भ | म | म्ह | |||
| ਪ | ਫ | ਬ | ਭ | ਮ | ਮ੍ਹ | |||
| य | ह्य | र | ह्र | ल | ल्ह | व | व्ह | |
| ਯ | ਹ੍ਯ | ਰ | ਹ੍ਰ | ਲ | ਲ੍ਹ | ਵ | ਵ੍ਹ | |
| श | ष | स | ह | |||||
| ਸ਼ | ਸ਼ | ਸ | ਹ | |||||
| क्ष | त्र | ज्ञ | ||||||
| ਕ੍ਸ਼ | ਤ੍ਰ | ਗ੍ਯ |
ਮਾਤਰਾਵਾਂ
ਸੰਖਿਆਸੂਚਕ ਦੇ ਚਿੰਨ੍ਹ
| ० | १ | २ | ३ | ४ | ५ | ६ | ७ | ८ | ९ |
| 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
ਹਵਾਲੇ
 | ਇਹ ਲੇਖ ਅਧਾਰ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਵਧਾਕੇ ਵਿਕੀਪੀਡੀਆ ਦੀ ਮੱਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। |
This article uses material from the Wikipedia ਪੰਜਾਬੀ article ਨੇਪਾਲ ਭਾਸ਼ਾ, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ਇਹ ਸਮੱਗਰੀ CC BY-SA 4.0 ਹੇਠ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਣ ਉੱਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੱਸਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ਪੰਜਾਬੀ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.