ଅକ୍ଷରଧାମ (ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ Akshardham or Swaminarayan Akshardham complex) ଭାରତର ଦିଲ୍ଲୀରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ହିନ୍ଦୁ ମନ୍ଦିର (Hindu temple) ଓ ଧାର୍ମିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ପରିସର ବା କ୍ୟାମ୍ପସ । ଏହାକୁ ଅକ୍ଷରଧାମ ମନ୍ଦିର ବା ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ଅକ୍ଷରଧାମ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ ଯେଉଁଠାରେ ହଜାର ହଜାର ବର୍ଷର ପରମ୍ପରାଗତ ହିନ୍ଦୁତ୍ୱ (Hindu) ଓ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତି (Indian culture), ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଭାବନେ ଓ ଶିଳ୍ପ ବିଦ୍ୟାର ନୈପୁଣ୍ୟ ଦେଖବାକୁ ମିଳେ । ଯୋଗୀଜି ମହାରାଜଙ୍କଦ୍ୱାରା (Yogiji Maharaj) ପ୍ରେରିତ ହୋଇ ଓ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱାମୀ ମହାରାଜ (Pramukh Swami Maharaj) ଏହାକୁ ବୋଚାସନ୍ୱାସି ଅକ୍ଷର ପୁରୁଷୋତ୍ତମ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା (BAPS) ତିଆରି କରାଇଥିଲେ ।
ଅକ୍ଷରଧାମ (ଦିଲ୍ଲୀ) | |
---|---|
Religion | |
ଅନୁବନ୍ଧଗୁଡ଼ିକ | ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ |
ଦେବାଦେବୀ | Swaminarayan |
Location | |
ସ୍ଥାନ | Noida Mor, New Delhi |
Country | India |
ଭୌଗଳିକ ଅବସ୍ଥିତି | 28°36′45″N 77°16′38″E / 28.61250°N 77.27722°E |
Architecture | |
Bochasanwasi Shri Akshar Purushottam Swaminarayan Sanstha, Pramukh Swami Maharaj | |
Completed | 6 November 2005 (consecration) |
Website | |
akshardham.com |
ମନ୍ଦିର ସରକାରୀ ଭାବରେ ୬ ନଭେମ୍ବର ୨୦୦୫ ମସିହାରେ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ୱାମୀ ମହାରାଜଙ୍କଦ୍ୱାରା ଉନ୍ମୋଚନ ହୋଇଥିଲା ଓ ସେତେବେଳେ ସେଠାରେ ଏ.ପି.ଜେ. ଅବଦୁଲ କଲାମ, ମନମୋହନ ସିଂହ, ଲାଲକୃଷ୍ଣ ଆଡ଼ଭାନୀ ଓ ବନୱାରୀ ଲାଲ ଜୋଷୀ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ । ପରିସରର କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥଳରେ ଏହି ମନ୍ଦିର ବାସ୍ତୁ ଶାସ୍ତ୍ର ଓ ପଞ୍ଚରାତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ର (Pancharatra shastra) ନିୟମ ଅନୁସାରେ ତିଆରି ହୋଇଛି ।
ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଅକ୍ଷରଧାମ ଗାନ୍ଧୀନଗର (Akshardham Gandhinagar) ଗୁଜରାଟ ଅନୁରୂପ ଅକ୍ଷରଧାମ (ଦିଲ୍ଲୀ)ର ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ପରିସରର ଠିକ୍ ମଧ୍ୟ ଭାଗରେ ମନ୍ଦିର ତୋଳାହୋଇଛି । ସେଠାରେ ଅନେକ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ହଲ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣଙ୍କର (Swaminarayan) ଜୀବନ ଓ କର୍ମ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦିଆହୋଇଛି । ଆଧୁନିକ ଟେକନୋଲୋଜି ବ୍ୟବହର କରି ମନ୍ଦିରର ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ହଲ ତିଆରି କରାଯାଇଛି ।
ମନ୍ଦିର ପରିସରରେ ଅଭିଷେକ ମଣ୍ଡପ (Abhisheka Mandap), ସହଜ ଆନନ୍ଦ (water show), ବଗିଚା ଓ ସହଜାନନ୍ଦ ଦର୍ଶନ, ନୀଳକଣ୍ଠ ଦର୍ଶନ (କିଶୋର ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ଯୋଗୀଙ୍କ ପ୍ରାକ୍ ଜୀବନର ସିନେମା) ଓ ସଂସ୍କୃତି ଦର୍ଶନ (ସାଂସ୍କୃତିକ ନାବ ଭ୍ରମଣ) ନାମକ ତିନୋଟି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ହଲ୍ ଅଛି । ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣଙ୍କ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଦର୍ଶନ ଅନୁସାରେ ଅକ୍ଷରଧାମ ଅର୍ଥ ଧରିତ୍ରୀ ଉପରେ ପ୍ରଭୁ ସ୍ୱାମୀ ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣଙ୍କର ବାସଗୃହ ।
ସ୍ୱାମୀନାରାୟଣ ଅକ୍ଷରଧାମ ଭବନ ସମୂହର ମୂଖ୍ୟ ଆକର୍ଷଣ ଅକ୍ଷରଧାମ ମନ୍ଦିର ଅଟେ । ଏହାର ଉଚ୍ଚତା ପ୍ରାୟ ୧୪୧ ଫୁଟ/ ୪୩ ମି ଓ ଚଉଡ଼ା ପ୍ରାୟ ୩୧୬ ଫୁଟ/ ୯୬ ମି ଓ ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ୩୫୬ଫୁଟ/ ୧୦୯ମି । ମନ୍ଦିର ଗାତ୍ରରେ ଉଦ୍ଭିଦ (flora), ପଶୁ (fauna), ନର୍ତ୍ତକୀ (dancers), ସଂଗୀତକାର ଓ ଦେବତାମାନଙ୍କର (deities) ମୂର୍ତ୍ତି ସମୂହ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି ।
ମହର୍ଷି ବାସ୍ତୁ ବିଦ୍ୟା ଅନୁସାରେ ଏଠାର ଭାରତୀୟ କଳାର ମିଶ୍ରଣ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ରାଜସ୍ଥାନୀ ପିଙ୍କ ବାଲିପଥାର ଓ ଇଟାଲିର କାରାରା ମାର୍ବଲରେ (Carrara marble) ସମ୍ପୁର୍ଣ୍ଣ ଭବନ ତିଆରି ହୋଇଛି । ମନ୍ଦିରର ସର୍ବାଧିକ ଆୟୁଷ ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ହିନ୍ଦୁ ଶିଳ୍ପ ଶାସ୍ତ୍ର ପରମ୍ପରା (Shilpa shastras) ଅନୁସାରେ ଏଠାରେ କୌଣସି ଲୌହ ପଦାର୍ଥ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନାହିଁ । ତେଣୁ ଏଠାରେ ଆଶ୍ରୟ ପାଇଁ କୌଣସି ସ୍ଟିଲ ବା କଂକ୍ରିଟ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇନାହିଁ ।
ମନ୍ଦିରରେ ସୁଶୋଭିତ ୨୩୪ଟି ଖୁଣ୍ଟ, ୯ଟି ଗମ୍ବୁଜ ଓ ୨୦,୦୦୦ ସାଧୁ, ସନ୍ୟାସୀ, ଭକ୍ତ ଓ ଆଚାର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି । ମନ୍ଦରି ଆଧାରରେ ଗଜେନ୍ଦ୍ର ପୀଠ, ଚଉତରାରେ ହାତୀ ଅଛି ଯାହାର ହିନ୍ଦୁ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଇତିହାସରେ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଅଛି । ଆଉ ମଧ୍ୟ ସେଠାରେ ୧୪୮ଟି ଜୀବନ୍ତ ଆକୃତିର ୩୦୦୦ ଟନ ଓଜନର ହାତୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଅଛି ।
This article uses material from the Wikipedia ଓଡ଼ିଆ article ଅକ୍ଷରଧାମ (ଦିଲ୍ଲୀ), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ଦର୍ଶାଯାଇନଥିଲେ ସମସ୍ତ ବିଷୟବସ୍ତୁ CC BY-SA 4.0 ରେ ଉପଲବ୍ଧ । Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ଓଡ଼ିଆ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.