Төртаяқтылар
Төртаяқтылар, немесе жерүсті омыртқалылар (лат.
Төртаяқтыларға тән сипат — негізінде құрлықта орын ауыстыруға арналған, төр аяқтың болуы. Кейбір топтарында өзгеріске ұшыраған, яғни, ұшуға арналған (құстар, қол қанаттылар, птерозаврлар), жүзу үшін (ескекаяқтылар, киттәрізділер, Сирендер, мозазаврлар, ихтиозаврлар, плезиозаврлар) немесе редукцияланған (аяқсыз қосмекенділер, жыландар, кейбір кесірткелер).
| Төртаяқтылар | ||||||||
 Төраяқтылардың қазіргі таңдағы төрт классының мысалы: қосмекенділер (бақа), құстар (гоацин), сүтқоректілер (көртышқан), бауырымен жорғалаушылар (геккон) | ||||||||
| Ғылыми топтастырылуы | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Домен | ||||||||
Патшалық | ||||||||
Тип | ||||||||
Кіші тип | ||||||||
Инфратип | ||||||||
Ұлы класс | ||||||||
| Халықаралық ғылыми атауы | ||||||||
| Tetrapoda Broili, 1913 | ||||||||
| Класстары | ||||||||
| ||||||||
| | ||||||||
| ||||||||
Tetrapoda атауы көне грекше: τετράπους: τετράς — «төрт», және πούς — «аяқ» деген сөзден шыққан.
Систематика
Төртаяқтылар өз қатарына 11 мың түр қосады. Құрлықта өмір сүруге икемденген олар өкпемен тыныс алады, сондай-ақ суға қайта оралған киттәрізділер, сирендер және өліп қалған ихтиозаврлар д.
Қазіргі таңда төртаяқтылардың бес классы бар (біреуі құрып кеткендер):
- қосмекенділер (Amphibia)
- бауырымен жорғалаушылар (Reptilia)
- құстар (Aves)
- † аңтәрізділер (Synapsida)
- сүтқоректілер (Mammalia)
This article uses material from the Wikipedia Қазақша article Төртаяқтылар, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Мәлімет CC BY-SA 4.0 лицензиясы аясында қолжетімді (басқа шарттар көрсетілмеген жағдайда). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Қазақша (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.