Балет

ballet, итали. ballare — бүжиглэх) — тайзны урлагийн нэг хэлбэр; хөгжим-бүжгийн дүрээр бий болдог жүжиг юм. Сонгодог балетын жүжгийн сууринд тодорхой үйл явдал, драмын зохиомж, либретто байдаг. XX зуунаас тодорхой үйл явдалгүй, дан хөгжимд суурилсан драмын зохиомжтой балет бий болоод байгаа.

Эхэндээ - дуу хөгжим, бүжгийн үзэгдэл, дуурь зэргийг сэтгэлийн хөдөлгөөнөөр нэгтгэсэн бүжгийн үзэгдэл гэж хэлж болно. Францад Италиас зээлж авсан энэ нь гайхамшигтай ёслолын үзүүлбэр болох дээдсийн балет хэлбэрээр хөгжиж иржээ. Францад болон дэлхий даяар балетын эрин үеийн эхлэлийг 1581 оны 10-р сарын 15-нд Францын хааны ордонд болсон "Хатан хааны инээдмийн балет буюу «Цирцея»" балет тоглолт болсон гэж үзэх ёстой. Италийн хийлч, "хөгжмийн ерөнхий интендант" хэмээгддэг Балтасарини де Белгиосогийн найруулсан ажээ.

XVIII зууны хоёрдугаар хагаст францын балетмейстер Жан-Жорж Новерр (франц. Jean-Georges Noverre; 1727—1810)-ын өөрчлөн байгуулалтаар Тайзны урлагийн бие даасан нэг хэлбэр болжээ.

Балет хөгжлийн явцдаа улам бүр спотод ойртож, дүрийнхээ ач холбогдлыг алдаж, заримдаа техник чухал болж, заримдаа агуулга хоцорч ирсэн байна.

Мэргэжлийн уран бүтээлчийн цогц сургалтанд хөгжмийн соёл, түүх, уран зохиол, сценари жүжгийн талаархи мэдлэг зайлшгүй шаардлагатай. Үүний зэрэгцээ, долоон настайгаасаа эхлэн хүүхдүүд гимнастикийн бэлтгэлд хамрагддаг, учир нь өнөөг хүртэл хадгалагдан үлдсэн балетууд техникийн хувьд сайжирч, орчин үеийн балет, тухайлбал, Форситын балетыг сонгодог үндсэн дээр тоглохыг шаарддаг. Бие бялдрын хувьд ноцтой бэлтгэлтэй байсан тул балетчин Сильви Гильем бүтээлч карьераа яг гимнастикаас эхэлсэн байна.