Tınısh Okeanı
Tınısh okeanı bul batısta Aziya hám Avstraliya, shıǵısta Amerikalar, qublada Qubla okeanı, hám arqada Arktika okeanı aralıǵında jaylasqan suw kólemi esaplandı.
Ol eń úlken okean esaplanıp, jer júzi betiniń úshten-birin iyeleydi. Ol Horn tumsıǵı, Chili/Argentinadan qublaǵa Antarktikaǵa sızılǵan sızıqta Atlantika okeanına, hám Tasmaniya, Avstraliyadan qublaǵa Antarktikaǵa sızılǵan sızıqta Hind okeanına qosıladı.
Atlantika okeanı keńeygen sayın, Tınısh okeanı áste kishireyip barmaqta. Bul teńiz tub'in Jerdiń orayına qaray búklew arqalı bolip atır. Bul urılıw júda qattı bolıp basım jıynalǵan waqıtta ıssı taslardıń hám shańnıń úlken jarılıwı arqalı kóplep jer silkiniwler hám vulkanlar payda etedi. Suw astında jer silkiniw bolǵanda, bul tez qozǵalıs tsunami payda etedi. Usi sebepli tsunamiler basqa jerlerge qaraǵanda Tınısh okeanı jaǵalarında kóp bolıp turadı. Jerdiń kópshilik vulkanları Tinish okeanı atawlarında jaylasqan, yamasa okean jaǵalarınan bir neshe júzlegen kilometr qashıqlıqtaǵı kontinentlerde jaylasqan. Tektonik plitalar Tınısh okeanı kishireyiwine taǵı bir sebep esaplanadı.
Derekeler
This article uses material from the Wikipedia Qaraqalpaqsha article Tınısh okeanı, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Maǵlıwmat CC BY-SA 4.0 litsenziyası boyınsha alınǵan (eger basqa shártler kórsetilmese). Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Qaraqalpaqsha (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.