კედარი
კედარი (ლათ.
ერთსახლიანი მაღალი პირამიდული ან გაშლილვარჯოანი ხეებია.
| კედარი | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Cedrus libani | |||||||||||||
| მეცნიერული კლასიფიკაცია | |||||||||||||
| |||||||||||||
| ლათინური სახელი | |||||||||||||
| Cedrus | |||||||||||||
| |||||||||||||
გვარი მოიცავს 4 სახეობას, რომელთაგან 3 (ლიბანური, ატლასური და მოკლეწიწვა კედარი) გავრცელებულია ხმელთაშუაზღვისპირეთის ოლქის აღმოსავლეთ და სამხრეთ ნაწილში, ერთი (ჰიმალაიური კედარი) — ჰიმალაის დასავლეთ ნაწილში. აგრეთვე ყირიმში, კავკასიასა და შუა აზიის სამხრეთ ნაწილში, სადაც კულტივირებულია 3 სახეობა: ლიბანური, ატლასური და ჰიმალაიური კედარი. საქართველოში ყველაზე ფართოდ არის მოშენებული ჰიმალაიური კედარი (ლათ. Cedrus deodara), რომლის სიმაღლეა 50-60 მ, სისქე — 3,5 მ. აქვს 7-10 სმ სიგრძის გირჩა და სხვა სახეობებბთან შედარებით უფრო გრძელი (25-50 მმ) მომწვანო-ლეგა წიწვი. გავრცელებულია ავღანეთის, ბელუჯისტანის და ჩრდილო-დასავლეთ ჰიმალაის მთებში ზღვის დონიდან 1000-3600 მ-მდე.
საქართველოში შემოიტანეს XIX საუკუნის II ნახევარში. მიუხედავად იმისა, რომ ტენის მოყვარული ხეა, მეტ-ნაკლებად გვალვა- და ყინვაგამძლეც გამოდგა თბილისსა და მის მიდამოებში. საქართველოში კარგად ხარობს ზღვის დონიდან 1200 მ-მდე. საკმაოდ სრაფმხარდია. სამშობლოში ცოცხლობს 1000 წლამდე. თბილისის ბოტანიკურ ბაღში ყვავის ნოემბერ-დეკემბერში, სხვა კედარებზე 1 თვით გვიან და მათთან ჰიბრიდებს არ იძლევა.
დეკორატიულია და სოლიტერებად და სახეივნო ჯიშად იყენებენ. აქვს მაგარი, მკვრივი და გამძლე მერქანი, რომელსაც იყენებენ სამშენებლო და საავეჯო მასალად, გემთმშენებლობაში. ლიბანური კედარი (ლათ. Cedrus libani) და ატლასური კედარი (ლათ. Cedrus atlantica) დიდად არ განირჩევა ჰიმალაიური კედრისგან და ისევე იყენებენ. მოკლეწიწვა კედარი (ლათ. Cedrus brevifolia) კი ტანდაბალი (12 მ-მდე სიმაღლის) ხეა, ჩვენში არ გვხვდება.
იხილეთ აგრეთვე
ლიტერატურა
- მირზაშვილი ვ., ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 5, თბ., 1980. — გვ. 456.
This article uses material from the Wikipedia ქართული article კედარი, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). შინაარსი წარმოდგენილია შემდეგი ლიცენზიით (თუ სხვა არ არის მითითებული): CC BY-SA 4.0. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki ქართული (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.