លោក ហ៊ុន សែន គឺជាអ្នកនយោបាយខ្មែរ និងជាអតីតមេបញ្ជាការយោធាមួយរូប ដែលបានបម្រើការជានាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាពីឆ្នាំ១៩៨៥ រហូតដល់ឆ្នាំ២០២៣។ សម្ដេចជាប្រមុខរដ្ឋាភិបាលដែលកាន់អំណាចបានយូរបំផុតនៅក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រប្រទេសកម្ពុជា។ បច្ចុប្បន្ននេះផងដែរ លោកគឺជាប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលត្រូវជាបក្សកាន់អំណាចតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ និងជាសមាជិករដ្ឋសភាតំណាងឱ្យខេត្ដកណ្ដាល។ សម្ដេចមានគោរមងារពេញថា សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន។
សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតី តេជោ ហ៊ុន សែន | |
---|---|
នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា | |
ក្នុងការិយាល័យ ៣០ វិច្ឆិកា ១៩៩៨ – ២២ សីហា ២០២៣ | |
ព្រះមហាក្សត្រ |
|
រង |
|
មុន | អ៊ឹង ហួត |
បន្ទាប់ | ហ៊ុន ម៉ាណែត |
ក្នុងការិយាល័យ ១៤ មករា ១៩៨៥ – ២ កក្កដា ១៩៩៣ ស្ដីទី: ២៦ ធ្នូ ១៩៨៤ – ១៤ មករា ១៩៨៥ | |
ប្រធានាធិបតី |
|
រង | |
មុន | ចាន់ ស៊ី |
បន្ទាប់ | នរោត្តម រណឫទ្ធិ |
សហនាយករដ្ឋមន្ត្រីទីពីរ | |
ក្នុងការិយាល័យ ២ កក្កដា ១៩៩៣ – ៣០ វិច្ឆិកា ១៩៩៨ | |
ព្រះមហាក្សត្រ | នរោត្តម សីហនុ |
រង | ស ខេង |
នាយករដ្ឋមន្ត្រីទីមួយ |
|
មុន | នរោត្តម រណឫទ្ធិ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ដាច់មុខ |
បន្ទាប់ | ខ្លួនលោក ជានាយករដ្ឋមន្ត្រីផ្ដាច់មុខ |
ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា | |
កាន់តំណែង | |
ក្នុងការិយាល័យ ២០ មិថុនា ២០១៥ | |
រង | |
មុន | ជា ស៊ីម |
រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេស | |
ក្នុងការិយាល័យ ១៩៨៨–១៩៩០ | |
នាយករដ្ឋមន្ត្រី | ខ្លួនលោក |
មុន | គង់ គាំ |
បន្ទាប់ | ហោ ណាំហុង |
ក្នុងការិយាល័យ ៨ មករា ១៩៧៩ – ធ្នូ ១៩៨៦ | |
នាយករដ្ឋមន្ត្រី |
|
មុន | អៀង សារី |
បន្ទាប់ | គង់ គាំ |
ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា | |
ក្នុងការិយាល័យ ១៩៨១–១៩៨៥ | |
ប្រធានាធិបតី | ហេង សំរិន |
នាយករដ្ឋមន្ត្រី |
|
សមាជិករដ្ឋសភា | |
កាន់តំណែង | |
ក្នុងការិយាល័យ ១៤ មិថុនា ១៩៩៣ | |
មណ្ឌលបោះឆ្នោត | ខេត្តកំពង់ចាម (១៩៩៣–១៩៩៨) ខេត្តកណ្តាល (១៩៩៨–បច្ចុប្បន្ន) |
ប្រធានក្រុមឧត្តមប្រឹក្សាផ្ទាល់នៃព្រះមហាក្សត្រនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា | |
កាន់តំណែង | |
ក្នុងការិយាល័យ ២២ សីហា ២០២៣ | |
ព្រះមហាក្សត្រ | នរោត្តម សីហមុនី |
ព័ត៌មានលម្អិតផ្ទាល់ខ្លួន | |
កើត | ហ៊ុន ប៊ុនណាល់ 5 August 1952 ឃុំពាមកោះស្នា, ស្រុកស្ទឹងត្រែង, ខេត្តកំពង់ចាម, កម្ពុជា |
សញ្ជាតិ | ខ្មែរ |
គណបក្សនយោបាយ | គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា |
ពន្ធភាព | ប៊ុន រ៉ានី (m. ១៩៧៦) |
កូន | ៥ នាក់ ដោយក្នុងនោះរួមមាន៖ ម៉ាណែត, ម៉ាណិត និងម៉ានី |
ឪពុកម្តាយ(s) | ហ៊ុន នាង ឌី ប៉ុក |
ពានរង្វាន់ | គ្រឿងឥស្សរិយយសជាតូបការ |
ហត្ថលេខា | |
គេហទំព័រ | គេហទំព័ររបស់សម្តេច |
សេវាយោធា | |
ភក្ដីភាព | ខ្មែរក្រហម/កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា រដ្ឋកម្ពុជា កម្ពុជា |
សាខា/សេវាកម្ម | ខ្មែរក្រហម រណសិរ្សសាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា/កម្លាំងប្រដាប់អាវុធប្រជាជនបដិវត្តន៍កម្ពុជា កងទ័ពប្រជាជនកម្ពុជា កងទ័ពជើងគោកនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា |
ឆ្នាំកាន់តំណែង | ១៩៧០–១៩៩៩ |
ឋានៈ | ឧត្តមសេនីយ៍ផ្កាយប្រាំ |
ពាក្យបញ្ជា | កម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ – ភូមភាគបូព៌ា |
សមរភូមិ/សង្គ្រាម | សង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា សង្គ្រាមកម្ពុជា-វៀតណាម |
លោកហ៊ុន-សែន កើតនៅថ្ងៃទី ៥ ខែ សីហា ឆ្នាំ ១៩៥២ (ក្នុងប្រវត្តិរូបផ្លូវការ ថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៥១) នៅឃុំ ពាមកោះស្នា ស្រុក ស្ទឹងត្រង់ ខេត្តកំពង់ចាម ប្រទេសកម្ពុជា។ ក្រោយពីសម្តេចបានបញ្ចប់បឋមសិក្សា នៅឯស្រុកកំណើត នៅឆ្នាំ១៩៦៥សម្តេចបានមករស់នៅរាជធានីភ្នំពេញដោយស្នាក់នៅវត្តនាគវ័ន និងសិក្សានៅវិទ្យាល័យឥន្ទ្រទេវីដើម្បីបន្តការសិក្សា ថ្នាក់អនុវិទ្យាល័យ។
នៅឆ្នាំ១៩៧០ ប្រទេសកម្ពុជាបានធ្លាក់ចូលក្នុងភ្លើងសង្គ្រាម។ ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងការអំពាវនាវពី សម្តេច នរោត្តម សីហនុ ឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាចូលរួមក្នុងចលនាប្រឆាំងនឹងពួកចក្រពត្តិនិយមក្នុង អាយុ ១៨ឆ្នាំ ហ៊ុន សែន បានចូលរួមក្នុងចលនាតស៊ូនេះ។
មុនថ្ងៃ ទទួលជ័យជំនះ ១៧មេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ មួយថ្ងៃ គឺថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៧៥ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានរងរបួសភ្នែកខាងធ្វេង។ ក្រោយពីសម្តេច បានជាសះស្បើយឡើងវិញ ពីការព្យាបាលអស់រយៈពេលយ៉ាងយូរ សម្តេចបាន រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយលោកជំទាវ ប៊ុន រ៉ានី មានកូនប្រុសបីនាក់ និងកូនស្រីបីនាក់ ក្នុងនោះមានកូនស្រីម្នាក់ជាកូនចិញ្ជឹម ( ហ៊ុន ម៉ាណែត, ហ៊ុន ម៉ាណា, ហ៊ុន ម៉ានីត, ហ៊ុន ម៉ានី, ហ៊ុន ម៉ាលី, និង ហ៊ុន ម៉ាលីស)។
ក្នុងឆ្នាំ១៩៧៧ ដោយមិនពេញចិត្តទៅនឹងរបបនយោបាយប្រល័យពូជសាសន៍ ប៉ុល ពត សម្តេចបាន ចាកចោលគ្រួសារជាទីស្រលាញ់ម្តងទៀត ដើម្បីដឹកនាំចលនារំដោះប្រទេស និងប្រជាជនពីរបបដ៏សាហាវយង់ឃ្នងនេះ។ នៅឆ្នាំ១៩៧៨ សម្តេចបានក្លាយជាស្ថាបនិកមួយរូប នៃចលនាសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ហៅថារណសិរ្ស សាមគ្គីសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជា ដែលមានកិច្ចសហប្រតិបត្តការជាមួយចលនាស្នេហាមាតុភូមិជាច្រើនទៀត និងការគាំទ្រដោយកម្លាំងកងទ័ពស្ម័គ្រចិត្តវៀតណាម។ ចលនានេះបានជួយរំដោះប្រទេស និងប្រជាជនកម្ពុជាអោយរួចផុតពីរបបប្រល័យពូជសាសន៍ប្រជាធិប តេយ្យកម្ពុជា នៅ ថ្ងៃទី៧ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៧៩។
នៅថ្ងៃទី២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩១ សម្តេច ហ៊ុន សែន គឺជាតំណាងហត្ថលេខីដ៏សំខាន់មួយរូបក្នុងដំណើរការ កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីស២៣ តុលា ឆ្នាំ១៩៩១ ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺ ការបោះឆ្នោតសកល និងដោយសេរីមួយ ដែលបានធ្វើឡើងជាលើកដំបូងនៅកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ១៩៩៣។ ពីឆ្នាំ១៩៩៣-១៩៩៨ សម្តេចបានកាន់តួនាទីជាសហនាយករដ្ឋមន្ត្រី (នាយករដ្ឋមន្ត្រីទី២) ក្នុងរដ្ឋាភិបាលចម្រុះនីតិកាលទី១ នៃរដ្ឋសភាជាតិ។
ការបោះឆ្នោតជាសកលនៅឆ្នាំ១៩៩៨ សម្តេចបានដឹកនាំ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ក្នុងនាមសម្តេចជាអនុប្រធាន រហូតទទួលបានជោគជ័យ ហើយបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលចម្រុះ នីតិកាលទី២ នៃរដ្ឋសភាជាតិ ដែលមានគណបក្សធំៗពីរគឺ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិច។ ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្តេច ប្រទេសកម្ពុជាបានក្លាយជា សមាជិកទី១០នៃប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ក្នុងនាមសម្តេច ហ៊ុន សែន ជាបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា សម្តេចបានដឹកនាំអោយមានជ័យជំនះម្តងទៀតក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកលក្នុង ខែកក្កដាឆ្នាំ២០០៣។ ក្រោយពីមានការជាប់គាំងខាងនយោបាយអស់រយៈពេលជាច្រើនខែ សម្តេចក៏បានទទួលជោគជ័យក្នុងការបង្កើត រដ្ឋាភិបាលចំរុះជាមួយនឹងគណបក្សហ្វ៊ុនស៊ីនប៉ិចក្នុងថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០០៤ ហើយបានក្លាយជានាយករដ្ឋមន្ត្រី ដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា។
នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៨ ក្រោយពីទទួលបានជ័យជំនះក្នុងការបោះឆ្នោតជាសកល ២៧កក្កដា ឆ្នាំ២០០៨ ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឈ្នះបាន៩០អាសនៈក្នុង១២៣អាសនៈក្នុងសភាជាតិ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន បានឡើងកាន់ដំណែងជានាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាក្នុង នីតិកាលទី៤ នៃរដ្ឋសភាជាតិសំរាប់ដំណាក់កាលប្រាំឆ្នាំ (២០០៨-២០១៣)។
ដោយសារ ការទទួលស្គាល់ចំពោះ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងក្នុងការផ្សះផ្សាជាតិ សន្តិភាព ព្រមជាមួយនឹងការខិតខំ អភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច សម្តេច ហ៊ុន សែន ត្រូវបានប្រទានងារជា “ សម្តេច ” ដោយព្រះមហាក្សត្រ សម្តេចព្រះបាទព្រះនរោត្តម សីហនុ។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩-១៩៩៣ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានកាន់តួនាទីជាច្រើនក្នុងរដ្ឋបាលកម្ពុជា (សាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតកម្ពុជា និងបន្ទាប់មករដ្ឋកម្ពុជា) សម្តេចកាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស នៅឆ្នាំ១៩៧៩ ជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសពីឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ១៩៨៥ និងពីឆ្នាំ១៩៨៥ ដល់ឆ្នាំ១៩៩១ ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេស។
នៅថ្ងៃទី១៥ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០០៤ សម្តេច ហ៊ុន សែន បានទទួលយក និងស្បថចូលកាន់តំណែងជាសមាជិក នៃសមាគមមេធាវីកម្ពុជា (គណៈមេធាវីកម្ពុជា)។ លោក ហ៊ុន សែន បច្ចុប្បន្នជានាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រទេសកម្ពុជា ហើយលោកជាមេដឹកនាំដ៏សំខាន់មួយរូបក្នុងជួរគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងដែរ។
This article uses material from the Wikipedia ភាសាខ្មែរ article ហ៊ុន សែន, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). ខ្លឹមសារអត្ថបទប្រើប្រាស់បានក្រោមអាជ្ញាបណ្ឌCC BY-SA 4.0 លើកលែងតែមានបញ្ជាក់ផ្សេងពីនោះ។ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ភាសាខ្មែរ (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.