Tang-dynastiet (kin.
唐朝; Tángcháo) var ei keisarslekt som hadde makta i Kina frå 618 til 906, unntatt tida 690-705. Dynastiet var grunnlagt av Li Yuan og hadde si største utstrekking under keisar Taizong si regjeringstid (626—649). Etter Tang-dynastiet følgde tidsperioden Fem dynasti og ti kongerike-tida.
唐 Tang-dynastiet | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
Kina under Tang-dynastiet rundt år 700. | ||||
Hovudstad | Chang'an (618–904) Luoyang (904-907) | |||
Religion | Buddhisme, taoisme, konfutsianisme, kinesisk folkereligion | |||
Styreform | Monarki | |||
Historie | ||||
- Oppretta | 618 | |||
- Opphøyrde | 906 |
Kinesisk historie | ||||||
Sanhuangwudi-perioden (mytologisk) | ||||||
Xià-dynastiet | ||||||
Shāng-dynastiet | ||||||
Vestlege Zhōu | Zhōu | |||||
Vår- og haustannaltida | Austlege Zhōu | |||||
Dei stridande statane | ||||||
Qín-dynastiet | ||||||
Vestlege Hàn | Hàn | |||||
Xīn | ||||||
Austlege Hàn | ||||||
16- kongerika | ||||||
Táng-dynastiet | ||||||
Liáo | ||||||
Sòng- dynastiet | ||||||
Jīn | Vest Xià | Sørlege Sòng | ||||
Republikken Kina (Táiwān) |
Tang-dynastiet og det føregåande Sui-dynastiet utvikla seg frå føydalkultur til byråkratkultur, med vekt på strenge konfutsianistiske ideal.
Den første keisaren i dynastiet tok makta i 618 etter at keisar Wang vart drepen av general Yuwen Huaji. Ei tidlegare keisarkonkubine, Wu Zetian, tok makta og styrte som keisarinne fram til til 705. Keisar Zhongzong tok så tilbake trona for Tang-dynastiet. Keisar Xuanzong, eit barnebarn av Wu Zetian, kom til makta i 712 og styrte i 43 år. Under han skal dynastiet ha vore på høgden av makta og den kulturelle utviklinga si.
I 751 tapte Tang-dynastiet slaget ved Talas mot abbasidane. Kinesiske soldatar som vart tekne til fange, røpte korleis papir vart laga i Kina. Dette var første gong kunnskapen om papirmaking spreidde seg vest for Kina.
An Lushan-opprøret fann stad i 755–763.
I tillegg til naturkatastrofar og aukande makt til jiedushi (militær-guvernørar) gjorde Huang Chao-opprøret (874–884) dynastiet svakare.
Krigsherren Zhu Quanzhong drap keisar Zhaozong i 904, og han tok makta i 907 frå keisar Ai, den siste keisaren frå Tang-dynastiet .
This article uses material from the Wikipedia Nynorsk article Tang-dynastiet, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Teksten er tilgjengeleg under CC BY-SA 4.0 om ikkje anna er oppgjeve. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Nynorsk (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.