Струшки Вечери На Поезијата

Манифестацијата е основно одбележје на градот како туристички центар и на неа присуствуваат најмалку 200 светски поети. На поетскиот фестивал меѓу другото, се доделуваат и најголемото признание за целокупна поетска дејност, „Златен венец“, и наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга на македонски јазик. Сегашен претседател на управниот одбор на организацијата е Елизабета Шелева.

Струшки вечери на поезијата
Мрежно место	http://www.svp.org.mk/

Непосреден повод за организирање на Струшките вечери на поезијата, за продолжување на вековната културна традиција на овој град, беше литературното читање на група истакнати македонски писатели на свечениот дел од јубилејот, одржан во Струга на 15 јули 1961 година, по повод излегувањето на Зборникот на браќата Миладиновци. Се дојде до идеја дека постојат сите услови да се организира една традиционална манифестација со фестивалски карактер, која ќе се одржува во овој град, како смотра на поетските остварувања во Република Македонија во текот на една година.

Ваквата идеја и иницијатива наиде на позитивен одѕив и со задоволство беше прифатена од Друштвото на писателите на Македонија, Советот за култура на тогашна Народна Република Македонија и Народниот одбор на Општина Струга.

На една од своите седници, Народниот одбор на Општината во 1962 година формира прв фестивалски одбор од 7 членови, составен од претставници на Друштвото на писателитe на Македонија, културни и општествено-политички работници од Републиката и од Струга, чијшто претседател бил истакнатиот поет Ацо Шопов. Фестивалскиот одбор изготви програма распределена во четири вечери на кои настапија писатели од Македонија.

Од година на година бројот на учесници на Струшките вечери на поезијата се зголемувал. Во 1964, тие прераснаа во општојугословенски фестивал на кој зедоа учество поети од сите републики на поранешна Југославија. А веќе наредната, 1965 година, фестивалот ги премина југословенските граници и поприми карактер на меѓународна поетска манифестација на која настапија еминентни поети од неколку земји: Бугарија, Италија, Полска, Романија, поранешниот Советски Сојуз и поранешна Чехословачка. Бројот на земјите учеснички се зголемуваше. По четири години, во 1968 година, на средбите настапија поети и есеисти од 17 земји.

Во 1966 година Струшките вечери на поезијата прераснаа во институција што постојано ја дообликува својата физиономија, изградувајќи поцврсти критериуми врз кои ја конципира програмата и поканува учесници на приредбите. Советот на Струшките вечери на поезијата со своите посебно стручни комисии: програмска, селекциона, комисија за симпозиум, организационо-техничка, жири комисии за доделување награди и други, програмирано ја одвива својата дејност, настојувајќи што подобро и посодржајно да ја осмисли манифестацијата. Бројот на членови на Советот на Струшките вечери сега се движи околу 25, со претседател и двајца потпретседатели.

Струшките вечери на поезијата доживеаја брз растеж и за кусо време станаа единствена меѓународна манифестација од ваков вид, еден вид на мост меѓу литературните меридијани на светот. Тие претставуваат една значајна трибина од која што секоја година одекнува полифоничноста на поетскиот збор, неговите хумани пораки и моќта да облагородува и зближува.

Струшките вечери секоја година се вистински празник како за градот, така и за сите вљубеници на поезијата. Тие станаа значаен културен настан во светот на литературата, манифестација низ која, како низ отворен прозорец, може да се види и чуе што се случува во поезијата, во таа "земја без граници". Пропагирајќи ја поезијата и нејзините вредности, Струшките вечери имаат непроценливо значајна мисија во овој миг, во овој свет што ни се приближува, што го приближуваме.

Името на Струшките вечери на поезијата е внесено во сите поетски карти на светот. Струга е во сите оние што ја посетиле и виделе. Таа е на патот да биде и во оние што допрва ќе ја видат. "Ако постои некаде библиски небесен рај, со идеална убавина, тогаш едно негово овоземно катче е овој град" - запиша еден од многубројните странски учесници, заминувајќи од Струга.

На Струшките вечери на поезијата се доделуваат неколку награди:

• Златен венец - највисока награда на фестивалот;
• Награда „Браќа Миладиновци“ - за најдобра поетска книга на македонски автор, објавена меѓу два фестивали;
• „Мостови на Струга“ - најдобра поетска збирка од поет-дебитант од светот по пат на меѓународен конкурс;
• Награда „Енхалон“ - востановена во 2012 година како награда за најдобра песна од млад автор од Македонија прочитана на фестивалот;
• Награда „Григор Прличев“ - за најдобар препев на поезија од странски автор на македонски јазик. Во 1978 година оваа награда му се отстапила на Друштвото на литературните преведувачи од Македонија;
• Награда на Радио-Телевизија Скопје - за најдобра книга за деца објавена меѓу два фестивали;
• Награда на Нова Македонија - за најдобра песна прочитана на Струшките вечери на поезијата;
• Награда за песна - се доделувала од 1963 до 1967 година за најдобра песна прочитана на фестивалот.;
• Специјални признанија;

Награда „Златен венец“

Наградата „Златен венец“ е главна награда на Струшките вечери на поезијата. Таа е една од најценетите меѓународни награди за поезија во светот.

Наградата „Златен венец“ се доделува на меѓународниот поетски митинг „Мостови“ на истекот на реката Црн Дрим од Охридското Езеро.

Досегашни лауреати

Година	Лауреат	Земја
1966	Роберт Рождественски	СССР
1967	Булат Окуџава	СССР
1968	Ласло Наѓ	Унгарија
1969	Мак Диздар	СР Босна и Херцеговина
1970	Миодраг Павловиќ	СР Србија
1971	Вистан Хју Оден	САД
1972	Пабло Неруда	Чиле
1973	Еуџенио Монтале	Италија
1974	Фазил Хисни Дагларџа	Турција
1975	Леополд Седар Сенгор	Сенегал
1976	Ежен Гилвик	Франција
1977	Артур Лундквист	Шведска
1978	Рафаел Алберти	Шпанија
1979	Мирослав Крлежа	СР Хрватска
1980	Ханс Магнус Енценсбергер	Германија
1981	Блаже Конески	СР Македонија
1982	Никита Станеску	Романија
1983	Сачидананд Хирананд Ватсјајн-Ајгеј	Индија
1984	Андреј Вознесенски	СССР
1985	Јанис Рицос	Грција
1986	Ален Гинсберг	САД
1987	Тадеуш Ружевич	Полска
1988	Десанка Максимовиќ	СР Србија
1989	Томас Шапкот	Австралија
1990	Хусто Хорхе Падрон	Шпанија
1991	Јосиф Бродски	САД
1992	Ференц Јухас	Унгарија
1993	Генади Ајги	Русија
1994	Тед Хјуз	Обединето Кралство
1995	Јехуда Амихај	Израел
1996	Макото Оока	Јапонија
1997	Адонис	Сирија
1998	Лу Јуен	Кина
1999	Ив Бонфоа	Франција
2000	Едоардо Сангвинети	Италија
2001	Шејмас Хини	Ирска
2002	Славко Михалиќ	Хрватска
2003	Томас Транстремер	Шведска
2004	Васко Граса Моура	Португалија
2005	Вилијам С. Мервин	САД
2006	Нанси Морехон	Куба
2007	Махмуд Дарвиш	Палестински територии
2008	Фатос Арапи	Албанија
2009	Томаж Шаламун	Словенија
2010	Љубомир Левчев	Бугарија
2011	Матеја Матевски	Македонија
2012	Монгане Вали Сероте	ЈАР
2013	Хосе Емилио Пачеко	Мексико
2014	Ко Ун	Јужна Кореја
2015	Беј Дао	Кина
2016	Маргарет Етвуд	Канада
2017	Чарлс Симиќ	САД
2018	Адам Загајевски	Полска
2019	Ана Бландијана	Романија
2020	Амир Ор	Израел
2021	Керол Ен Дафи	Обединето Кралство
2022	Шунтаро Таникава	Јапонија
2023	Влада Урошевиќ	Македонија

Награда „Браќа Миладиновци“

Наградата „Браќа Миладиновци“ е награда за најдобра поетска книга меѓу два фестивала на Струшките вечери на поезијата од македонски творци. Таа е најголемата национална награда за поетско творештво.

Награда „Мостови на Струга“

Наградата „Мостови на Струга“ e награда на УНЕСКО, кој е покровител на Струшките вечери на поезијата, за најдобра поетска книга меѓу два фестивали, на поет-дебитант.