Nelson Rolihlahla Mandela (susru s xhosa ), ɣef ayed isem n tamadla-s « Madiba », ilul ass 18 yulyu 1918 di Mvezo (Tadukkli n Tafriqt n Unẓul).
Yemmut ass 5 dujamber 2013 di Johannesburg, d-argaz n Uwanek n Tafriqt n Wenẓul ; yella deg iɣellaten imezrayen n Imenɣi mgal anagraw aserti n apartheid uqbel ad yuɣal aselway n Tagduda n Tefriqt n Wenẓul seg 1994 ar 1999, sakin des tifranin timezwura tiɣelnawin war beḍḍu n iri deg l'umezruy n tmurt agi.
Nelson Mandela | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
2 Ctember 1998 - 1999 ← Andrés Pastrana Arango (fr) - Thabo Mbeki (fr) →
10 Mayyu 1994 - 14 Yunyu 1999 ← Frederik de Klerk (fr) - Thabo Mbeki (fr) →
| |||||||
Tameddurt | |||||||
Isem-is ummid | Rolihllahla Mandela | ||||||
Talalit | Mvezo (fr) , 18 Yulyu 1918 | ||||||
Taɣlent | Tafriqt n Wenẓul | ||||||
Axxam-is | Houghton Estate (fr) | ||||||
Tutlayt tayemmat | xhosa (fr) | ||||||
Lmut | Houghton Estate (fr) , 5 Duǧember 2013 | ||||||
Ideg n uẓekka | Qunu (fr) | ||||||
Tamentilt n tmekkest | (aṭṭan amesgunef) | ||||||
Tawacult | |||||||
Baba-s | Gadla Henry Mphakanyiswa | ||||||
Yemma-s | Nosekeni Fanny | ||||||
Tissulya akked | Evelyn Mase (fr) (5 Tuber 1944 - 19 Meɣres 1957) Winnie Mandela (fr) (14 Yunyu 1958 - 19 Meɣres 1996) Graça Machel (fr) (18 Yulyu 1998 - 5 Duǧember 2013) | ||||||
Arraw-is | |||||||
Tawacult | view
| ||||||
Tiɣri | |||||||
Alma mater | université du Witwatersrand (fr) université d'Afrique du Sud (fr) baccalauréat universitaire (fr) université de Fort Hare (fr) université de Londres (fr) | ||||||
Tutlayin | Taglizit xhosa (fr) | ||||||
Amahil | |||||||
Amahil | asertay, autobiographe (fr) , avocat ou avocate (fr) , militant ou militante politique (fr) , prisonnier politique (fr) d scénariste (fr) | ||||||
Yettiki deg | |||||||
Ideg n umahil | Tafriqt n Wenẓul | ||||||
Important works | Un long chemin vers la liberté (fr) | ||||||
Prizes | ẓer
| ||||||
Influenced by | Luis Taruc (fr) | ||||||
Membership | Académie américaine des arts et des sciences (fr) | ||||||
Taflest | |||||||
Asɣan | méthodisme (fr) | ||||||
Ikabaren isertiyen | Congrès national africain (fr) Parti communiste sud-africain (fr) | ||||||
IMDb | nm0541691 | ||||||
nelsonmandela.org | |||||||
Nelson Mandela yekcem ar Uswir Aɣelnaw Aferkan (ANC) deg ussegwas 1944, iwakken ad i nnaɣ mgal aɣmar aserti n tadersi tamellalt dɣa abeṭṭu n iran i t-seṭṭef taneggarut agi. Yuɣal d-abugaṭu, i ttekki ar ubellen war takriḍt mgal isuḍaf n apartheid, id i yesexdem anabaḍ n Ukabar Aɣelnaw seg 1948. Deg useggwas 1960, ANC yuɣal d-amegdul ; daɣen, abellen Amelwi ur d-yettak ara igmaḍ yelḥan, Mandela yesnulfa-d ageṭṭum aserdas n ANC, Umkhonto we Sizwe (Uzzal n uxtuc n uɣlan), deg useggwas 1961. Xedmen timhalin n wesfata mgal isgulaf izuyaz d-iserdasen. Ass n 12 yulyu 1963, yetweḥbes sɣuṛ lbulis n Tafriqt n Unẓul s-timula n CIA (Tafullut Talemmast n Umel), daɣen ḥekmen-as i lḥebs d imuhal n tmara alamma d lmut deg uẓmaẓ n Rivunia. Imir, y-uɣal d-azamul n ubellen i tulut n iran dɣa yermes tadhelt tagraɣlant i temɣeren.
Sakin 27 iseggwasen di lḥebs deg tiwtilin tiweɛṛanin, erran-as tilelli i Mandela ass n 11 fuṛaṛ 1990, sakin, aneggaru-agi yeḥuded amsuɣal d ustug s unabaḍ n uselway Frederik de Klerk. Di 1993, yermes (s de Klerk) arraz Nubel n talwit acku sseḥbesen (sin yidsen) deg talwitanhil n apartheid dɣa ssersen-d llsisan n Tafriqt n Wenẓul tamegdayt tamaynut.
Sakin tukkit i wɛeṛen anda de Klerk d-netta ssinefen ṭrad taɣarimt gar imuɣlen n apartheid, wid n ANC dɣa wid n Inkhata s-uneɣmar zulu, Nelson Mandela y-uɣal aselway aberkan amezwaru n Tafriqt n Wenẓul di 1994. Yenheṛ tasertit n umsuɣal aɣelnaw gar iberkanen d-imellalen ; yennaɣ mgal tirgaddiwin tudmisin, lamaɛna yestehzi amennuɣ mgal SIDA, yellan deg tallit n urnay deg Tafriqt n Wenẓul. Sakin lmanda awḥid, yekkes iman-is deg tameddurt tasertit turmidt, lamaɛna i kemmel arfad azayez i Uswir aɣelnaw aferkan maca i kemmel ad i ssiẓer tifuliwin-is.
Yeddukel sakin deg aṭas tiddukliwin n ubellen mgal tileqqi nneɣ sida, yetwerfed ar usertatu n tigemmi tucrikt n talsa, Yeqqim d-yiwen udem deg umaḍal yetsmeḥsesen ɣef usentel n Izerfan n Wergaz dɣa yetwali am baba-s n Tafriqt n Wenẓul agetiri d amegday ummid, semman-as « aɣlan taslit n wenẓar », ɣas ma tamurt yesɛa weṛɛad igna n tirgaddiwin tudmisin, tussdiwin timettiyin dɣa tuqqla ɣer timɣiwan.
This article uses material from the Wikipedia Taqbaylit article Nelson Mandela, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Le contenu est disponible sous licence CC BY-SA 4.0 sauf mention contraire. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Taqbaylit (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.