Bryne

Bryne ligg om lag 30 minutt med tog langs Jærbanen sørover frå Stavanger. Bryne har 13 151 innbyggjarar per 1. januar 2023. Ein del av det tilgrensande tettbygde arealet i Klepp kommune, Kåsen, vert rekna med til tettstaden Bryne.

Bryne
stad
Land	Noreg
Fylke	Rogaland
Kommune	Time
Areal	5,66 km²
Folketal	13 151  (2023)
Folketettleik	2 323 / km²
Postnummer	4340 BRYNE
Preposisjon	på Bryne
Bryne 58°44′00″N 5°39′00″E / 58.733333333333°N 5.65°E / 58.733333333333; 5.65
Wiki Commons: Bryne

Namnet «Bryne» kjem frå norrønt brún ('kant, skrent') og -vin ('eng').

Bryne voks opp som ein stasjonsby rundt Time Station langs Jærbanen, som vart opna i 1878. Staden vart eit senter for handel, industri, økonomi og etter kvart utdanning. Av ulike institusjonar vart bedehuset Saron opna her i 1878, Jæderen Meieri og Jæderens Uldvarefabrik i 1898, meieriskule i 1906, og Rogaland Landsgymnas i 1924.

I 1921 vart det ved folkeavstemming bestemt at Time Station skulle endre namn til «Bryne». Bryne voks fort til å verta den største tettstaden på Jæren.

2001 blei Bryne ein by.

Den lokale fotballklubben Bryne FK rykka ned frå 1. divisjon i 2016, og vil i 2017 spela i 2. divisjon.

Rosseland Ballklubb speler i 3.divisjon.

1. oktober 2004 vart Fritz Røed-parken opna i parkområdet kring Mølledammen i Bryne sentrum. Parken har fleire skulpturar av kunstnaren Fritz Røed, som voks opp på Bryne.

I 2012 opna Nasjonalt Garborgsenter på Bryne. Det skal vera ein nasjonal formidlingsarena for å fremja interessa for Arne Garborg og Hulda Garborg sine tankar og visjonar. Målet er å inspirera til samfunnsengasjement, til å lesa og til å skapa, og senteret skal vera ein sosial møteplass.

I 2015 opna Mellombels ølstove, ein utestad som fungerer både som konsertscene og pub.

• Nils Henrik Smith – forfattar
• Janove Ottesen – Artist
• Geir Zahl – Artist
• Erling Braut Haaland – Fotballspelar

• Tettstader i Rogaland

• SSB: «Tettsteder og sentrumssoner. 1. januar 2005. Rogaland»

Fotnotar

• Bryne by si offisielle heimeside Arkivert 2004-09-20 ved Wayback Machine.
• Garborgsenteret si offisielle heimeside
    Denne geografiartikkelen som har med Rogaland å gjere, er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.