Тасма Матрица

Вачовскилер тарабынан жазылган жана коюлган илимий фантастикалык фильм. Башкы каармандарды Киану Ривз, Лаурэнс Фишборн, Кэрри-Энн Мосс, Хуго Уивинг жана Жо Пантолиано ойногон. Тасмада кишилер "Матрица" деп аталган машинелердин желеси жараткан симуляцияны чыныгы жашоодо жашап, чындыгында алардын денеси чыгарган жылуулукту жана электрди кубат булагы колдонгон дистопиялык келечекти сүрөттөйт. Чындыкты издеп жүргөн "Нео" аттуу програмчы, "түш дүйнөсүнөн" ойготулуп, машинелерге каршы көтөрүлүш жүргүзгөндөрдүн тобуна кошулат.

Матрица (тасма)
Режиссеру	Вачовскилер
Продюсер	Жоел Силвер
Сценарийи	Вачовскилер
Оператору	Бил Поп
Тартылгандар	Киану Ривз Лаурэнс Фишборн Кэрри-Энн Мосс Хуго Уивинг Жо Пантолиано
Музыкасы	Дон Девис
Редактору	Зак Стэнберг
Студия	Village Roadshow Pictures Groucho II Film Partnership Silver Pictures
Жайылтуучу	Warner Bros. (АКШ) Roadshow Entertainment (Австралия)
Чыккан жылы	март 31, 1999 (1999-03-31) (United States) апрель 8, 1999 (1999-04-08) (Australia)
Узактыгы	136 мүн.
Өлкөсү	АКШ  Австралия
Тили	англис
Бюджети	$63 млн.
Киреше	$463.5 млн.

Фильм илимий фантастика киберпанк жанрынын мисалы болуп саналат. Философиялык жана диний түшүнүктөргө көп шилтеме кылат жана Платондун "Үнкүр жөнүндө уламыш", Жан Бодрийярдын "Симулякрлар жана симуляциялар", жана Лүис Кэрроллдун "Алисанын кереметтер дүйнөсүндөгү окуялары" чыгармаларынын таасирин кенен белгилейт. Вачовскилер койгон уруш сценаларына жапон анимацияларына менен согуш өнөрү тууралуу тасмаларга суктануусу менен шартталган жана Гонг-Конг кинолорунда колдонулган мушташ хореографиялары жана зым тагып аткарылган кунфу ыкмалары Голливуддун кийинки уруш тасмаларына дагы өз таасирин тийгизген.

Матрица алгач АКШда 1999-ж. 31 мартында көрсөтүлгөн жана дүйнө жүзү боюнча $460 миллиондон ашуун каражат чогулткан. Жалпысынан сынчылар тарабынан жакшы кабыл алынып, төрт Оскар сыйлыгына, ошондой эле "Сатурн" жана "BAFTA" сыйлыктарына ээ болгон. Сынчылар Матрицаны новатордук визуалдык эффектери, кинематографиясы жана көңүл кызыктыгына жогору баа беришкен. Тасманын өзөгүн мурда чыккан илимий-фантастика эмгектер түзгөндү үчүн сынга алынган жана кызыктуулугу үчүн мактоого арзыган. Салгылашуу сценалары дагы сынчылардын ар кыл пикирин жараткан: айрымдары аларды абдан таасирдүү деп сүрөттөсө, башкалары кызыктуу чечимдердин кунарсыз кайталанмасы деп баа беришкен.

Фильм 2012-ж. мыкты илимий-фантастикалык тасмалардын тизмесине жана сактап калынуучу тасмалардын улуттук реестрине кирген. Тасманын ийгилиги анын эки уландысын жаратууга шарт түзгөн. Матрица: Кайрадан баштоо жана Матрица: Революция - экөө уланды тең Вачовскилердин сценарийи боюнча жана башкы режиссерлугу алдына тартылган.

Матрица мыкты монтажы, үн эффектеринин мыкты монтажы, мыкты визуалдык эффекттер жана мыкты үн үчүн Оскар сыйлыгына татыган. Тасманын жаратуучулары Жылдыз согуштары эпизод I: Тунарыктуу коркунуч сыяктуу белгилүү франшизалар менен ат салышып, катышкан бардык номинациялар боюнча жеңишке жетишкен. Ошондой эле, Матрица номинацияга көрсөтүлгөн кинематография, өндүрүштүк дизайн жана монтаж категорияларына кошумча мыкты үн, мыкты жетишкендиктер жана атайын визуалдлык эффекттер үчүн "BAFTA" сыйлыгына ээ болгон. 1999-жылы мыкты илимий-фантастикалык фильм жана мыкты режиссура үчүн "Сатурн" сыйлыгын утуп алган.