Қазақстанның Сыртқы Саясаты

Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының, Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының, Еуропадағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымының (ол 2010 жылы басқарған), Солтүстік Атлантикалық ынтымақтастық кеңесінің, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының, Шанхай ынтымақтастық ұйымының және НАТО-ның "Бейбітшілік жолындағы серіктестік" бағдарламасының мүшесі болып табылады. Қазақстан Ресеймен және Беларусьпен Кеден одағын құрды, ол Еуразиялық экономикалық қоғамдастыққа, содан кейін 2015 жылы Еуразиялық экономикалық одаққа айналды.

Қазіргі уақытта Қазақстан халықаралық саясаттағы ірі ойыншыға айналды, бұл оның әлемнің екі бөлігінің, Еуропа мен Азияның шекарасында, халықаралық қатынастардың негізгі қатысушылары, Ресей Федерациясы мен Қытай Халық Республикасы арасындағы стратегиялық тиімді географиялық жағдайына байланысты. Кең аумақтардың (әлемдегі тоғызыншы орын), Пайдалы қазбалардың және басқа да табиғи ресурстардың болуы елге өзінің халықаралық саяси рейтингі мен мәртебесін көтеруге мүмкіндік береді.

Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына 186 мемлекетпен (Ватикан мен Палестинаны қоса алғанда) және халықаралық ұйымдармен дипломатиялық қатынастар орнатты.

Дипломатиялық қатынастары жоқ елдер: Орталық Африка Республикасы, Конго ДР, Оңтүстік Судан, Сомали, Малави, Ботсвана, Шығыс Тимор, Науру, Кук аралдары, Ниуэ, мойындалуы шектеулі елдер.

Қазақстанның негізгі сыртқы саяси күш-жігері мынадай мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған:

• Елдің ұлттық қауіпсіздігін, қорғаныс қабілетін, егемендігін және аумақтық бірлігін қамтамасыз ететін шаралар;
• Аймақтық және жаһандық қауіпсіздік арқылы бейбітшілікті нығайту;
• Қазақстанның тұрақты халықаралық жағдайы және оң жаһандық имиджі;
• Біріккен Ұлттар ұйымының (БҰҰ)басқарушысы және үйлестірушісі ретінде әділ және демократиялық әлемдік тәртіпті орнату;
• Өңірлік және халықаралық сауда-экономикалық қатынастар жүйесіне одан әрі интеграциялау;
• 2050 Стратегиясын табысты іске асыру үшін қолайлы сыртқы жағдайлар жасау; халықтың жоғары өмір сүру деңгейін қамтамасыз ету; көпұлтты қоғамның бірлігін нығайту; заң үстемдігі мен демократиялық институттарды нығайту; адам құқықтары мен бостандықтарын қорғау;
• Ұлттық экономиканы әртараптандыру, өнеркәсіптік-технологиялық дамыту және бәсекеге қабілеттілігін арттыру;
• Елді "Жасыл" даму жолына бағдарлау және оны әлемнің ең дамыған 30 елінің тізіміне енгізу;
• Ұлттық-мәдени бірегейлікті сақтай отырып және мемлекеттің өзіндік даму жолын ұстана отырып;
• Қазақстан Республикасы азаматтары мен заңды тұлғаларының құқықтарын, жеке, отбасылық және іскерлік мүдделерін қорғау;
• Ұлттық деңгейде қазақ диаспорасы мен қазақ тілін қолдау

Көпжақты

Ұйым	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Еуропа одағы	1992 жыл	Толық мақаласы: Қазақстан-Еуропа Одағы қатынастары
НАТО	1992 жыл	Толық мақаласы: Қазақстан мен НАТО қатынастары

Африка

Қазақстан Африка елдерімен байланыс орнату бойынша белсенді жұмыс жүргізуде. Сыртқы істер министрінің орынбасары Асқар Мусинов 12-15 маусымда Оңтүстік Африканың Йоханнесбург қаласында өткен Африка одағының Мемлекет және үкімет басшыларының 25-ші Ассамблеясына қатысты.

Батыс Африкадағы Эбола ауруын жеңілдетуге көмектесу туралы халықаралық Үндеуге жауап бере отырып, Қазақстан 2014 жылдың соңында БҰҰ-ның Эболаға қарсы сенім қорына 50 000 доллар аударды. Осыдан кейін Астана Африка одағының Эболамен күрес жөніндегі арнайы жобасына 300 000 доллар бөлуге ниет білдірді.

2015 жылғы 21 мамырда өткен VIII Астана экономикалық форумының 1–ші күні Африкаға арналып, "Африка - әлемдік экономиканың келесі драйвері"деп аталды. Қазақстанның Сыртқы істер министрі Ерлан Ыдырысов: "Біз Африканың зор әлеуеті бар континент екенін мойындаймыз. Оның орасан зор адами капиталы және көптеген жас халқы бар". Сессияға Африкадан Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ) жанындағы 20-дан астам тұрақты өкіл қатысты.

2015 жылғы 28 қыркүйекте Қазақстан мен БҰҰДБ Африканың 45 еліне БҰҰ - ның Тұрақты даму мақсаттарын іске асыруға көмектесуге арналған жаңа бағдарламаны іске асыратын 2 миллион долларлық шығыстарды бірлесіп өтеу туралы келісімге қол қойды.

Ел	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Мысыр	6 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Мысыр қатынастары Мысырдың Астанада елшілігі бар Қазақстанның Каирде елшілігі бар.
ОАР	5 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Оңтүстік Африка қатынастары Қазақстанның Преторияда елшілігі бар. Оңтүстік Африканың Астанада елшілігі бар.

Америка

Қазақстан Сыртқы істер министрінің орынбасары Ержан Ашықбаев Қазақстан "жаңа перспективалар" іздеп, бірқатар дипломатиялық сапарлар арқылы Латын Америкасы елдерімен қарым-қатынастарын нығайтып жатқанын айтты.

Ашықбаев 4 маусымда Парагвай, Асунсьон қаласында өткен Америка мемлекеттері Ұйымының 44-ші Бас Ассамблеясына қатысты. Қазақстан конференцияны бақылаушы 39 елдің ішіндегі ең көп делегация болды.

Америка мемлекеттері Ұйымының бас хатшысы Хосе Мигель Инсулза 3 маусымда Парагвайдың Асунсьон қаласында Сыртқы істер министрінің орынбасары Ержан Ашықбаевпен ОАА-ның 44-ші Бас Ассамблеясында кездесті, онда Ашықбаев АМҰ-ның маңызды бағдарламаларын қаржыландыруға көмектесуге үлес қосты.

Сыртқы істер министрі Эрлан Ыдырысов 2014 жылдың 17-20 қыркүйегінде Мексикаға төрт күндік сапармен барды. Сапар барысында Ыдырысов Мексиканың экономика министрі Ильдефонсо Гуахардомен, Сыртқы істер министрі Хосе Антонио Мидпен, бұрынғы президент Винсенте Фокспен, басқа да жоғары лауазымды шенеуніктермен және бизнес көшбасшыларымен кездесті. Министр мен оның делегациясы Қазақстанның Мехикодағы елшілігінің болашақ ғимаратымен танысады. Ыдырысов оның сапарының басты мақсаты Латын Америкасы мен Еуразия арасында көпір салу екенін айтты. Сыртқы істер министрі Қазақстанмен экономикалық және сауда ынтымақтастығы инвесторларға Ресей мен Қытай сияқты көрші нарықтарға шығуға мүмкіндік беретінін атап өтті. Ыдырысов сондай-ақ Қазақстан Латын Америкасында өзінің қатысуын кеңейтуге ұмтылатынын және Мексиканы осы қатынастарды құруда стратегиялық одақтас ретінде қарастыратынын, ал Қазақстан Еуразия өңірінде Мексикаға осындай қолдауды ұсына алатынын айтты.

Ел	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Аргентина	25 маусым 1993	Толық мақаласы: Аргентина — Қазақстан қатынастары Аргентина Қазақстанда Ресейдің Мәскеудегі елшілігінде аккредиттелген. Қазақстан Аргентинада Бразилиядағы Елшілігінде аккредиттелген.
Бразилия	22 қыркүйек, 1993	Толық мақаласы: Бразилия — Қазақстан қатынастары Бразилияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Бразилияда елшілігі бар.
Канада	6 сәуір 1992	Толық мақаласы: Канада — Қазақстан қатынастары Елдер 1992 жылы бір-бірімен дипломатиялық қарым-қатынас орнатты. Канадада Астанада елшілік бар. Қазақстанның Оттавада елшілігі және Торонтода консулдығы бар. Екі ел де Еуропадағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымының толық мүшелері болып табылады. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев 2003 жылдың мамыр айында Канадаға ресми сапармен барды.
Чили	19 тамыз 1993	Толық мақаласы: Қазақстан — Чили қатынастары Қазақстан мен Чили пайдалы қазбаларды өндіру және энергетика туралы келісімге қол қойды, сондай-ақ азаматтар елге визасыз бара алады Чили Қазақстанда Ресейдің Мәскеудегі елшілігінде аккредиттелген. Қазақстан Чилиде Бразилиядағы Елшілігінде аккредиттелген.
Куба	24 наурыз 1992	Толық мақаласы: Куба — Қазақстан қатынастары Кубаның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Гаванада консулдығы бар.
Мексика	14 қаңтар, 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Мексика қатынастары Қазақстанның Мехикода елшілігі бар. Мексика Қазақстанда Анкарадағы (Түркия) елшілігінде аккредиттелген және Алматыда Құрметті консулдығы бар.
АҚШ	16 қыркүйек, 1991	Толық мақаласы: АҚШ-Қазақстан қатынастары Бұрынғы вице-президент Дик Чейни 2006 жылы 5 мамырда Қазақстанға барды. Ядролық қаруды таратпау және қауіпсіздік мәселелері американдық–қазақстандық ынтымақтастықтың негізі болып табылады. Америка Құрама Штаттары мен Қазақстанның АҚШ пен Қазақстан арасындағы стратегиялық әріптестік туралы Диалог деп аталатын екіжақты қарым-қатынас платформасы бар. Қазақстанның Вашингтонда, Колумбия округінде елшілігі және Нью-Йорктегі Бас консулдығы бар.. Америка Құрама Штаттарының Астанада елшілігі және Алматыда Бас консулдығы бар.

Азия

Ел	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Ауғанстан	ақпан, 1992	Толық мақаласы: Ауғанстан — Қазақстан қатынастары Ауғанстанның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Кабулда елшілігі бар.
Армения	27 тамыз 1992	Толық мақаласы: Армения-Қазақстан қатынастары 1992 жылдан бастап Арменияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Ереванда елшілігі бар. Екі ел де Ұжымдық Қауіпсіздік Шарты Ұйымының, Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының және Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының толыққанды мүшелері болып табылады. Қазақстанда армян тектес 25 000 адам тұрады. 1999 жылғы 1-2 қыркүйек аралығында Армения президенті Роберт Кочарян Қазақстанға ресми сапармен барды. 2001 жылдың мамыр айында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев Арменияға ресми сапармен барды.
Әзербайжан	27 тамыз 1992	Толық мақаласы: Әзірбайжан-Қазақстан қатынастары Әзірбайжанның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Бакуде елшілігі болды. Екі ел де Түркі Кеңесінің, Халықаралық Түркі мәдениеті ұйымының және Еуропадағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымының толыққанды мүшелері болып табылады. Қазақстанда 85 000-нан астам Әзірбайжан тектес адамдар тұрады. Қазақстандағы әзірбайжандарға қараңыз.
Бахрейн	28 мамыр 1992	Толық мақаласы: Бахрейн — Қазақстан қатынастары Президент Нұрсұлтан Назарбаев Бахрейн Корольдігінің Королі шейх Хамад бен Ису Әл-халифаны өзінің алғашқы сапары мен араб көшбасшысының республикаға алғашқы сапары барысында қарсы алды. Баспасөз мәслихатында ол Бахрейннің араб әлеміндегі негізгі серіктес екенін атап өтті және бұл сапар екі ел арасындағы қарым-қатынаста жаңа бет ашты деп сендірді. Қазақстан Үкіметі Инвестицияларды көтермелеу және қорғау, салық салудан бас тарту және салық төлеуден жалтару туралы келісімге қол қою жөніндегі жоспарларды жария ете отырып, Бахрейн-қазақстан іскерлік кеңесін құрды.
Бангладеш	1 наурыз 1992	Толық мақаласы: Бангладеш — Қазақстан қатынастары Бангладеш те, Қазақстан да екіжақты сауданы кеңейтуге мүдделі және осыған байланысты түрлі шаралар қабылдауда. Бангладеш өнімдері, соның ішінде джут, джут өнімдері, шай, дәрі-дәрмектер және киім-кешек қазақстандық нарықта әлеуеті жоғары өнім ретінде анықталды. 2008 жылы екі ел екі ел арасындағы экономикалық қызметті кеңейту үшін бірлескен экономикалық комиссия құрды. 2012 жылы Бангладешке қазақстандық нарыққа бажсыз қолжетімділік берілді. 2013 жылы Бангладештен бұрынғы сауда министрі Махбуб Ахмед бастаған жоғары деңгейдегі іскер делегация Қазақстанға екіжақты сауданы ұлғайту жолдарын зерттеу үшін сапармен келді.
Камбоджа	25 ақпан 1994	Толық мақаласы: Қазақстан — Камбоджа қатынастары Камбоджа Қазақстанда Түркияның Анкара қаласындағы Елшілігі арқылы аккредиттелген. Қазақстан Камбоджада Вьетнамның Ханой қаласындағы Елшілігі арқылы аккредиттелген.
Қытай	1 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан-Қытай қатынастары Екі ел 1994 жылы сәуірде алғашқы шекара келісіміне және 1998 жылы шілдеде екінші қосымша шекара келісіміне қол қойды, олардың жалпы шекарасы 1700 км.
Грузия	24 шілде 1992	Толық мақаласы: Грузия — Қазақстан қатынастары Грузияның Астанада елшілігі және Алматыда Құрметті консулдығы бар. Қазақстанның Тбилисиде елшілігі бар. Екі ел де Еуропадағы қауіпсіздік және Ынтымақтастық Ұйымының толық мүшелері болып табылады.
Үндістан	23 ақпан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Үндістан қатынастары Дипломатиялық қатынастар 21 ғасырда 1990 жылдары пассивті болғаннан кейін одан да маңызды болды. Екі ел де Орталық Азия өңірінде ауқымды коммерциялық және стратегиялық әріптестікті дамытуға ұмтылуда.
Индонезия	2 маусым 1993	Толық мақаласы: Индонезия — Қазақстан қатынастары Индонезияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Джакартада елшілігі бар. Екі ел де Ислам ынтымақтастығы ұйымының мүшелері.
Израиль	10 сәуір 1992	Толық мақаласы: Израиль — Қазақстан қатынастары Ислам Ынтымақтастығы Ұйымына мүше болғанына қарамастан, Қазақстан Израильмен жақсы қарым-қатынаста. Дипломатиялық қатынастар 1992 жылы құрылды, ал Президент Назарбаев 1995 және 2000 жылдары Израильге ресми сапарлар жасады. 2006 жылы Қазақстан премьер-Министрінің орынбасары Кәрім Мәсімовтің мемлекеттік сапары кезінде Израиль премьер-министрі Эхуд Ольмерт: "Қазақстан исламның әдемі келбетін көрсете алады... Қазіргі заманғы, үнемі дамып келе жатқан Қазақстан экономикалық дамудың да, этносаралық келісімнің де тамаша үлгісі болып табылады, оны мұсылман мемлекеттері көбірек ұстануға тиіс". Екі ел арасындағы екіжақты тауар айналымы 2005 жылы 724 миллион долларды құрады. 2008 жылы Қазақстан мен Израиль өздігінен жүретін зеңбіректер мен волейболдың реактивті жүйелерін қамтитын бірлескен әскери әзірлемелерге кірісті.
Жапония	1992	Толық мақаласы: Жапония — Қазақстан қатынастары Қазақстан "Орталық Азия Плюс Жапония" диалогының бір бөлігі болып табылады. Қазақстан мен Жапония жаһандық күн тәртібіндегі өзекті мәселелер бойынша ұқсас ұстанымдарды ұстанады. Жапония 29 тамызды Халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күні деп жариялаған БҰҰ Бас Ассамблеясының қарарын бірлесіп жазған жалғыз дамыған ел болды.
Қырғызстан	15 қазан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан-Қырғызстан қатынастары Елдер арасындағы екіжақты қатынастар өте берік, ал қырғыз және қазақ тілдері тіл, мәдениет және дін тұрғысынан өте жақын. Қырғыз-қазақстан қатынастары әрқашан өте жоғары деңгейде болды және екі елдің экономикалық және басқа да ресми бірлестігін екі ұлт үлкен ризашылықпен қарсы алды, өйткені олардың ортақ тұстары көп. 2007 жылғы 26 сәуірде Қазақстан мен Қырғызстан Президенттері екі мемлекет арасында "Халықаралық Жоғары кеңес" құру туралы келісімге қол қойды. Бұл тарихи оқиға Қазақстан Президентінің Қырғызстан астанасы Бішкекке ресми сапары кезінде болған.
Малайзия	16 наурыз, 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Малайзия қатынастары Қазақстанның Куала-Лумпурда елшілігі бар, ал Малайзияның Алматыда елшілігі бар. Екеуі де Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының (ИЫҰ) мүшелері.
Пәкістан	24 ақпан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Пәкістан қатынастары Екі ел арасындағы қарым-қатынас Пәкістан 1991 жылы 20 желтоқсанда Қазақстанды мойындаған кезде басталды. 1992 жылғы 24 ақпанда Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың Пәкістанға ресми сапары кезінде дипломатиялық және консулдық қатынастар орнатылды. Қазақстан Пәкістан тауарлары үшін дамушы нарық болып табылады.
Филиппин	19 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Филиппин қатынастары Қазақстан мен Филиппин арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылы 19 наурызда ресми түрде орнатылды. Филиппиндер Ресейдегі Мәскеудегі елшілігі арқылы Қазақстанмен қарым-қатынасты сақтайды. Қазақстанның Манилада Құрметті консулдығы бар. Қазақстан мен Филиппин арасындағы тауар айналымы 2010 жылғы қаңтар-қарашада 7,3 миллион долларды құрады. 2009 жылы Филиппинге 1500-ге жуық қазақстандық турист келді. 2009 жылғы жағдай бойынша Батыс Қазақстанда негізінен мұнай-газ секторында 7000-ға жуық шетелдік Филиппиндік жұмысшы жұмыс істейді. Қазақстан Филиппиндік компанияларды елге инвестиция салуға тартады. 2011 жылы Қазақстан Филиппинде не Бонифасио Глобал Ситиде, не Макатиде қазақстандық өнімді көрсету және өзінің туристік бағыттарын ілгерілету үшін қазақстандық үй ашуды жоспарлап отыр. Сондай-ақ, Қазақстанда Филиппин үйін сол мақсатта ашу жоспарлануда, сондай-ақ Қазақстанда Филиппин көркемөнер көрмелерін орналастыру жоспарлануда Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев және оның 27 делегаты Филиппинге үш күндік мемлекеттік сапармен 2003 жылғы 10 Қарашада Пасайдағы Уильямор авиабазасына келді. Қазақстандық шенеуніктер Филиппиндік әріптестерімен кездесіп, кеңестер өткізді. Филиппиннің бұрынғы президенті Глория Макапагал Арройо Филиппиннің Қазақстаннан мұнай мен көмір импорттау ниетін түпкілікті келісу үшін Назарбаевпен кездесіп, Орталық Азия еліндегі ықтимал инфрақұрылымдық жобаларды талқылады. Филиппин сонымен қатар Қазақстанның АСЕАН қауіпсіздік жөніндегі өңірлік форумына кіруге өтінімін қолдады.
Катар	1 шілде, 1993	Толық мақаласы: Қазақстан — Қатар қатынастары
Корея Республикасы	28 қаңтар, 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Оңтүстік Корея қатынастары Оңтүстік Корея мен Қазақстан арасында дипломатиялық қатынастар орнату 1992 жылы 28 қаңтарда басталды. Оңтүстік Кореяның Астанада елшілігі бар. Қазақстан Республикасының Сеулде елшілігі бар. 2013 жылғы жағдай бойынша Қазақстанда тұратын оңтүстік кореялықтардың саны 2500-ге жуық адамды құрайды. 2013 жылы екіжақты тауар айналымы шамамен 1 323 миллион АҚШ долларын құрады Экспорт 1,074 миллион АҚШ долларын құрады Импорт 249 миллион АҚШ долларын құрады Корея республикасының Қазақстанға салған инвестициялары 2013 жылы шамамен 3 246 миллион АҚШ долларын құрады (Азиядағы ең ірі инвестициялар). Содан бері екіжақты қатынастар тұрақты дамыды. Екі ел арасындағы ынтымақтастық саяси, экономикалық және білім беру салаларында кеңейді. Қазақстанда тұратын 100 000 этникалық корейлердің болуы (Коре-сарам деп аталады) екі ел арасында қосымша байланыс орнатады.
Сирия	26 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Сирия қатынастары Сирия ең үлкен гуманитарлық дағдарысқа тап болды, өйткені азаматтық соғыс елде 2011 жылдан бері өршіп келеді. Қазақстан елден кетіп бара жатқан сириялық босқындарға көмекке қаражат бөлді. 2012 жылы ел Ислам ынтымақтастығы ұйымы арқылы Иордания мен Ливан үкіметтеріне босқындар лагерінде тұратын сириялықтарға көмек көрсету үшін шамамен 400 000 доллар бөлді. Сондай-ақ, 2015 жылы Қазақстан сириялық босқындарға дәрі-дәрмек, азық-түлік және құрылыс материалдарын жеткізуге 300 000 еуро бөлді. Қазақстан өзінің кезекті гуманитарлық көмегін 2017 жылдың қаңтарында Сирияға жіберді. Сирияның Жерорта теңізі жағалауындағы Тартус портына 500 тонна азық-түлік пен дәрі-дәрмек жеткізілді.
Тәжікстан	7 қаңтар 1993	Толық мақаласы: Қазақстан — Тәжікстан қатынастары Қазақстанның Душанбеде елшілігі бар. Тәжікстанның Астанада елшілігі бар.
Түркия	2 наурыз, 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Түркия қатынастары Қазақстанның Анкарада елшілігі және Ыстамбұлда бас консулдығы бар. Түркияның Астанада елшілігі және Алматыда Бас консулдығы бар. Екі ел де Азиядағы ынтымақтастық жөніндегі диалогтың, Экономикалық Ынтымақтастық Ұйымының, Халықаралық Түркі мәдениеті ұйымының, ИЫҰ, ТАКМ, Түркі кеңесінің, ТүркПА, ЕҚЫҰ және ДСҰ-ның мүшелері болып табылады. Екі ел арасындағы тауар айналымының көлемі 2019 жылы 3,9 миллиард АҚШ долларын құрады (қазақстандық экспорт/импорт: 3/0,9 миллиард АҚШ доллары). Түркия Қазақстан Республикасын мойындаған алғашқы мемлекет болды. Юнус Эмре институтының Астанада жергілікті штаб-пәтері бар.
Түрікменстан	5 қазан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан-Түрікменстан қатынастары Қазақстанның Ашхабадта елшілігі бар. Түркіменстанның Астанада елшілігі бар.
Өзбекстан	23 қараша 1992	Толық мақаласы: Қазақстан-Өзбекстан қатынастары Қазақстан-Өзбекстан қатынастары әрқашан шынайы және берік болды. Қазақстанның қарқынды дамуынан бастап Өзбекстан президенті Каримов мырза Қазақстанға бірнеше рет барды.

Еуропа

Еуропалық еркін сауда қауымдастығы
Мүшелік:	Исландия   Лихтенштейн   Норвегия   Швейцария
Ресми тілдері:	француз, неміс, исланд, итальян, романш, норвег
Қазақстанның сыртқы саясаты Ортаққорда

Еуропалық еркін сауда қауымдастығы

ЕЕСҚ, Исландия, Лихтенштейн, Норвегия және Швейцарияға мүше мемлекеттердің делегациялары 2011 жылғы 11-13 қаңтарда Женевада кең ауқымды еркін сауда келісімі бойынша келіссөздердің бірінші раундын өткізу үшін Ресеймен, Беларусьпен және Қазақстанмен кездесті.

ЕЕСҚ пен Ресей/Беларусь/Қазақстан арасындағы еркін сауда туралы келіссөздердің басталғаны туралы 2010 жылғы қарашада бірлескен техникалық-экономикалық негіздемені қамтитын дайындық процесінен кейін қатысушы жеті мемлекеттің министрлері жариялады.

Еркін сауда туралы келіссөздердің 11-ші раунды 2014 жылғы 27-30 қаңтар аралығында Астанада, Қазақстанда өтті. 2014 жылдың сәуіріне жоспарланған келіссөздердің 12-ші кезеңі кейінге қалдырылды.

Еуропа одағы

Қазақстанмен әріптестік және ынтымақтастық туралы келісім (ҚПҚ) Еуропалық Одақ пен Қазақстан арасындағы 1999 жылы күшіне енген сәттен бастап екіжақты қатынастардың құқықтық негізі болып табылады. 2006 жылғы қарашада ЕО мен Қазақстан арасындағы энергетика саласындағы ынтымақтастық жөніндегі өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойылып, ынтымақтастықты кеңейту үшін негіз қаланды.

Еуропалық комиссияның Болашақ көмегі мынадай басым бағыттарға бағытталатын болады: саяси, экономикалық, сот және әлеуметтік деңгейлердегі реформалардың ағымдағы процесіне жәрдемдесу, инфрақұрылым салу және энергетика секторындағы ынтымақтастық.

ЕО ынтымақтастығының жалпы мақсаттарын, саясаттың жауап шараларын және Орталық Азия үшін басым бағыттарды ЕО-ның Орталық Азия үшін 2007-2013 жылдарға арналған өңірлік стратегиясы туралы құжаттан табуға болады. Даму мақсатында ынтымақтастық құралы (DCI) шеңберіндегі көмекке қосымша Қазақстан бірнеше ағымдағы өңірлік бағдарламаларға қатысады.

2015 жылғы 20 қаңтарда Қазақстан мен ЕО арасындағы Кеңейтілген әріптестік пен ынтымақтастық туралы келісімге қол қойды. Бұл келісім Қазақстан мен ЕО арасындағы саяси және экономикалық қатынастарды нығайтуға айтарлықтай ықпал ететін болады. Бұл тараптар арасындағы сауда, қызметтер мен инвестициялар ағынын ұлғайтады және Қазақстанның саяси және әлеуметтік дамуына ықпал ететін болады.

Екіжақты қатынастар пандемиядан кейін Қазақстан Президентінің 2021 жылғы қарашада ЕО-ға сапарына байланысты қайта бағдарланды. Бұл сапар Тоқаевтың 2019 жылы президент болғаннан бері Еуропаға алғашқы сапары болды.

Ел	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Албания	21 қыркүйек 1993	Толық мақаласы: Албания — Қазақстан қатынастары Албания Қазақстанда Мәскеудегі (Ресей) елшілігі арқылы ұсынылған. Қазақстан Албанияда Анкарадағы (Түркия) елшілігі арқылы ұсынылған.
Аустрия	19 ақпан 1992	Толық мақаласы: Аустрия — Қазақстан қатынастары Аустрияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Венада елшілігі бар.
Болгария	5 шілде 1992	Толық мақаласы: Болгария — Қазақстан қатынастары 1994 жылдан бастап Болгарияның Астанада елшілігі бар. 2004 жылдың қараша айынан бастап Қазақстанның Софиядағы Елшілігі мен құрметті консулдығы бар.
Хорватия	16 қазан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Хорватия қатынастары Екі ел арасындағы қарым-қатынас өте тығыз. Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев 2001,2006 жылдары Хорватияға мемлекеттік сапармен барды және 2015 жылдың жазында Хорватияға барады деп күтілуде. Хорватия Президенті Степан Месич Қазақстанға бірнеше рет барды. Хорватияның Сыртқы істер министрі Весна Пусич Қазақстанға 2014 жылы барды, ал Премьер-Министр Зоран Миланович бұл елге 2015 жылғы 27 Мамырда барды.
Дания	6 мамыр 1992	Толық мақаласы: Дания — Қазақстан қатынастары
Финляндия	13 мамыр 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Финляндия қатынастары Финляндияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Хельсинкиде елшілігі бар.
Франция	25 қаңтар 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Франция қатынастары Қазақстан мен Франция 1993 жылы Президент Миттеран тұсында екіжақты қарым-қатынас орнатты. Президент Назарбаев тәуелсіздік алғаннан бері елге он рет барды. Президент Николя Саркози 2009 жылы Қазақстанға барды. 2017 жылы Қазақстанда Дүниежүзілік ЭКСПО көрмесі өткізілгеннен кейін Франко-қазақстандық қатынастар нығайды. Қазақстан мен Франция аэроғарыш саласына бағытталған 11 технологиялық жобаны іске асырды. Президент Франсуа Олланд Қазақстанға 2014 жылдың желтоқсанында келді.
Германия	11 ақпан 1992	Толық мақаласы: Германия — Қазақстан қатынастары Германияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Берлинде елшілігі бар.
Грекия	1 қазан 1992	Толық мақаласы: Грекия — Қазақстан қатынастары Грекияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанның Афиныда елшілігі бар.
Мажарстан	23 наурыз 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Мажарстан қатынастары Мажарстан 1992 жылы наурызда Астанада елшілік ашты. Қазақстан 1993 жылы қыркүйекте Будапештте елшілік ашты. Сыртқы істер министрі Эрлан Ыдырысов 2013 жылдың 20 қарашасында Мажарстанға алғашқы мемлекеттік сапарын жасады Мажарстанның Сыртқы істер министрі Виктор Орбан аак "бауырлас халықтың ілгерілеуі" арқылы екіжақты қатынастарды жандандырды.
Латвия	30 желтоқсан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Латвия қатынастары Қазақстан 1991 жылы 23 желтоқсанда Латвияның тәуелсіздігін мойындады. Латвия 1992 жылы 8 қаңтарда Қазақстанның тәуелсіздігін мойындады. Қазақстан Латвияда Вильнюстегі (Литва) елшілігі арқылы және Ригадағы құрметті консулдық арқылы өкілдік етеді. Латвияның Астанада елшілігі және Алматыда Құрметті консулдығы бар.
Литва	15 маусым 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Литва қатынастары Қазақстанның Вильнюсте елшілігі бар. Литваның Астанада елшілігі және Алматыда Құрметті консулдығы бар. Литва сыртқы істер министрлігі: 2011 жылғы 30 қыркүйекте мұрағатталған Қазақстанмен екіжақты қатынастардың тізімі (тек литва тілінде). Сыртқы істер министрі Ыдырысов пен Сыртқы істер министрі Линас Линкевичиус 2014-2015 жылдарға арналған іс-қимыл жоспарына қол қойды.
Монако		Толық мақаласы: Қазақстан — Монако қатынастары Қазақстан мен Монако туризм саласындағы ынтымақтастық туралы келісімге 2013 жылғы 27 қыркүйекте қол қойды 2013 жылы Қазақстан мен Монако 73 миллиард долларлық сауда және инвестициялық келісімге қол қойды
Нидерланд	10 қыркүйек 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Нидерланд қатынастары Қазақстанның Гаагада елшілігі бар. Нидерландының Астанада елшілігі бар.
Норвегия	5 маусым 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Норвегия қатынастары Қазақстанның Ослода елшілігі бар. Президент Назарбаев Ослоға алғаш рет 2001 жылдың сәуір айында келді.
Польша	6 сәуір 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Польша қатынастары Қазақстанның Варшавада елшілігі бар. Польшаның Астанада елшілігі бар.
Румыния	15 шілде 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Румыния қатынастары Қазақстанның Бухарестте елшілігі және Клуж-Напокта Құрметті консулдығы бар. Румынияның Астанада елшілігі бар. Қазақстанда шамамен 20 000 румын тұрады.
Ресей	21 қазан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан-Ресей қатынастары Қазақстанда Қазақстанның Мәскеудегі елшілігі, Санкт-Петербург, Астрахань және Омбыдағы бас консулдықтары бар. Ресейдің Астанадағы елшілігі және Алматы мен Оралдағы консулдықтары бар. Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін Ресей мен Қазақстан арасындағы дипломатиялық қатынастар өзгеріп отырды, бірақ екі ел де аймақтық істерде ерекше күшті серіктес және Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт ұйымының, Шанхай ынтымақтастық ұйымының және Еуразиялық экономикалық одақтың негізгі жақтаушылары болып қала береді. Қазақстан-Ресей қатынастары кейде астананың Америка Құрама Штаттарымен әскери және экономикалық ынтымақтастығына, сондай-ақ Ресейдің Байқоңыр ғарыш айлағын пайдалануды жалғастыру туралы келіссөздерге байланысты шиеленісті болды, алайда екі ел бұрынғы кеңестік республикалар арасында Ресей мен Беларусь арасындағы ынтымақтастықтан кейінгі екінші орында тұрған әскери және экономикалық ынтымақтастықтың жоғары деңгейін сақтап қалды. Қазақстан Ресейдің мұнай мен газын айтарлықтай төмендетілген мөлшерлемелер бойынша сатады, ал ресейлік кәсіпорындар Қазақстан экономикасына қомақты қаражат салады.
Испания	11 ақпан 1992	Толық мақаласы: Испания — Қазақстан қатынастары Қазақстанның Мадридте елшілігі бар. Испанияның Астанада елшілігі бар.
Швейцария	1 маусым 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Швейцария қатынастары Қазақстан Сыртқы істер министрінің бірінші орынбасары Рахат Әлиев 2006 жылғы 13-14 қарашада Швейцарияның Берн қаласында Швейцарияның Сыртқы істер министрінің орынбасары Антон Тельманмен кездесті. Талманн Швейцарияның федералды кеңесі Қазақстанда елшілік ашуды қарастырып жатқанын мәлімдеді: "Швейцария өзінің қарқынды дамуы мен аймақтағы рөлінің артуына байланысты Сіздің еліңізбен қарым-қатынасты жан-жақты дамытуға мүдделі. Осыған байланысты Берн болашақта осы елде өзінің дипломатиялық қатысуының артуын қарастыруда Швейцария елшілігінің ашылуы". Ол оның Үкіметінің 2009 жылы Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының төрағасы лауазымына Қазақстанның кандидатурасын қолдайтынын растады. Екі министр де сауда, көші-қон және қоршаған орта мәселелерін талқылады.
Украина	23 қараша 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Украина қатынастары Қазақстанның Киевтегі елшілігі және Одессадағы Құрметті консулдығы бар. Украинаның Астанада елшілігі және Алматыда Бас консулдығы бар. 2014 жылы Украинаның оңтүстік-шығысында әскери қақтығыс басталғаннан кейін Қазақстан Украинаға гуманитарлық көмек көрсетті. 2014 жылдың қазан айында Қазақстан Украинадағы халықаралық Қызыл Крест комитетінің гуманитарлық қызметіне 30 000 доллар аударды. 2015 жылдың қаңтарында Қазақстан гуманитарлық дағдарысты жеңілдетуге көмектесу үшін Украинаның оңтүстік-шығыс аймақтарына 400 000 доллар көлемінде көмек жіберді.
Ұлыбритания	19 ақпан 1992	Толық мақаласы: Қазақстан — Ұлыбритания қатынастары Ұлыбритания 1992 жылдың қазан айында Астанада елшілік ашты. Қазақстан Лондонда 1996 жылы ақпанда елшілік ашты. Дэвид Кэмерон Қазақстанға келген премьер-Министрдің бірінші міндетін атқарушы болды.

Океания

Ел	Ресми қарым-қатынас орнады	Ескертпелер
Аустралия	22 маусым 1992	Толық мақаласы: Аустралия — Қазақстан қатынастары Аустралия Қазақстанда Ресейдің Мәскеудегі елшілігінде аккредиттелген. Қазақстан Аустралияда Сингапурдағы елшілікте аккредиттелген және Сиднейде Бас консулдығы бар.

 

Тек 2005 жылы Қазақстан, Ресей, Түркіменстан және Өзбекстан өздерінің ортақ шекараларын белгілеуді бастауға келісті. Каспий теңізіндегі Түрікменстанмен теңіз түбі бойынша шекара келісілмеген және Каспий теңізінің суын пайдалану халықаралық Келісіммен реттелмеген мәселе болып табылады.

Премьер-Министрдің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаевтың айтуынша, 2015 жылы Қазақстан мен Қытай 24 трансшекаралық өзенді су тарату туралы үкіметаралық келісімге қол қояды.

 

Кеңес одағы 1991 жылы желтоқсанда ыдыраған кезде Қазақстан 1410 ядролық оқтұмсық пен Семей ядролық қаруды сынау полигонын мұра етті. 1995 жылдың сәуіріне қарай Қазақстан Ресейдің оқтұмсықтарын қайтарып алды, ал 2000 жылдың шілдесіне қарай Семей қаласындағы ядролық сынақтар инфрақұрылымын жойды.

2009 жылғы 2 желтоқсанда БҰҰ Бас хатшысы Пан Ги Мун мен Қазақстан Республикасы 29 тамызды Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күні, 1991 жылы Қазақстанның Семей сынақ полигонын жабуының мерейтойы деп жариялады.

Қазақстан Президенті Назарбаевтың ядролық қаруды таратпау ісіне қосқан үлесін Жапония жоғары бағалады. 2016 жылдың қараша айында Жапонияға сапары кезінде Нұрсұлтан Назарбаев таратпау жөніндегі күш жігері үшін Хиросиманың арнайы Құрметті азаматы атағына ие болды.

Қазақстанда каннабисті және аз дәрежеде апиынды заңсыз өндіру халықаралық проблема болып табылады, өйткені егіннің көп бөлігі басқа елдерде, әсіресе Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына (ТМД) мүше басқа мемлекеттерде сатылады. Біріккен Ұлттар Ұйымының Есірткі және қылмыс жөніндегі басқармасының бағалауы бойынша 1998 жылы Қазақстанда "кем дегенде 1517 тонна каннабис" жиналды.

Кеңес Одағының ыдырауымен Қазақстан Оңтүстік-Батыс Азияда, негізінен Ауғанстаннан өндірілетін есірткі транзитінің ірі еліне айналды. 2001 жылы Қазақстан билігі есірткінің заңсыз айналымының 1320 жағдайы туралы хабарлады және 18 метрикалық тонна есірткіні тәркіледі. Алайда, бұл заңсыз айналымның нақты жалпы көлемінің үлесі ретінде қарастырылады, ал кең таралған сыбайлас жемқорлық Үкіметтің есірткіге қарсы әрекеттеріне кедергі келтіруді жалғастыруда; Transparency International Қазақстанға 0-ден 10-ға дейінгі шкала бойынша 2,2 балл берді, мұнда 0 "қатты жемқор" мемлекетті көрсетеді. Ресей және Еуропаның басқа бөліктері осы препараттардың негізгі нарықтары болып табылады, дегенмен есірткіні тұтыну Қазақстанда да өсуде.

 

Қазақстан 1994 жылғы 27 мамырдан бастап НАТО-ның "Бейбітшілік жолындағы серіктестік" бағдарламасының мүшесі болып табылады. 2014 жылдың қазан айында Қазақстан мен НАТО бейбітшілік жолындағы серіктестік аясындағы ынтымақтастықтың 20 жылдығын атап өтті. Осы мақсатта 2014 жылғы 6-10 қазан аралығында НАТО делегациясы қоғамдық дипломатия жөніндегі іс-шаралар сериясына қатысу үшін Қазақстанға барды. Қазақстанның ресми тұлғаларымен кездесулер арасында делегаттар Назарбаев пен Астанадағы Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеттеріне барып, НАТО-ның Орталық Азия аймағындағы серіктестермен өзара іс-қимылын түсіндіретін дәрістер оқыды және НАТО-ның Уэльстегі жуырдағы саммитінің негізгі қорытындылары туралы аудиторияны хабардар етті, НАТО мен Ауғанстан арасындағы әріптестік саясатына ерекше назар аударды.

НАТО делегациясы 2015 жылдың бірінші жартыжылдығында Астанаға барып, 2015 жылдың екінші жартысында қазақстандық тараппен бірлескен іс-шара өткізуді жоспарлап отыр. НАТО - Қазақстанның болашақ бірлескен іс-шаралары бітімгершілік күштерді дамытуға және тәжірибе алмасуға бағытталған "бейбітшілік жолындағы әріптестік" бағдарламасы шеңберінде өткізілетін болады.

 

Шетелдік инвесторлар кеңесінің 27-ші отырысында Президент Назарбаев Америка Құрама Штаттары, Нидерланды, Ұлыбритания, Франция, Германия, Италия, Малайзия, БАӘ, Оңтүстік Корея және Жапония азаматтары үшін визасыз кіру туралы жариялады. Қазіргі уақытта Қазақстан мен Америка Құрама Штаттары бір-бірінің азаматтарына 5 жылдық виза береді.

Бұл экономиканы әртараптандыру мақсатына қол жеткізуге мүмкіндік береді, сондай-ақ әлемге Қазақстанның мәдени мұрасымен жақсы танысуға көмектеседі. 2001 жылдан 2012 жылға дейін Қазақстан туризмнен түскен табысын екі есеге арттырды. Сарапшылар Қазақстан жеңілдетілген визалық режимнің арқасында туризмнен пайда табуды жалғастырады деп күтеді.

2014 жылғы 15 шілдеде Қазақстан 10 ел: Ұлыбритания, АҚШ, Германия, Франция, Италия, Біріккен Араб Әмірліктері (БАӘ), Малайзия, Нидерланды, Оңтүстік Корея және Жапония үшін визасыз режимнің пилоттық жобасын іске қосты. Бұл елдердің азаматтары бір мезгілде 15 күнтізбелік күнге дейінгі мерзімге визасыз Қазақстан арқылы кіре, Кете және транзитпен жүре алады.

2015 жылғы 26 маусымда Қазақстан визасыз сынақ режиміне енгізілген елдердің санын кеңейтетін қаулы шығарды және бұл режимді 2017 жылғы 31 желтоқсанға дейін ұзартты. Қазір тізімге Австралия, Бельгия, Финляндия, Франция, Германия, Мажарстан, Италия, Жапония, Малайзия, Монако, Нидерланды, Норвегия, Сингапур, Испания, Швеция, Швейцария, БАӘ, Ұлыбритания және АҚШ сияқты 19 ел кіреді.

2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан 20 дамыған ел үшін визасыз режим енгізді. Бұл елдерге ЭЫДҰ, Малайзия, Монако, БАӘ және Сингапур мүшелері кіреді.

 

Қазақстан тәуелсіздік алғаннан кейін үш ай өткен соң, 1992 жылы 2 наурызда Біріккен Ұлттар Ұйымының мүшесі болды.

Бас Ассамблея барысында 2012 жылғы 12 қарашада Қазақстан алғаш рет Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі кеңесінің мүшесі болып сайланды. Олардың Азиялық Топтағы орны және олардың мерзімі 2015 жылы аяқталады.

2013 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымы күні Сыртқы істер министрі Эрлан Ыдырысов БҰҰ Бас Ассамблеясының алдында сөз сөйлеп, БҰҰ Алматыда өңірлік орталық құруы тиіс деп мәлімдеді. Біріккен Ұлттар Ұйымының Вена мен Бангкок арасында аймақтық тараулары болмағандықтан, Алматыда халықаралық ұйымның 18 аймақтық тарауы орналасқан және Орталық Азия мен оның көршілерінің дамуы үшін өте маңызды болады.

Біріккен Ұлттар Ұйымының 68-ші Ассамблеясында Сыртқы істер министрі Ыдырысов Қазақстанның Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесінде 2017-2018 жылдарға тұрақты емес орын алуға өтінімі туралы жариялады. Осы кезде олар және Тайланд өздерінің өтініштерін жариялады.

2015 жылдың ақпан айында Біріккен Ұлттар Ұйымының мамандандырылған мекемесі Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы Қазақстанда Қазақ ұлттық медицина университетінде алғашқы медициналық-санитарлық көмектің жаңа географиялық бөлінген кеңсесін (GDO) ашты. С. Асфендияров Алматыда. Қазақ медициналық университеті басшысының айтуынша, Алматыдағы ДДҰ Еуропалық бюросының GDO-сы БҰҰ-мен қаржыландырылады.

2015 жылғы шілдеде Қазақстан Дүниежүзілік ЮНЕСКО Клубтары Федерациясының (WCF) Атқарушы кеңесіне WCF тоғызыншы дүниежүзілік конгресінде, ЮНЕСКО орталықтары мен қауымдастығында қабылдандыs.

2016 жылғы 6 мамырда Қазақстанның Сыртқы істер министрі Еран Ыдырысов Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде жоғары деңгейдегі екі кездесуде сөз сөйледі. Сыртқы істер министрі Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымының 100 жылдығына орай 2045 жылға қарай ядролық қарусыз бейбітшілікке шақырады деп мәлімдеді.

Қазақстан 2 тамызда Нью-Йорктегі БҰҰ штаб-пәтерінде Климаттың өзгеруі туралы Париж келісіміне қол қойды. Қазақстан Сенаты 2016 жылғы 27 қазанда Париж келісімін ратификациялады. Париж келісіміне сәйкес Қазақстан парниктік газдар шығарындыларын 2030 жылға қарай 1990 жылы байқалған деңгейге дейін 15-20% - ға қысқартуға міндеттенді.

2017 жылғы наурызда Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына мүшелігінің 25 жылдығын атап өтті. Осы мерейтойды атап өту үшін Қазақстан Тұңғыш Президенті кітапханасының мұражайында "Қазақстан және Біріккен Ұлттар Ұйымы: бейбітшілік үшін өзара іс-қимыл" көрмесін ашты. Ынтымақтастықтың 25 жылында БҰҰ Қазақстанда Біріккен Ұлттар Ұйымының даму бағдарламасын (БҰҰДБ), Біріккен Ұлттар Ұйымының Халықаралық балалар төтенше қорын (ЮНИСЕФ), Біріккен Ұлттар Ұйымының халық саласындағы қорын (ЮНФПА) және Біріккен Ұлттар Ұйымының білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ұйымын (ЮНЕСКО) қоса алғанда, 15 өкілдікті ашты.

Астана 2017 жылдың маусым айында тұрақты даму мүддесі үшін энергетика жөніндегі сегізінші халықаралық форумның ұйымдастырушы қаласы болып табылады. Форумды Қазақстан БҰҰ Өңірлік комиссияларымен, сондай-ақ БҰҰДБ, ХЭА, МАГАТЭ, IRENA, Дүниежүзілік банк, ЮНИД, Копенгаген энергия тиімділігі орталығы және 21 ғасырдағы жаңартылатын энергия көздері саясаты жөніндегі желімен бірлесіп ұйымдастырды.

 

Біріккен Ұлттар Ұйымының Қауіпсіздік Кеңесі

Қазақстан Швециямен, Боливиямен және Эфиопиямен бірге Қауіпсіздік Кеңесіне 2017 жылдың 1 қаңтарынан бастап екі жылдық мерзімге сайланды. Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің тұрақты емес мүшесі болып сайланған Орталық Азияның бірінші елі болды. Қазақстан 2018 жылғы 1 қаңтарда БҰҰ ҚК төрағасы қызметіне кірісті. Қазақстанның Сыртқы істер министрі Қайрат Әбдірахмановтың айтуынша, осы кезеңде Қазақстан халықаралық қоғамдастықтың назарын Орталық Азия мен Ауғанстан проблемаларына аударуға бағытталады.

Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінде болған кезінде басымдықтарды белгіледі. Оларға Ядролық қарусыздану мен таратпау, терроризм мен экстремизмге қарсы күрес, бейбітшілік пен бейбітшілікті орнатуға жәрдемдесу, сондай-ақ Орталық Азия өңіріндегі қауіпсіздік пен даму мәселелері кірді.

Президент Назарбаевтың БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесіне Жолдауын Қазақстанның Сыртқы істер министрі 2017 жылғы 10 қаңтарда өткен БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің министрлер деңгейіндегі ашық пікірталастарында ұсынды. Жолдау Қазақстан Президентінің " Әлем. 21 ғасыр". Онда Қазақстанның ядролық қарудан азат әлем құруға және адамзатты соғыстар мен қақтығыстардан арылтуға бейілділігі жарияланады.

Президент Назарбаев 18 қаңтарда БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің Жаппай қырып-жою қаруын таратпауға және Орталық Азиядағы қауіпсіздікті қамтамасыз етуді жақсарту жөніндегі осыған байланысты шараларға арналған брифингіне төрағалық етті. Бұл Орталық Азия елінің президенті БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің брифингіне бірінші рет төрағалық етті.

2018 жылғы 31 қазанда Қазақстан БҰҰ-ның Оңтүстік Ливандағы бейбітшілікке жәрдемдесу жөніндегі миссиясына қатысу үшін 120 қазақстандық бітімгершілікті жіберді. Бұл қазақстандық әскери қызметшілердің миссияның 40 жылдық тарихында БҰҰДБ құрамында қызмет атқарған бірінші рет болды. 2020 жылғы 20 тамызда Қазақстан БҰҰДБ құрамына 60 бітімгерден тұратын екінші топты жіберді.

 

Қазақстан "Шанхай бестігі"деп аталатын Шанхай ынтымақтастық ұйымының алғашқы құрылтайшыларының бірі болып табылады. Олар ұйымды 1996 жылы 26 сәуірде ресми түрде құрды, Шанхайда шекаралас аймақтарда әскери сенімділікті тереңдету туралы келісімге қол қойды. Содан бері Қазақстан ұйым аясындағы жаһандық саясаттың өте белсенді қатысушысы болды.

2013 жылғы 20 қыркүйекте Қырғызстанның Бішкек қаласында өткен ШЫҰ саммитінде Қазақстан көптеген мәселелерді талқылау үшін көшбасшылармен кездесті. Талқыланған негізгі мәселелердің бірі Америка Құрама Штаттары өз әскерлерін шығарғаннан кейін Ауғанстандағы аймақтық тұрақтылыққа назар аудару болды. Сондай-ақ, Қазақстан Иран мен Сирия үшін дипломатиялық шешімдер табу үшін мүшелерімен және бақылаушыларымен бірге Бішкек декларациясына қол қойды. Сирияға келетін болсақ, Қазақстан БҰҰ-ның рұқсатын алу қажеттілігіне байланысты тікелей араласуды көздемейтін дипломатиялық шешім табуға көмектескісі келді. Иранға келетін болсақ, Қазақстан Иран мен "5+1" тобы арасындағы Иранға уранды энергия тұтынуға қажетті деңгейде байытуға мүмкіндік беретін дипломатиялық шешімді көргісі келеді.

2016 жылғы қарашада Қазақстан адам құқықтары жөніндегі тарихтағы алғашқы осындай консультацияларға төрағалық етті. Кездесулер Бейжіңде өтті және ШЫҰ-ға мүше мемлекеттердің Адам құқықтары саласындағы ынтымақтастығын одан әрі нығайтуға бағытталған.

2017 жылғы 8-9 маусымда Астанада Шанхай Ынтымақтастық Ұйымының (ШЫҰ) 17-ші саммиті өтті. Саммит аясында Үндістан мен Пәкістанның ұйымға кіру рәсімі өтті. Осылайша, мүше мемлекеттердің жалпы саны сегізге дейін өсті: Қытай, Қазақстан, Қырғыз Республикасы, Ресей, Тәжікстан, Өзбекстан, Үндістан және Пәкістан.

 

Антарктика туралы келісім

Қазақстан Антарктика туралы шартқа 2014 жылдың қарашасында қосылып, оны ратификациялаған 51-ші ел болды.

Қазақстан бұған дейін Антарктикаға қызығушылық танытқан, ал шенеуніктер оны құрғақ дала елі үшін ауыз судың әлеуетті көзі ретінде анықтаған. Ел 2011 жылы Оңтүстік полюске алғашқы экспедициясын ұйымдастырды.

Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ)

 

23 қаңтарда Давоста Дүниежүзілік экономикалық форумда Қазақстан Премьер-Министрі Кәрім Мәсімов пен экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының (ЭЫДҰ) Бас хатшысы Анхель Гурриа Қазақстан мен ЭЫДҰ арасындағы ынтымақтастықтың 2015-2016 жылдарға арналған Елдік бағдарламасын іске асыру жөніндегі өзара түсіністік туралы Меморандумға қол қойды.

2016 жылдың шілдесінде Қазақстан ЭЫДҰ бәсекелестік комитетіне қабылданды, оның мақсаты монополияға қарсы реформаларды ілгерілету болып табылады. Қазақстан Комитетке қосылған Орталық Азияның бірінші елі болып табылады.

Қазақстан ЭЫДҰ халықаралық инвестициялар және көпұлтты кәсіпорындар туралы Декларацияға қосылып, 2017 жылғы маусымда ЭЫДҰ Инвестициялық комитетінің қауымдастырылған қатысушысы болды. ЭЫДҰ Инвестициялық комитеті Халықаралық инвестициялар мәселелері бойынша ынтымақтастық үшін жетекші үкіметтік форум болып табылады.

Дүниежүзілік сауда ұйымы

 

Қазақстан 1996 жылғы 29 қаңтарда ДСҰ-ға кіруге өтінім берді. Қазақстан мен ДСҰ арасындағы қосылу туралы келіссөздер 20 жылға созылды және ұйым 2015 жылдың 30 қарашасында Қазақстанды өзінің 162-ші мүшесі ретінде қарсы алды.

2017 жылғы сәуірде ДСҰ Бас кеңесі Қазақстанның Швейцариядағы Елшісі және БҰҰ құрылымдары жанындағы Қазақстан Республикасының Тұрақты өкілі Жанар Айтжанова 2017 жылы ДСҰ сауда және қоршаған орта жөніндегі комитетінің төрағасы болатынын мәлімдеді.

Қазақстан және ИЫҰ

 

1995 жылы Қазақстан Ислам Ынтымақтастығы Ұйымының мүшесі болды. Ұйым негізінен араб елдерінен тұрады, олармен қарым-қатынас стратегиялық деп аталады.

Бұл ұйымның ерекше жетістігі-2011 жылдың шілдесінен бастап төраға болып сайлау.

Қазақстан және ҰҚШҰ

 

Қазақстан Ұжымдық қауіпсіздік туралы шартқа қол қойған алғашқы 6 елдің қатарында болды. 2002 жылы Мәскеуде Ұжымдық қауіпсіздік туралы шарт сессиясынан кейін қатысушы елдер шарт негізінде ұйым құруға шешім қабылдады. 2009 жылдың ақпан айында Қазақстанда Матыбұлақ әскери полигонында алғашқы бірлескен оқу-жаттығулары өткен жедел әрекет етудің ұжымдық күштері ұйымдастырылды.

Қазақстан және ТМД

 

Қазақстан бастапқыда ТМД-ның жұмысына және негізін қалауға белсенді қатысты. Қазақ тарапының бастамасымен 1991 жылы 21 желтоқсанда Алматыда ат үстінде кездесу ұйымдастырылып, Алматы декларациясына қол қойылды. Бүгінгі таңда Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы Халықаралық қатынастардың барлық салаларында қатысушы елдердің терең өзара интеграциялануына байланысты Қазақстанның сыртқы саясатында үлкен рөл атқарады.

 

21-ші Дүниежүзілік дағдарысқа қарсы конференция БҰҰ Бас Ассамблеясының A/RES/67/19 "халықаралық қаржы жүйесі және даму" 2012 жылғы 21 қаңтардан 2013 жылғы 23 мамырға дейінгі VI Астана экономикалық форумы шеңберінде қарарының қолдауымен өткізілді. I-нің басты нәтижесі халықаралық сараптамалық қоғамдастықтың, БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің және БҰҰ Хатшылығының үлесін пайдалана отырып әзірленген Астана декларациясы мен Дүниежүзілік дағдарысқа қарсы жоспардың басшылық қағидаттары болды.

21-ші Дүниежүзілік дағдарысқа қарсы конференция БҰҰ Бас Ассамблеясының A/RES/67/19 "халықаралық қаржы жүйесі және даму" қарарының қолдауымен 2012 жылғы 21 желтоқсаннан 2013 жылғы 23 мамырға дейін VI Астана экономикалық форумы шеңберінде өткізілді. I-нің басты нәтижесі халықаралық сараптамалық қоғамдастықтың, БҰҰ-ға мүше мемлекеттердің және БҰҰ Хатшылығының үлесін пайдалана отырып әзірленген Астана декларациясы мен Дүниежүзілік дағдарысқа қарсы жоспардың басшылық қағидаттары болдыБҰҰ - ға мүше барлық мемлекеттердің демократиялық принциптері мен мүдделеріне негізделген WAC жоспарының тұжырымдамасы экономикалық және қаржылық дағдарысты еңсеру, болашақ рецессиялардың алдын алу және әлемдік экономиканың ұзақ мерзімді теңгерімді өсуін қамтамасыз ету бойынша тиімді шараларды әзірлеуге бағытталған

Қазақстанның сыртқы саясаты, ең алдымен, Ресейге, Қытайға, АҚШ-қа, ЕО-ға және араб елдеріне бағытталған. Бұл Қазақстанның ресми билігі қарым-қатынастарын стратегиялық деп анықтаған елдер.

 

 

Қазақстан және Ресей

Қазақстан Республикасының солтүстік көршісімен дипломатиялық қатынастары 1992 жылғы 22 қазанда орнатылды. Екі мемлекет посткеңестік елдердің де, жақын және алыс шет елдердің де аумағын қамтитын көптеген халықаралық ұйымдар мен шарттар шеңберінде өзара қарым-қатынастарды дамытады. Олардың негізгілері БҰҰ, ШЫҰ, ҰҚШҰ, ЕҚЫҰ, ТМД, сондай-ақ Беларусь, Қазақстан және Ресей Кеден одағы.

Екі елдің аумағында әртүрлі деңгейдегі дипломатиялық өкілдіктер бар:

Қазақстан Республикасында Ресей Федерациясының өкілдігі бар:

• Астана (Ресей Федерациясының Елшілігі)
• Алматы (Бас консулдық)
• Орал (Бас консулдық)
• Өскемен (Бас консулдық)

Ресей Федерациясында Қазақстан Республикасының өкілдігі бар:

• Мәскеу (Қазақстан Республикасының Елшілігі)
• Санкт-Петербург (Бас консулдық)
• Омбы (Консулдық)
• Астрахань (Консулдық)

Қазақстан және Қытай

Қазақстан Республикасы мен Қытай Халық Республикасы арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылғы 3 қаңтарда белгіленді. Мұнайгаз саласына ірі инвестициялар, Қытай компанияларының Қазақстан экономикасының басқа салаларына тұрақты қатысуы бұған мысал бола алады. Екі елдің аумағында әртүрлі деңгейдегі дипломатиялық өкілдіктер бар:

Қазақстан Республикасында Қытай Халық Республикасының өкілдігі бар:

• Астана (Қытай Халық Республикасының Елшілігі)
• Алматы (Бас консулдық)

Қытай Халық Республикасында Қазақстан Республикасының өкілдігі бар:

• Пекин (Қазақстан Республикасының Елшілігі)
• Гонконг (Бас консулдық)
• Шанхай (Бас консулдық)
• Үрімші (төлқұжат-виза қызметі)

Қазақстан және АҚШ

 

Қазақстан Республикасының Америка Құрама Штаттарымен дипломатиялық қарым-қатынасы Америка тарапы Қазақстанның егемендігін мойындағаннан кейінгі күні белгіленді.

Екі елдің негізгі байланыстары қорғаныс және қауіпсіздік саласында өтеді. Қазақстандық әскери қызметшілер АҚШ-та тағылымдамадан өтеді, ҚР Қарулы Күштері ішінара американдық жабдықтармен жарақтандырылады. Сондай-ақ, Қазақстан НАТО бастамасымен "бейбітшілік жолындағы серіктестік" бағдарламасына қатысады.

Екі елдің аумағында әртүрлі деңгейдегі дипломатиялық өкілдіктер бар:

Қазақстан Республикасында Америка Құрама Штаттарының өкілдігі бар:

• Астана (АҚШ Елшілігі)
• Алматы (АҚШ Бас консулдығы)

Америка Құрама Штаттарында Қазақстан Республикасының өкілдігі бар:

• Вашингтон (Қазақстан Республикасының Елшілігі)
• Нью-Йорк (Бас консулдық)

Қазақстан мен Жапония

 

Қазақстан мен Жапония арасындағы дипломатиялық қатынастар 1992 жылғы 26 қаңтарда орнатылды.

2008 жылы Жапония императорының аудиториясы барысында Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаев екі халық арасындағы достық пен өзара түсіністікті нығайтуға қосқан жеке үлесі үшін Жапонияның ең жоғары мемлекеттік наградасы — "үлкен лентадағы Хризантема орденімен" марапатталды. Император Акихито Қазақстанның ең жоғары мемлекеттік наградасы — "Алтын Қыран"орденімен марапатталды.

2006 және 2017 жылдары Қазақстанға ресми сапарлармен сәйкесінше Жапония Премьер-Министрлері Джуничиро Коидзуми мен Синдзо Абэ келді.

Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 2016 жылғы қарашадағы Жапонияға ресми сапары аясында өткен кездесудің басты нәтижесі екіжақты ынтымақтастықты кеңейтілген стратегиялық әріптестіктің жаңа сапалы деңгейіне шығару болды.

Қазақстан мен Жапония жаһандық күн тәртібіндегі өзекті мәселелер бойынша ұқсас ұстанымдарға ие. Жапония Қазақстанның ядролық қарусыздану мен таратпау пайдасына таңдауына үлкен одобыласпен қарады, сондай-ақ өңірлік және халықаралық ұйымдар мен форумдар шеңберіндегі Қазақстанның бастамаларын тұрақты негізде қолдайды.

Жапония 29 тамызды "Халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күні"деп жариялаған БҰҰ АА қарарының бірлескен авторы болды.