دولت-شهر

اتا دولت-شهر ونه بتونه شه سامونِ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مسائل ره مستقلاً مدیریت هاکنه. دنیایِ تاریخ دله خله شهرون دولت-شهر بینه؛ رم, کارتاژ, آتن و اسپارت دستوری یا قرون وسطی و رنسانس گدر ایتالیایِ فلورانس, ونیز, جنوآ و میلان شهرون واری.

زمونی که دولت-ملتون شکل بیتنه تاسا، دیگر خله دولت-شهر باقی نموندسته و اسا گت‌ترین دولت-شهرون جه سنگاپور, موناکو و واتیکان هستنه. که وشون جه، فقط سنگاپور اتا قِد-دار کشور هسته و شه‌سر رسمی ارز و ارتش و اقتصاد دارنه. اکونومیست مجله وه ره دنیایِ آخرین دولت-شهر دونده که هنتا جهون دله وه ره کشور حیساب یارنه.

بعضی شهرون هم درنه که وشونِ دولت-شهر بی‌ین سر اختلاف نظر دره؛ هنگ کنگ, ماکائو, و امارات ِشهرون واری. شابلون:TOClimit

سومر ِتاریخی دولت-شهرون، اوروک و اور; مصر ِدولت-شهرون، تبس و ممفیس; فینیقیه ِشهرون، صور و صیدا; پنج‌تا فلیسطی‌های شهر; بربرون ِگرامه‌ای شهرون و یونان باستان ِشهرها و رم ِدولت-شهر، دنیای قدیمی‌ترین حکومتون بینه که اتا شهر وسّه حکومت بسات بینه.

وشون دله یونان باستان و فینیقیه شهرون که تجارت په بوردنه، خله موفق بینه. یونان دله شهرها هئی جا متحد بینه تا وشون ارتش قوی‌ترِ امپراتوری‌ها جه برابری هاکنه ولی هرکمین‌تا شه وسّه سیوا حکومت داشتنه. بعضی‌شون آتن واری دموکراسی داشتنه اتی دیگر اسپارت دستوری الیگارشی و نظامی حکومت په شینه. وشون شه دولت-شهری سیستم ره تجارتِ راه جه تا مدیترانه‌یِ تموم اروپایی سواحل وَردنه و اونجاهان استعماری شهر ساتنه که بستینکلا ایتالیا جزیره‌مونا دله رم ِشهر اینتی‌چی دولت-شهر بی‌یه. فینیقی‌شون هم همین هِدار ره بوردنه و وشونِ مستعمرات ویشته آفریقایِ شمال بی‌یه و بعداً کارتاژ ره بساته.

روم امپراتوری رقد بورده په، جایی که اسا آلمان، ایتالیا و... کشورون درنه، ات‌خله پچیک‌پچیک دولتونِ میانه رَسِد بیّه. ایتالیا دله چندین حکومت دیینه که بعضی‌شون پادشاهی و بعضی‌شون جمهوری بَینه و خله دولت-شهرون اونجه شکل بیته. همین اتفاق آلمان و ونه دوره-کناره هم دکت بی‌یه. کشوری که اسا سوییس بیّه، اون گدر تاسا همین دولت-شهرونِ اتحاد جه بساته بیّه. یا لیختن اشتاین، موناکو، سن مارینو، لوکزامبورگ، آندورا و... هنتا شه پچیک سامون ره حفظ هاکردنه و تقریبا دولت-شهر بموندستنه.

• انگلیسی ویکی‌پدیا