Ceblizaçon
La ceblizaçon ye l stágio de la cultura social i de la ciblidade dun agrupamiento houmano caratelizado pul porgresso social, científico, político, eiquenómico i artístico.
La palabra deriba de l lhatin civita que seneficaba cidade i civile (cebil) l sou habitante.
La ceblizaçon ye un porcesso social an si, einerente als grupamientos houmanos que ténden siempre a eiboluir cula bariaçon de las çponiblidades eiquenómicas, percipalmente alimentares i sue decorriente cumpetiçon por estes cun ls grupamientos bezinos. Alguns storiadores ténen defendido que l surgimiento de grandes ceblizaçones siempre depende de l progressibo acúmulo de recursos naturales por un detreminado grupo étnico i ten por detonador l acúmulo de poder bélico nas manos de ciertos lhíderes i sues famílias. La heigemonie desses grupos subre outros acaba siempre anfluenciando culturalmente to la region i l porduto, ambariablemiente, redunda nun nuobo regramiento social, ampressionantes custruçones i la porduçon de obras de arte nua etapa posterior.
Ceblizaçones Antigas
Ten sido chamadas ceblizaçones antigas ó zaparecidas aqueilhas de la Antiguidade que an birtude de sous feitos, percipalmente arquitetónicos i artísticos passan a ser studadas puls storiadores i arqueólogos depuis de sou zaparecimiento. Son eisemplos destas grandes ceblizaçones:
|
|
|
|
Ceblizaçones Antigas Africanas
- Reino de Axun
- Cidade de Meroe
- Grande Zimbabwe
- Paisaige cultural de Mapungubwe
Ceblizaçones lhendárias i fitícias
La cultura popular i l génio de alguns scritores tamien falan de ciertas ceblizaçones lhendárias, que supostamente fúrun squecidas pul tiempo, mas de las quales de fato nun eisisten probas cuncretas.
L padron quemun nestes causos ye l dua tierra outópica de riqueza i prosperidade de algua forma eisolada de l resto de l mundo i que eibentualmente ye çtruída nua catástrofe. Dentre estas ceblizaçones lhendárias se çtácan:
- Abalon
- Agharta
- Atlántida
- Ciméria
- Eildorado
- Lemúria
- Shangri-La
- Klingones
- Kryton
- Tierra-Média
- Nárnia
Eideias erradas
L cunceito de "ceblizaçon" surgiu antre ls pobos ouropeus i ls critérios para cunsidrar un pobo "mais" ó "menos ciblizado" tamien fúrun stablecidos por eilhes. Éran critérios que balorizában, arriba de todo, l modo de bida ouropeu. Hai la eideia de que eisisten pobos "mais ciblizados" i pobos "menos ciblizados". Sabe-se que esso nun ten fundamiento. Hoije, l termo ceblizaçon, quando ye outelizado, sirbe solo para chamar defrentes modos de bida, sin andicar superioridade ó anferioridade.
This article uses material from the Wikipedia Mirandés article Ceblizaçon, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Cuntenido çponibelizado ne ls termos de la CC BY-SA 4.0, salbo andicaçon an cuntrairo. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Mirandés (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.