გენდერული თანასწორობა

გენდერული თანასწორობა არის მიზანი, ხოლო გენდერული ნეიტრალიტეტი და გენდერული სამართლიანობა არის პრაქტიკა და აზროვნების მეთოდები, რომლებსაც მიზნის მიღწევისკენ მივყავართ. გენდერული პარიტეტი, რომელიც გამოიყენება მოცემულ სიტუაციაში გენდერული ბალანსის გასაზომად, ხელს უწყობს გენდერული თანასწორობის მიღწევას, მაგრამ ეს არ არის თვითმიზანი. გენდერული თანასწორობა უფრო მეტია, ვიდრე თანაბარი წარმომადგენლობა, იგი მტკიცედ არის დაკავშირებული ქალთა უფლებებთან და ხშირად მოითხოვს არსებული პოლიტიკის შეცვლას.

გაეროს ბავშვთა ფონდის განცხადებით, გენდერული თანასწორობა „ნიშნავს, რომ ქალები და მამაკაცები, გოგონები და ბიჭები ერთნაირი უფლებებით, რესურსებით, შესაძლებლობებით და დაცვით სარგებლობენ. არ მოითხოვს იმას, რომ გოგოები და ბიჭები, ან ქალები და კაცები, ერთნაირები იყვნენ, ან რომ მათ ზუსტად ერთნაირად მოეპყრონ.“

გლობალური მასშტაბით, გენდერული თანასწორობის მიღწევა ასევე მოითხოვს ქალთა და გოგონათა მიმართ მავნე პრაქტიკის აღმოფხვრას, მათ შორის სექსუალური ტრეფიკინგის, ფემიციდის, ომის დროს სექსუალური ძალადობის და ჩაგვრის სხვა ტაქტიკების ჩათვლით . გაეროს მოსახლეობის ფონდის განცხადებით:

	„მიუხედავად მრავალი საერთაშორისო შეთანხმებისა, რომლებიც ამტკიცებენ ადამიანის უფლებებს, ქალები კვლავ უფრო მეტი ალბათობით არიან ღარიბი და გაუნათლებელი ვიდრე მამაკაცები. მათ უფრო ნაკლები წვდომა აქვთ საკუთრების ფლობაზე, კრედიტზე, ტრენინგებსა და დასაქმებაზე. ისინი ბევრად უფრო ნაკლებ პოლიტიკურად აქტიურები არიან ვიდრე კაცები და ბევრად უფრო სავარაუდოა, რომ ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი იქნებიან. “

2017 წლის მდგომარეობით, გენდერული თანასწორობა არის მეხუთე გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის მდგრადი განვითარების 17 მიზანში. გენდერული უთანასწორობა იზომება ყოველწლიურად გაეროს განვითარების პროგრამის ადამიანის განვითარების ანგარიშების მიხედვით .

ქრისტინე დე პიზანი, გენდერული თანასწორობის ადრეული დამცველი, თავის 1405 წელს დაწერილ წიგნში ამბობს, რომ ქალების შევიწროება ემყარება ირაციონალურ ცრურწმენებს. საზოგადოების მრავალი მიღწევა კი, სავარაუდოდ, ქალთა მიერაა შექმნილი.

შეიკერები

შეიკერები, ევანგელური ჯგუფი, რომელიც პრაქტიკაში ახდენდა სქესთა დაყოფისა და მკაცრად იკავებდნენ თავს დაქორწინებისგან, გენდერული თანასწორობის ადრეული პრაქტიკოსები იყვნენ. 1744 წელს ისინი გამოეყვნენ კვაკერულ საზოგადოებას ინგლისის ჩრდილო – დასავლეთით და ემიგრაციაში წავიდნენ ამერიკაში. ამერიკაში,1788 წელს ჯოზეფ მეჩამ, შეიკერთა ცენტრალური მინისტრის ხელმძღვანელმა, გამოაცხადა, რომ სქესები თანაბარი უნდა იყვნენ. შემდეგ მან ლუსი რაითი ქალთა საკითხებში მინისტრად დანიშნდა და ერთად შექმნეს საზოგადოება სქესობრივი უფლებების დაბალანსების მიზნით. მეჩამმა და რაითმა ჩამოაყალიბეს ხელმძღვანელთა გუნდები, სადაც თითოეული მოხუცი ქალი, რომელიც ზრუნავდა მამაკაცის კეთილდღეობაზე, წყვილდებოდა ისეთ მამაკაცთან, რომელიც იმავეს აკეთებდა ქალებისთვის. თითოეულ დიაკონს პარტნიორი ჰყავდა დიაკონი ქალი. მამაკაცებს ჰქონდათ ზედამხედველობა მამაკაცებზე. ქალებს ჰქონდათ ზედამხედველობა ქალებზე. ქალები ცხოვრობდნენ ქალებთან. კაცები ცხოვრობდნენ კაცებთან. შეიკერ საზოგადოებაში ქალი არ იყო კონტროლირებადი და არც რომელიმე კაცის საკუთრებაში. 1796 წელს მეჩამის გარდაცვალების შემდეგ, რაითი გახდა შეიკერის ხელმძღვანელი მინისტრი, მის გარდაცვალებამდე 1821 წელს.

შეიკერებმა შეინარჩუნეს გენდერული დაბალანსებული ხელმძღვანელობის იგივე ფორმა 200 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში. მათ ასევე ხელი შეუწყვეს თანასწორობასა და ქალთა უფლებების დაცვას სხვა დამცველებთან ერთად. 1859 წელს, შეიკერმა ხანდაზმულმა ფრედერიკ ევანმა დაწერა, რომ შეიკერთა საზოგადოება „პირველი იყო, ვინც ქალს არ აიძულა ვასალის მდგომარეობაში ყოფნა, რასაც ყველა სხვა რელიგიური სისტემა (მეტ-ნაკლებად) აიძულებდა და უზრუნველყო მისთვის სამართლიანი და თანასწორი უფლებები კაცთან. ევანი და მისი კოლეგა, ელდრესი ანტუანეტ დულიტლეტი, შეუერთდნენ ქალთა უფლებების დამცველებს მომხსენებელთა პლატფორმებზე აშშ-ის ჩრდილო-აღმოსავლეთში 1870-იან წლებში. შეიკერებთან ვიზიტორმა 1875 წელს დაწერა:

	„თითოეულ სქესს აქვს სათანადო მოქმედების სფერო, სადაც ხდება ქალის სათანადო დაქვემდებარება, დაცვა და პატივისცემა მამაკაცის მხრიდან, ხოლო მამრობითი სქესის მიმართ მდედრობითი სქესის მხრიდან. ამ თემში „ქალთა უფლებების“ გულმოდგინე დამცველებმა შეიძლება იპოვნონ თავიანთი იდეალის პრაქტიკული რეალიზაცია.“

შეიკერი უფრო მეტი იყო ვიდრე რადიკალური რელიგიური სექტა ამერიკული საზოგადოების საზღვრებზე. მათ პრაქტიკაში დანერგეს სქესთა თანასწორობა. მათ აჩვენეს, რომ გენდერული თანასწორობა მიღწევადი იყო და ამის მისაღწევი გზაც გვაჩვენეს.

ფართო საზოგადოებაში, გენდერული თანასწორობისკენ მოძრაობა დაიწყო XIX საუკუნის ბოლოს დასავლურ კულტურებში სუფრაჟისტების მოძრაობით, რომელიც ქალებს ხმის მიცემის უფლებას და საარჩევნო პოზიციების დაკავების საშუალებას აძლევდა. ამ პერიოდში ასევე მოხდა ცვლილებები ქალის საკუთრების უფლების მნიშვნელოვან საკითხებში, განსაკუთრებით მათ ოჯახურ სტატუსთან დაკავშირებით.

ომისშემდგომი ერა

მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ, ქალთა გამათავისუფლებელმა მოძრაობამ და ფემინიზმმა შექმნეს ზოგადი მოძრაობა ქალთა უფლებების აღიარებისათვის. გაერომ და სხვა საერთაშორისო სააგენტოებმა მიიღეს რამდენიმე კონვენცია, რომლებიც ხელს უწყობენ გენდერულ თანასწორობას. ყველა კონვენცია ერთნაირად არ იქნა მიღებული და მოიცავს შემდეგ კონვენციებს:

• კონვენცია განათლებაში დისკრიმინაციის წინააღმდეგ მიღებულია 1960 წელს, ძალაში შევიდა 1962 და 1968 წლებში.
• კონვენცია ქალთა დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ (CEDAW) მიღებულ იქნა 1979 წელს გაეროს გენერალური ასამბლეის მიერ. იგი აღწერილია, როგორც ქალთა უფლებების საერთაშორისო კანონპროექტი, რომელიც ძალაში შევიდა 1981 წლის 3 სექტემბერს.
• ვენის დეკლარაცია და სამოქმედო პროგრამა, ადამიანის უფლებათა დეკლარაცია მიღებულ იქნა კონსენსუსის საფუძველზე, 1993 წლის 25 ივნისს ადამიანის უფლებათა მსოფლიო კონფერენციაზე, ვენაში, ავსტრია . ქალთა უფლებები განიხილება პუნქტში 18.
• დეკლარაცია ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ გაეროს გენერალურმა ასამბლეამ 1993 წელს მიიღო.
• 1994 წელს, ოცი წლის კაიროს სამოქმედო პროგრამა მიღებულ იქნა მოსახლეობისა და განვითარების საერთაშორისო კონფერენციაზე (ICPD) კაიროში . სამოქმედო არასავალდებულო პროგრამა ირწმუნებოდა, რომ მთავრობებს ევალებათ დააკმაყოფილონ ინდივიდების რეპროდუქციული საჭიროებები დემოგრაფიული მიზნებზე მეტად. როგორც ასეთი, იგი ითხოვდა ოჯახის დაგეგმვას, რეპროდუქციული უფლებების დაცვას და გენდერული თანასწორობის განვითარების და ქალთა მიმართ ძალადობის შეჩერების სტრატეგიებს.
• ასევე, 1994 წელს, ამერიკის შეერთებულ შტატებში, ქალთა მიმართ ძალადობის პრევენციის, დასჯისა და აღმოფხვრის ინტერ-ამერიკულმა კონვენციამ, რომელიც ცნობილია როგორც Belém do Pará Convention, მოუწოდა ქალთა მიმართ ძალადობისა და დისკრიმინაციის დასრულებისკენ.
• ქალთა მეოთხე მსოფლიო კონფერენციის დასასრულს, გაერომ 1995 წლის 15 სექტემბერს მიიღო პეკინის დეკლარაცია - რეზოლუცია გენდერული თანასწორობის საკითხების პრინციპის გამოსაცემად.
• გაეროს უშიშროების საბჭოს 1325 რეზოლუცია (UNSRC 1325), რომელიც მიიღეს 2000 წლის 31 ოქტომბერს, ეხება ქალთა და გოგონათა უფლებებსა და დაცვას შეიარაღებული კონფლიქტების დროს და მის შემდეგ.
• მაპუტოს პროტოკოლი უზრუნველყოფს ქალთა ყოვლისმომცველ უფლებებს, მათ შორის, პოლიტიკურ პროცესში მონაწილეობის უფლების, მამაკაცებთან სოციალურ და პოლიტიკურ თანასწორობას, გააკონტროლებს მათ რეპროდუქციულ ჯანმრთელობას და ქალის სასქესო ორგანოების დასახიჩრებას. იგი მიღებულ იქნა აფრიკის კავშირის მიერ, ადამიანის უფლებათა და ხალხთა უფლებების შესახებ აფრიკის ქარტიის შესახებ ოქმის სახით და ძალაში შევიდა 2005 წელს.
• ევროსაბჭოს კონვენცია ქალთა მიმართ ძალადობისა და ოჯახში ძალადობის პრევენციისა და მათ წინააღმდეგ ბრძოლის შესახებ, პირველი იურიდიულად სავალდებულო ინსტრუმენტია ევროპაში ქალთა მიმართ ძალადობის სფეროში, ძალაში შევიდა 2014 წელს.
• ევროსაბჭოს გენდერული თანასწორობის სტრატეგია 2014-2017, რომელსაც აქვს ხუთი სტრატეგიული მიზანი:

• გენდერული სტერეოტიპებისა და სექსიზმის წინააღმდეგ ბრძოლა
• ქალთა მიმართ ძალადობის თავიდან აცილება და მასთან ბრძოლა
• ქალთა სამართლიანობის თანაბარი ხელმისაწვდომობის გარანტირება
• ქალთა და მამაკაცთა დაბალანსებული მონაწილეობის მიღწევა პოლიტიკური და საზოგადოებრივი გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში
• გენდერული მეინსტრიმინგის მიღწევა პოლიტიკასა და ყველა განზომილებაში

გაერო

ეს არის ხედვა, რომ ქალებსა და მამაკაცებს თანაბრად უნდა მოეპყრონ სოციალურ, ეკონომიკურ და საზოგადოების ყველა სხვა ასპექტში და არ მოხდეს მათი სქესის საფუძველზე დისკრიმინაცია . გენდერული თანასწორობა არის გაეროს ადამიანის უფლებათა უნივერსალური დეკლარაციის ერთ-ერთი მიზანი. მსოფლიო ორგანიზაციებმა განსაზღვრეს გენდერული თანასწორობა ადამიანის უფლებების, განსაკუთრებით ქალთა უფლებების და ეკონომიკური განვითარების თვალსაზრისით . გაერთიანებული ერების ათასწლეულის განვითარების მიზნების ანგარიშში ნათქვამია, რომ მათი მიზანია „გენდერული თანასწორობის მიღწევა და ქალთა გაძლიერება“. განვითარებად ქვეყნებში ეკონომიკური ბრძოლების მიუხედავად, გაერო ჯერ კიდევ ცდილობს ხელი შეუწყოს გენდერულ თანასწორობას, ისევე როგორც ეხმარება შექმნას მდგრადი საცხოვრებელი გარემო ყველა ერისათვის. მათი მიზნები ასევე მოიცავს იმას რომ, ქალებს, რომლებიც მუშაობენ გარკვეულ განაკვეთზე სამუშაოს თანაბარი ანაზღაურებით უნდა ჰქონდეთ , რაც იმავე სამუშაოს მქონე მამაკაცების აქვთ.

ზოგიერთი ფემინისტი აკრიტიკებდა იმ პოლიტიკურ დისკურსსა და პოლიტიკას, რომელსაც ატარებდნენ იმისთვის, რათა მიეღწიათ გარკვეული „პროგრესისათვის“ გენდერულ თანასწორობაში; მათი მტკიცებით, მსგავსი სტრატეგიები ზედაპირული იყო, ვინაიდან ორიენტირებულნი იყვნენ არა მამაკაცთა დომინანტობის სოციალური სტრუქტურების პრობლემისკენ, არამედ მიზნად, მხოლოდ, ქალთა მდგომარეობის გამუმჯობესებას ისახავდნენ, იმ საზოგადოებრივ ჩარჩოებში, რომლებიც ქალის მამაკაცზე დაქვემდებარებას გულისხმობს, და ეს ოფიციალური საჯარო პოლიტიკაც (როგორიცაა სახელმწიფოს პოლიტიკა ან საერთაშორისო ორგანოების პოლიტიკა) საეჭვოა, ვინაიდან პატრიარქალურ კონტექსტს მიემართება, და პირდაპირ თუ ირიბად, იმ სისტემის აგენტებისგან კონტროლდება, რომლებიც, უმეტესად, მამაკაცებისთვისაა. გენდერული თანასწორობის პოლიტიკისა და, განსაკუთრებით, ევროკავშირის პოლიტიკის ერთ-ერთი კრიტიკის საფუძველი ისიცაა, რომ არაპროპორციულად მიმართავენ ყურადღებას ქალთა საჯარო ცხოვრებაში ინტეგრირებისკენ და არ ცდილობენ, გადალახონ ღრმად არსებული პრობლემები კერძო სფეროს ჩაგვრაში.

გარდა ამისა, ხელფასებს შორის გენდერული ნიშნით სხვაობაც გენდერული მიკერძოების ფენომენია. ეს ნიშნავს, რომ ქალები ასრულებენ იმავე სამუშაოს, ან მუშაობენ თავიანთი მამრობითი სქესის კოლეგასთან ერთად, მაგრამ ვერ იღებენ იმავე ხელფასს ან შესაძლებლობებს სამუშაო ძალაში. ადამიანების საზოგადოება მიისწრაფვის „თანაბარი შრომისთვის თანაბარი ანაზღაურების“ მისაღწევად.

 

დამატებით არსებობს კრიტიკაც, რომ მხოლოდ არადასავლური ქვეყნების ქალთა მდგომარეობაზე ყურადღების გამახვილება, მაშინ, როცა, ხშირად, დასავლეთშივე არსებული პრობლემები რჩება ყურადღების მიღმა, იმპერიალიზმისა და დასავლეთის მორალური აღმატებულობის გაძლიერების მცდელობის ფორმაა; ასევე, ოჯახური ძალადობის „გაუცხოების“ ხერხია ისეთნაირად წარმოჩენა, თითქოს რაღაც განსაკუთრებულია და მხოლოდ სხვებისთვის დამახასიათებელი - „მოძალადე სხვები“ - და არა, ვითომდა, პროგრესული დასავლური კულტურებისთვის. აღნიშნული კრიტიკის მიხედვით ქალები დასავლეთის ქვეყნებშიც ხშირად ხვდებიან იმავენაირ პრობლემებს, როგორიცაა ოჯახური ძალადობა და გაუპატიურება, როგორც დანარჩენ მსოფლიოში. კრიტიკოსებს ასევე მოჰყავთ ფაქტი, რომ ქალები სამართლებრივი დისკრიმინაციის წინაშე, სულ რაღაც, რამდენიმე ათწლეულია, რაც აღარ დგანან; მაგალითად, ზოგიერთ დასავლეთის ქვეყანაში, როგორიცაა შვეიცარია, საბერძნეთი, ესპანეთი და საფრანგეთი, ქალებმა თანაბარი უფლებები საოჯახო სამართალში 1980-იან წლებში მიიღეს. კიდევ ერთი კრიტიკა ეხება შერჩევით საჯარო დისკურსს ქალთა სხვადასხვა სახის ჩაგვრასთან დაკავშირებით - ძალადობის ზოგიერთი ფორმა, როგორიცაა ღირსების მკვლელობა (ყველაზე მეტად გავრცელებულია გარკვეულ გეოგრაფიულ ადგილებში, როგორიცაა აზიისა და ჩრდილოეთ აფრიკის ნაწილები), ხშირად ხდება საჯარო დებატების საგანი, როცა ძალადობის სხვა ფორმებს, როგორიცაა მსუბუქი სასჯელი ვნების დანაშაულისათვის ლათინურ ამერიკაში, არ აქცევენ დასავლეთში იმავენაირ ყურადღებას. კრიტიკოსები, ასევე, ამტკიცებენ, რომ მრავალი განვითარებადი ქვეყნის გამორჩეულ კანონთა კრიტიკა ყურადღების მიღმა ტოვებს კოლინიალიზმის ზეგავლენას სამართლებრივ სისტემებზე. დავა იყო ვესტერნიზაციისა და ევროპეიზაციის ცნებების გარშემოც, ვინაიდან წარსულ კოლონიზალიზმს ემსგავსება და, ასევე, ზოგიერთ დასავლურ ქვეყანას, როგორიცაა შვეიცარია, საკმაოდ დიდი დრო დასჭირდა ქალებისთვის სამართლებრივი უფლებების მისანიჭებლად. წინააღმდეგობები არსებობს დასავლეთის მედიის მიერ სხვადასხვა კულტურის ქალთა სტერეოტიპულად წარმოჩენასთან დაკავშირებითაც, როგორიცაა, ,,მორჩილი" აზიელი ან აღმოსავლეთ ევროპელი ქალის სტერეოტიპი, რომელიც მჭიდროდ უკავშირდება Mail Order Bride ინდუსტრიას. ასეთი სტერეოტიპები არ შეესაბამება სიმართლეს: მაგალითად, მრავალი აღმოსავლეთ ევროპის ქვეყანაში ქალები მაღალ პროფესიულ სტატუსს ფლობენ. მრავალ განვითარებად ქვეყანაში ფემინისტები ძლიერ უპირისპირდებიან იმ აზრს, რომ ეს ქვეყნები დასავლეთმა უნდა „გადაარჩინოს“. არსებობს კითხვები, თუ როგორ იზომება ზუსტად გენდერული თანასწორობა და რამდენად არის დასავლეთი ნამდვილად „საუკეთესო“ ამ საკითხში: 2010 წლის კვლევამ აჩვენა, რომ მეცნიერების სფეროში ქალ უმაღლესდამთავრებულთა მიხედვით მოწინავე 20 ქვეყნიდან უმეტესობა იყო ქვეყანა, რომელიც მსოფლიოში ყველაზე დაბალ პოზიციაზე ითვლებოდა ქალთა უფლებების მიხედვით - აქედან მოწინავე ადგილებზეა ირანი, საუდის არაბეთი და ომანი, ხოლო, ევროპული ქვეყნებიდან მხოლოდ ხუთი: რუმინეთი, ბულგარეთი, იტალია, საქართველო და საბერძნეთი.

უთანხმოება დასავლეთის კულტურულ ზეგავლენასთან დაკავშირებით ახალი არაა მსოფლიოსთვის; 1940-იანი წლების ბოლოს, როცა ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია იწერებოდა, ამერიკის ანთროპოლოგთა ასოციაციამ გამოთქვა გაფრთხილება, რომ აღნიშნული დოკუმენტი განსაზღვრავდა საყოველთაო უფლებებს დასავლური პერსპექტივიდან, რომელიც შესაძლოა საზიანო ყოფილიყო არადასავლური ქვეყნებისთვის, და, უფრო მეტიც, ამტკიცებდა, რომ დასავლეთის კოლონიალიზმის ისტორია და საზოგადოებებში ძალისმიერი ჩარევა უნივერსალური გლობალური სტანდარტებისთვის დასავლეთს პრობლემურ მორალურ წარმომადგენლად აქცევდა. არსებობდა კრიტიკაც, რომ საერთაშორისო სამართალი, საერთაშორისო სასამართლოები და ადამიანის უფლებათა საყოველთაო გენდერულად ნეიტრალური ცნებები არაფერს ამბობენ ქალებთან დაკავშირებულ უამრავ პრობლემაზე და უარეს შემთხვევაში, ორიენტირებულნი არიან მამრობით სქესზე. გადაჭარბებულმა გენდერულმა ნეიტრალურობამ შესაძლოა, გააუარესოს ქალთა მდგომარეობა, რადგან კანონი „ვარაუდობს“, რომ ქალს იგივე პოზიცია უკავია, რაც მამაკაცს, იმ ბიოლოგიური ფაქტის უგულებელყოფით, რომ რეპროდუქციისა და ორსულობის პროცესში არანაირი „თანასწორობა“ არ არსებობს; ფიზიკური განსხვავებების გარდა, სოციალურად კონსტრუირებული შეზღუდვებიც მოქმედებს, რომლებიც ქალებს სოციალურად და კულტურულად დაბალ პოზიციას ანიჭებს - მდგომარეობა მოითხოვს განსაკუთრებულ მიდგომას ქალების უფლებებისადმი და არა მხოლოდ გენდერული ნეიტრალიტეტის მიმართ. 1975 წლის ინტერვიუში სიმონ დე ბოვუარი საუბრობდა ქალთა უფლებებისადმი უარყოფითი რეაქციების შესახებ, მემარცხენე პოზიციიდან, რომლებიც უნდა ყოფილიყო პროგრესული და მხარი უნდა დაეჭირა სოციალურ ცვლილებებს; ბოვუარი სკეპტიკურად იყო განწყობილი საერთაშორისო ორგანიზაციების იდეების მიმართაც.

2010 წელს ევროკავშირმა გახსნა გენდერული თანასწორობის ევროპული ინსტიტუტი (EIGE) ვილნიუსში, ლიეტუვაში, გენდერული თანასწორობის ხელშესაწყობად და სქესობრივი დისკრიმინაციის წინააღმდეგ საბრძოლველად. 2015 წელს ევროკავშირმა „გენდერული სამოქმედო გეგმა 2016-2020“ გამოაქვეყნა. დიდ ბრიტანეთსა და ბევრ სხვა ევროპულ ქვეყანაში გენდერული თანასწორობა ეროვნული სასწავლო გეგმის ნაწილია. პრეზიდენტის განკარგულებით, ყაზახეთის რესპუბლიკამ შექმნა გენდერული თანასწორობის სტრატეგია 2006-2016 წლებისთვის, რათა გრაფიკულად განესაზღვრათ შემდგომი ათწლეულის მცდელობები გენდერული თანასწორობის მისაღწევად. პიროვნული, სოციალური და ჯანდაცვის განათლება, რელიგიური სწავლებები და ენის შეძენის სასწავლო პროგრამები გენდერული თანასწორობის საკითხის სერიოზულად განხილვისა და მისი საზოგადოებაზე გავლენების ანალიზისკენაა მიმართული.

დიდმა და მზარდმა კვლევითმა ორგანომ აჩვენა, თუ როგორ ასუსტებს გენდერული უთანასწორობა ჯანდაცვასა და განვითარებას. გენდერული უთანასწორობის დასაძლევად გაეროს მოსახლეობის ფონდი აცხადებს, რომ „ქალთა გაძლიერება და გენდერული თანასწორობა მოითხოვს სტრატეგიულ ჩარევას პროგრამებისა და პოლიტიკის შექმნის თითოეულ დონეზე. ეს დონეები მოიცავს რეპროდუქციულ ჯანმრთელობას, ეკონომიკურ გაძლიერებას, საგანმანათლებლო გაძლიერებასა და პოლიტიკურ გაძლიერებას“. გაეროს მოსახლეობის ფონდის განცხადებით, „კვლევამ ასევე აჩვენა, თუ როგორ ეხმარება გენდერული თანასწორობის ხელშესაწყობად მამაკაცებთან და ბიჭებთან მუშაობა, ისევე, როგორც ქალებთან და გოგონებთან მუშაობა, ჯანდაცვისა და განვითარების შედეგების გაუმჯობესებას.“

ჯანმრთელობა და უსაფრთხოება

გენდერული უთანასწორობის გავლენა ჯანმრთელობაზე

გენდერის სოციალური კონსტრუქტები (სოციალურად მისაღები მამაკაცურობისა და ქალურობის კულტურული იდეალები), ხშირად, უარყოფითად მოქმედებს ჯანმრთელობაზე. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციას (WHO) მოჰყავს მაგალითი იმ ქალებისა, რომლებსაც არ აქვთ უფლება, მარტო გავიდნენ სახლიდან (მაგალითად, წავიდნენ საავადმყოფოში), და რომლებსაც კულტურული ნორმები აფერხებენ, სთხოვონ ქმარს პრეზერვატივის გამოყენება. ეს ხდება ისეთ კულტურებში, რომლებიც, ამავდროულად, ახალისებენ მამაკაცებს, ჰყავდეთ მრავალი პარტნიორი. მსგავსი სოციალური ნორმები ზიანს აყენებს ქალის ჯანმრთელობას. WHO-ს მოჰყავს მამაკაცთა ჯანმრთელობაზე გენდერული ნორმების უარყოფითი გავლენის მაგალითებიც: თინეიჯერი ბიჭები უბედური შემთხვევების მსხვერპლნი ხდებიან სოციალური მოლოდინების გამო, რომ რისკზე წასვლით შთაბეჭდილებას მოახდენენ თანატოლებზე; მამაკაცების ფილტვის კიბოთი სიკვდილიანობის მაჩვენებელი გაცილებით მაღალია ისეთ კულტურებში, რომლებშიც მოწევა მამაკაცურობასთან ასოცირდება. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაცია იმასაც აღნიშნავს, რომ მჭიდრო კავშირი არსებობს გენდერულ სოციალიზაციასა და აივ ინფექციის/შიდსის სათანადო კონტროლის არარსებობას შორის.

 

გარკვეული კულტურული ტრადიციები, როგორიცაა ქალთა გენიტალიების დასახიჩრება, ნეგატიურად აისახება ქალის ჯანმრთელობაზე. ქალის გენიტალიის დასახიჩრება (FGM) გარეგანი გენიტალიის ნაწილობრივ, ან მთლიანად, მოჭრის რიტუალია. ეს სათავეს სქესთა შორის უთანასწორობაში იღებს და ქალთა წინააღმდეგ დისკრიმინაციის ფორმას წარმოადგენს. ასეთი ჩვეულებები აღმოჩენილია აფრიკაში, აზიაში, შუა აღმოსავლეთსა და იმიგრანტ საზოგადოებებში ისეთი ქვეყნებიდან, სადაც FGM მიღებულია. გაეროს ბავშვთა ფონდის შეფასებით, 2016 წელს აღნიშნული პროცედურა 200-მა მილიონმა ქალმა გაიარა.

მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის მიხედვით, გენდერულ თანასწორობას შეუძლია მამაკაცთა ჯანმრთელობის გაუმჯობესება. კვლევა აჩვენებს, რომ მასკულინობის ტრადიციულ წარმოდგენებს დიდი ზეგავლენა აქვთ მამაკაცთა ჯანმრთელობაზე. ევროპელ მამაკაცებში არაგადამდები დაავადებები, როგორიცაა კიბო, გულ-სისხლძარღვთა, და რესპირატორული დაავადებები, დიაბეტი, 30-59 წლის მამაკაცთა სიკვდილის უმრავლესობა შემთხვევის მიზეზია, რაც ხშირადაა კავშირში არაჯანსაღ დიეტებთან, სტრესთან, ნივთიერებათა არასათანადო გამოყენებასა და სხვა ჩვევებთან, რომლებსაც WHO-ს ანგარიში ისეთ ქცევებს უკავშირებს, რომლებიც, ხშირად, სტერეოტიპულად მასკულინურ ქცევებად ითვლება, მაგალითად, მძიმე მსმელობა და მწეველობა. ტრადიციული გენდერული სტერეოტიპები, რომლებიც მამაკაცებს შემომტანის როლს აკისრებს და სისტემატური დისკრიმინაცია ქალების მიმართ, რომ ვერ შეძლონ საშინაო საქმის გარდა, სამუშაო ძალასთან შეერთება, მამაკაცებს დამატებით სტრესს უჩენს - იზრდება მათი ჯანმრთელობის პრობლემების რისკები. მამაკაცები კი, რომლებიც კულტურული ნორმების ზემოქმედების ქვეშ არიან, ქალებთან შედარებით, მეტად არიან მიდრეკილნი მეტ რისკზე წავიდნენ და ჩაერთონ ძალადობის აქტში, რასაც, ხშირად, სასიკვდილო დაზიანებებიც მოაქვს.

ძალადობა ქალთა მიმართ

 

ქალთა მიმართ ძალადობა ტექნიკური ტერმინია, რომელიც კოლექტიურად ეხება ძალადობრივ ქმედებებს, რომლებიც, პირველ რიგში, ან ექსკლუზიურადაა ჩადენილი ქალთა მიმართ. ძალადობის ეს სახეობა გენდერზეა დაფუძნებული, რაც ნიშნავს, რომ ძალადობრივი ქმედებები ქალთა მიმართ განხორციელებულია პირდაპირ, რადგან ისინი ქალები არიან, ან პატრიარქალური გენდერული კონსტრუქციების შედეგად. ქორწინებაში ქალთა მიმართ ძალადობა და არასათანადო მოპყრობა ბოლო ათწლეულების განმავლობაში საერთაშორისო ყურადღების ცენტრში მოექცა. ეს მოიცავს როგორც ქორწინების დროს ჩადენილ ძალადობას (ოჯახში ძალადობა), ასევე ძალადობას, რომელიც დაკავშირებულია ქორწინების წეს-ჩვეულებებთან და ტრადიციებთან (მაგალითად, სათავნო, პატარძლის ფასი, იძულებითი ქორწინება და ბავშვთა ქორწინება).

ძალადობა ტრანსი ქალების მიმართ

2009 წელს შეერთებული შტატების მონაცემებმა აჩვენა, რომ ტრანსგენდერი ადამიანები, სავარაუდოდ, განიცდიან ძალადობის ფართო სპექტრს მთელი ცხოვრების განმავლობაში. პუერტო რიკოში ტრანსი ქალების მიმართ ძალადობამ დაიწყო გამომჟღავნება, მაგრამ ათწლეულების წინ განიხილებოდა როგორც „უხილავი პრობლემა“. პუერტო რიკოს ასოციაციის 58-ე კონვენციის ცნობით, ბევრი ტრანსგენდერი ქალი დგას ინსტიტუციური, ემოციური და სტრუქტურული დაბრკოლებების წინაშე. ტრანს – ქალთა უმეტესობას არ აქვს წვდომა ჯანდაცვაზე და არ აქვს სათანადო ცოდნა ძალადობის პრევენციაზე, ფსიქიკურ ჯანმრთელობასა და სოციალურ სერვისებზე, რომლებიც მათ სარგებელს მოუტანს.

რეპროდუქციული და სქესობრივი ჯანმრთელობა და უფლებები

 

 

მსოფლიოს მეოთხე კონფერენციამ ქალთა შესახებ ბეიჯინგში და გაეროს მოსახლეობისა და განვითარების საერთაშორისო კონფერენციის სამოქმედო პროგრამამ გადამწყვეტად ცნო მნიშვნელობა იმისა, რომ ქალებს საკუთარ სხეულზე კონტროლის, რეპროდუქციული გადაწყვეტილებების მიღებისა და სექსუალობის უფლება და შესაძლებლობა ჰქონდეთ; ასევე აღიარა გენდერული თანასწორობის საჭიროება აღნიშნული მიზნების მისაღწევად. მსოფლიო ჯანდაცვის ორგანიზაციის განცხადებით კი, გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა გადამწყვეტია აივ-ინფექციასთან/შიდს-თან საბრძოლველად.

დედათა სიკვდილიანობა მთავარი პრობლემაა მსოფლიოს მრავალ ადგილას. გაეროს მოსახლეობის ფონდის განცხადებით, ქვეყნები ვალდებულნი არიან დაიცვან ქალთა ჯანმრთელობის უფლებები, მაგრამ ბევრი ქვეყანა მოვალეობას არ ასრულებს. დღეს, დედათა სიკვდილიანობა განიხილება არა მხოლოდ როგორც განვითარების, არამედ ადამიანის უფლებების საკითხადაც.

მსოფლიოს მრავალ ნაწილში ქალთა რეპროდუქციული და სექსუალური ავტონომია უარყოფილია ისეთი პრაქტიკებით, როგორიცაა იძულებითი სტერილიზაცია, იძულებითი სექსუალური პარტნიორობა (მაგალითად, იძულებითი ქორწინება, ბავშვთა ქორწინება), შეთანხმებითი სქესობრივი აქტის კრიმინალიზაცია (როგორიცაა, სექსი ქორწინების გარეთ), ოჯახური გაუპატიურების კრიმინალიზაციის არარსებობა, ძალადობა პარტნიორის არჩევასთან დაკავშირებით (ღირსების მკვლელობა, როგორც სასჯელი „შეუსაბამო“ ურთიერთობებისთვის). ქალთა სექსუალური ჯანმრთელობის მდგომარეობა სუსტია ისეთ საზოგადოებებში, რომლებშიც არაა აღიარებული ქალთა უფლებები საკუთარ სექსუალობაზე.

მოზარდ გოგონებში მაღალია სექსუალური ძალადობის, სქესობრივი დაავადებებისა და უარყოფითი რეპროდუქციული შედეგების რისკი. რისკები, რომლებსაც გოგონები აწყდებიან, უფრო მაღალია, ვიდრე ბიჭებისა და მამაკაცების შემთხვევაში; რისკის მაღალი დონე, ნაწილობრივ, გენდერული უთანასწორობითაა გამოწვეული (გოგონებისა და ბიჭების განსხვავებული სოციალიაზაცია, გენდერული ნიშნით ძალადობა, ბავშვთა ქორწინება) და, ნაწილობრივ, ბიოლოგიური ფაქტორებით.

ოჯახის დაგეგმვა და აბორტი

 

 

ოჯახის დაგეგმვა არის ბავშვების რაოდენობის თავისუფლად გადაწყვეტის პრაქტიკა და მათი შობადობის ინტერვალი, განსაკუთრებით, კონტრაცეფციის ან ნებაყოფლობითი სტერილიზაციის გზით. აბორტი ორსულობის შეწყვეტაა. აბორტის შესახებ კანონები მნიშვნელოვნად განსხვავდება ქვეყნების მიხედვით. კონტრაცეფციის, სტერილიზაციისა და აბორტის პრაქტიკა დამოკიდებულია კანონებზე, ასევე, სოციალურ, კულტურულ და რელიგიურ ნორმებზე. ზოგიერთ ქვეყანას, ამ საკითხებთან დაკავშირებით, ლიბერალური კანონები აქვს, მაგრამ, პრაქტიკაში, საკმაოდ რთულია ასეთი სერვისების დაშვება ექიმების, ფარმაცევტების და სხვა სოციალური და სამედიცინო მუშაკების წინააღმდეგობის გამო. ოჯახის დაგეგმვა განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ქალთა უფლებების თვალსაზრისით, რადგან, ხშირ შემთხვევაში, ორსულობამ, განსაკუთრებით ისეთ რაიონებში, სადაც არ არის სათანადო კვება, შესაძლოა სერიოზული საფრთხე შეუქმნას ქალის ჯანმრთელობას. გაეროს მოსახლეობის ფონდი წერს, რომ „ოჯახის დაგეგმვა უმთავრესია გენდერული თანასწორობისა და ქალთა გაძლიერებისათვის და ეს არის სიღარიბის შემცირების მთავარი ფაქტორი“.

ქალებისა და გოგონების წინააღმდეგ ჩადენილ დანაშაულთა გამოძიება და სამართლებრივი დევნა

ადამიანის უფლებადამცველმა ორგანიზაციებმა შეშფოთება გამოთქვეს ქალთა მიმართ დანაშაულის ჩამდენთა იურიდიული დაუსჯელობის გამო, რომელთა დანაშაულები, ხშირად, ავტორიტეტთა ყურადღების მიღმა რჩება. ეს ეხება, განსაკუთრებით, ლათინურ ამერიკაში არსებულ ქალთა მკვლელობის შემთხვევებს. კერძოდ, დაუსჯელი რჩება ოჯახური ძალადობა.

ქალებს, ხშირად, როგორც კანონიერად, ისე პრაქტიკულად, არ აქვთ ხელიმსაწვდომობა იურიდიულ დაწესებულებებთან. გაეროს ქალთა ორგანიზაციის მიხედვით: „ძალიან ხშირად, მართლმსაჯულების დაწესებულებები, მათ შორის პოლიცია და სასამართლოები, უარყოფენ ქალთა სამართალს“. ხშირად, ქალებს არ შეუძლიათ იურიდიული დახმარების მიღება, რადგან სახელმწიფო დაწესებულებები თავად არიან სტრუქტურირებულნი და მოქმედებენ სამართალთან შეუთავსებელი გზით იმ ქალების მიმართ, რომლებიც ძალადობას განიცდიან.

მავნე ტრადიციული წეს-ჩვეულებები

 

 

„მავნე ტრადიციული წეს-ჩვეულებები“ მიემართება ძალადობის ფორმებს, რომლებსაც იმდენად ხშირად ჩადიან გარკვეულ საზოგადოებებში, რომ კულტურულ პრაქტიკად ყალიბდებდა და, ამ მიზეზით, საზოგადოებაში მიღებული ხდება. ასეთი ქმედებების მთავარი მსხვერპლი ახალგაზრდა ქალები არიან, მიუხედავად იმისა, რომ მამაკაცებიც შესაძლოა დაზარალდნენ. ასეთი ძალადობა იმ გარემოშიც ხდება, რომელშიც ქალებსა და გოგონებს თანაბარი უფლებები და შესაძლებლობები აქვთ. გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისის თანახმად:

ვაჟებისთვის უპირატესობის მინიჭება ეხება ვაჟების კულტურულ უპირატესობას ქალიშვილებთან მიმართებით, და ვლინდება ისეთი პრაქტიკებით, როგორიცაა აბორტის სქესობრივი ნიშნით შერჩევითობა; მდედრობითი სქესის ჩვილთა მკვლელობა, ან მიტოვება; უყურადღებობა ან ქალიშვილების მიმართ ცუდად მოპყრობა.

კვებასთან დაკავშირებული ძალადობა გულისხმობს ტაბუს გარკვეულ საკვებზე, რისი შედეგიცაა ქალთა არასათანადო კვება და ჯანმრთელობის საფრთხეში ჩაგდება, განსაკუთრებით, ორსულობისას.

კასტური სისტემა ინდოეთში, რომელსაც მივყავართ ხელშეუხებლობასთან (ჯგუფის საზოგადოებიდან გარიყვის პრაქტიკა), ხშირად უკავშირდება გენდერულ დისკრიმინაციასაც და, შედეგად, ორმაგ დისკრიმინაციას, რომელსაც დალიტი ქალები აწყდებიან. 2014 წლის კვლევაში ინდოელების 27%-მა აღიარა ხელშეუხებლობის პრაქტიკაში ჩართულობა.

მშობიარობასთან დაკავშირებული ტრადიციული წეს-ჩვეულებები, ზოგჯერ, საფრთხეს უქმნის დედებს. აფრიკის ზოგიერთ ნაწილში მშობიარობას ტრადიციული მშობიარობის დამსწრენი ესწრებიან, რომლებიც, ზოგჯერ, ისეთ რიტუალებს ასრულებენ, რომლებიც საშიშია დედის ჯანმრთელობისთვის. მრავალ საზოგადოებაში მძიმე შრომა ცოლქმრული ღალატის ღვთიურ სასჯელად ითვლება და ასეთი ქალები ზეწოლასა და ძალადობას განიცდიან ღალატის „აღიარებისთვის“.

ტომთა ტრადიციები მამაკაცებისთვისც შეიძლება იყოს საზიანო; მაგალითად, სატერე-მეივეს ტომში პარაპონერა კალავატას (ტყვია-ჭიანჭველა) იყენებენ ინიციაციის რიტუალში. მამაკაცებს ათი წუთის განმავლობაში უნდა ეცვათ ასობით ტყვია-ჭიანჭველასგან ნაქსოვი ხელთათმანები: ჭიანჭველების ნაკბენი იწვევს მძიმე ტკივილსა და დამბლას. ეს ჩვეულება უნდა შესრულდეს ოცჯერ, რათა ბიჭები „მეომრებად“ ჩაითვალონ.

სხვა მავნე ტრადიციული პრაქტიკები მოიცავს მოტაცებით ქორწინებას, რიტუალიზებულ სექსუალურ მონობას (დევადასი, ტროკოსი), მკერდის დაუთოებასა და ლევირატს.

ქალის სასქესო ორგანოების დასახიჩრება

 

გაეროს მოსახლეობის ფონდი და გაეროს ბავშვთა ფონდი თვლიან, რომ ქალის სასქესო ორგანოების დასახიჩრება წარმოადგენს „ღრმად ჩასმული გენდერული უთანასწორობის გამოვლინებას. იგი მრავალი მიზეზის გამო კვლავ არსებობს. მაგალითად, ზოგიერთ საზოგადოებაში ის ითვლება საჭირო რიტუალად. სხვებში ეს განიხილება, როგორც ქორწინების წინაპირობა. ზოგიერთ თემში - იქნება ეს ქრისტიანი, ებრაელი, მუსლიმი - ეს პრაქტიკა შეიძლება მიეკუთვნებოდეს რელიგიურ მრწამსსაც.“

სავარაუდოდ, 125 მილიონმა ქალმა და გოგონამ გაიარა სასქესო ორგანოს დასახიჩრება იმ 29 ქვეყანაში, რომლის მონაცემები არსებობს. აქედან დაახლოებით ნახევარი ცხოვრობს ეგვიპტესა და ეთიოპიაში. ეს ყველაზე ხშირად ტარდება ახალშობილებსა და 15 წლამდე ასაკის გოგონებზე.

იძულებითი ქორწინება და ბავშვთა ქორწინება

 

ნაადრევი ქორწინება, ბავშვის ქორწინება ან იძულებითი ქორწინება გავრცელებულია აზიისა და აფრიკის ნაწილებში. დაზარალებულთა უმრავლესობა ქალია და 18-დან 23 წლამდე ასაკში. ამგვარმა ქორწინება შეიძლება მავნე ზეგავლენა იქონიოს გოგონების აღზრდაზე და განვითარებაზე და შესაძლოა გოგონები განიცდიდნენ სოციალურ იზოლაციას ან ძალადობას.

პატარძლის ფასი

პატარძლის ფასი (რომელსაც ასევე უწოდებენ პატარძლის ნიშანს) არის ფული, ქონება ან სხვა ფორმის სიმდიდრე, რომელსაც სიძე ან მისი ოჯახი უხდის პატარძლის მშობლებს. ეს ჩვეულება ხშირად გულისხმობს, რომ ქალებს ეკარგებათ კონტროლი მათ ნაყოფიერებაზე. მაგალითად, ჩრდილოეთ განაში, პატარძლის ფასის გადახდა გულისხმობს, ქალის მხრიდან აუცილებლობას შვილების გაჩენის შესახებ. ხოლო ჩასახვის საწინააღმდეგო აბების გამოყენებისას, ქალებს ემუქრებათ ძალადობა და რეპრესიები.

ეკონომიკა და საჯარო პოლიტიკა

ქალთა ეკონომიკური გაძლიერება

 

გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა აღიქმება, როგორც წახალისება მეტი ეკონომიკური კეთილდღეობისკენ. ქალთა ეკონომიკური აქტივობა გენდერული თანასწორობის ჩვეული საზომია ეკონომიკაში.

გენდერული ნიშნით დისკრიმინაცია ხშირად იწვევს ქალთა დაბალ ანაზღაურებასა და არაპროპორციულ სიღარიბეს, დისკრიმინაციასა და ექსპლუატაციას.

მზარდი კვლევითი ორგანო აღწერს, თუ რა ასრულებს დიდ როლს ქალთა ეკონომიკურ გაძლიერებაში, დაწყებული ფორმალურ ფინანსურ სერვისებთან ხელისაწვდომობის უზრუნველყოფით, დამთავრებული სოფლის მეურნეობასა და ბიზნეს-მენეჯმენტში ტრენინგებითა და პრაქტიკებით, თუმცა უფრო მეტი კვლევაა საჭირო სხვადასხვა კონტექსტში, რათა დამტკიცდეს ამგვარი ჩარევების ეფექტურობა.

გენდერული მიკერძოება საქონლისა და მომსახურების მიწოდებაშიც არსებობს. ტერმინი „ქალთა გადასახადი“, ასევე ცნობილი, როგორც „ვარდისფერი გადასახადი“, აღნიშნავს გენდერული ნიშნით ფასდადებას - გულისხმობს ერთსა და იმავე საქონლისა და მომსახურების ქალებისთვის უფრო ძვირად მიყიდვას, ვიდრე მამაკაცებისთვის. გენდერული ნიშნით საფასო დისკრიმინაცია აერთიანებს იმ კომპანიებს, რომლებიც თითქმის იდენტურ საქონელსა და მომსახურებას აწვდიან განსხვავებულ ფასებში, რამდენადაც, ამას განსაზღვრავს სამიზნე ბაზარი. კვლევების შედეგად აღმოჩნდა, რომ, გენდერული ნიშნით საფასო დისკრიმინაციიდან გამომდინარე, ქალები, დაახლოებით, 1400$-ით მეტს იხდიან წელიწადში, ვიდრე მამაკაცები. მიუხედავად იმისა, რომ სხვადასხვა საქონლისა და მომსახურების „ვარდისფერი გადასახადი“ არაა ერთგვაროვანი, საერთო ჯამში, ქალები უფრო მეტს იხდიან ისეთ საქონელში, რომელიც ქალის ფემინური სხეულის ვიზუალურ წარმოჩენას ემსახურება.

გადაადგილების თავისუფლება

 

საზოგადოებრივ ცხოვრებაში ქალების მონაწილეობის ხარისხს (როგორც კანონით, ისე პრაქტიკულად) კულტურული და სოციოეკონომიკური მახასიათებლები განსაზღვრავს. მრავალი საზოგადოების მაღალ კლასებში საერთო წეს-ჩვეულება იყო ქალების საზოგადოებისგან განცალკევება სახლებში, ზოგიერთ საზოგადოებაში მსგავსი პრაქტიკა დღემდე გრძელდება. მე-20 საუკუნემდე ეს ჩვეულება სამხრეთ ევროპაშიც იყო გავრცელებული, მაგალითად, ესპანეთის დიდ ნაწილში.

ქალთა გადაადგილების თავისუფლების იურიდიულად შეზღუდვა მსოფლიოს რამდენიმე ნაწილში კვლავ გრძელდება. ეს შეზღუდვები, ხშირად, საქორწინო კანონებიდან გამომდინარეობს. ზოგიერთი ქვეყნის კანონით, ქალებს, სახლიდან გასვლისას, თან უნდა ახლდეთ მამაკაცი მეურვე (ქმარი ან მამაკაცი ნათესავი).

ქალთა წინააღმდეგ ყველანაირი ფორმის დისკრიმინაციის კონვენციის მე-15 მუხლის მე-4 პუნქტის მიხედვით:

კანონებთან ერთად, ქალთა გადაადგილების თავისუფლება სოციალური და რელიგიური ნორმებითაც იზღუდება. აღნიშნული უფლება ასევე იზღუდება ისეთი ტრადიციული წეს-ჩვეულებებით, როგორიცაა ბაადი, სვარა ან ვანი.

გოგონების წვდომა განათლებაზე

 

მსოფლიოს მრავალ ნაწილში შეზღუდულია გოგონების წვდომა განათლებაზე. განვითარებად ქვეყნებში ქალების საგანმანათლებლო შესაძლებლობებს ხშირად უარყოფენ, რის შედეგადაც ქალები და გოგონები მრავალ დაბრკოლებას აწყდებიან, როგორიცაა: ადრეული და იძულებითი ქორწინება; ადრეული ორსულობა; ცრურწმენები, რომელიც გენდერულ სტერეოტიპებზეა დაფუძნებული სახლში, სკოლაში და საზოგადოებაში; ძალადობა სკოლის გზაზე, სკოლაში ან მის გარშემო; დიდი მანძილი სკოლამდე; დაუცველობა აივ-ინფექციის ეპიდემიისგან; სკოლის გადასახადი, რომლის გამოც მშობლებს, ხშირად, მხოლოდ ვაჟების გაგზავნა უწევთ სკოლაში; გენდერულად მგრძნობიარე მიდგომათა ნაკლებობა და კლასებში მასალების სიმცირე.

გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისრის ოფისის თანახმად, 2009-2014 წლების განმავლობაში, მსოფლიოს გარშემო, დაფიქსირდა მრავალი თავდასხმა სკოლებზე, რომელთაგან: „რამდენიმე თავდასხმა განზრახ განხორციელდა იმ გოგონების, მშობლებისა და მასწავლებლების მიმართ, რომლებიც განათლებაში გენდერულ თანასწორობას უჭერდნენ მხარს“. გაეროს მოსახლეობის ფონდის განცხადებით:

ქალთა მონაწილეობა პოლიტიკაში

 

 

 

უმეტესობა ქვეყნის ეროვნულ პარლამენტში ქალები ნაკლებად არიან წარმოდგენილნი. 2011 წელს გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუციამ მოითხოვა ქალთა პოლიტიკაში ჩართულობის ზრდა და შეშფოთება გამოთქვა იმ ფაქტის შესახებ, რომ „ქალთა პოლიტიკური სფეროსგან იზოლირება დღემდე გრძელდება მსოფლიოს ყველა ნაწილში“. მსოფლიოს მასშტაბით, პარლამენტართა მხოლოდ 22%-ია ქალი - პოლიტიკური და იურიდიული თანამდებობების დიდი ნაწილი მამაკაცებს უკავიათ. 2014 წლის ნოემბერში, ევროკავშირის წევრი ქვეყნების წევრების 28%-ს ქალები შეადგენდნენ.

დასავლეთის ზოგიერთ ქვეყანაში ქალებმა სულ ახლახან მიიღეს ხმის მიცემის უფლება.

2015 წელს, რუანდას პარლამენტის ქვედა პალატაში წევრთა 61.3%-ს ქალები შეადგენდნენ, რაც იყო ყველაზე მაღალი თანაფარდობა მსოფლიოს მასშტაბით, მაგრამ ეს იყო ერთ-ერთი შემთხვევა მხოლოდ ორიდან - მეორეა ბოლივიის პარლამენტის ქვედა პალატა.

ქორწინება, განქორწინება და საკუთრების კანონები და რეგულაციები

თანაბარი უფლებები ქორწინების, განქორწინების, საკუთრების/მიწის ფლობისა და მემკვიდრეობის საკითხში არსებითია გენდერული თანასწორობითვის. კონვენცია ქალთა დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ (CEDAW) მოითხოვს საოჯახო კანონთა დისკრიმინაციულობის დასრულებას. 2013 წელს გაეროს ქალთა ორგანიზაციამ განაცხადა, რომ „მიუხედავად იმისა, რომ სულ მცირე 115 ქვეყანაში აღიარეს ქალისა და მამაკაცის თანაბარი უფლებები მიწის ფლობასთან დაკავშირებით, პრაქტიკაში ეფექტურად განხორციელება მთავარ გამოწვევად რჩება“.

დაქორწინებულ ქალთა მიმართ სოციალური და სამართლებრივი მოპყრობა, მე-19 საუკუნიდან მოყოლებული, ხშირად განიხილება, როგორც პოლიტიკური საკითხი. 1970 წლამდე, ევროპის ქვეყნებში, სამართლებრივად იყო მიღებული დაქორწინებულ ქალთა მორჩილება - ქორწინების კანონები იურიდიულ უფლებამოსილებას აძლევდა ქმარს ისევე, როგორც ქორწინების დაბრკოლებები. 1978 წელს ევროპის საბჭომ მიიღო ,,რეზოლუცია (78) 37 მეუღლეთა თანასწორობაზე სამოქალაქო სამართალში". შვეიცარია ერთ-ერთი ბოლო ქვეყანა იყო ევროპაში, რომელმაც აღიარა გენდერული თანასწორობა ქორწინებაში - დაქორწინებულ ქალთა უფლებები სერიოზულად იზღუდებოდა 1988 წლამდე, როცა ძალაში შევიდა ქორწინებაში გენდერული თანასწორობის სამართლებრივი რეფორმები, რომელიც აუქმებდა ქმრის სამართლებრივ ძალაუფლებას (ეს რეფორმები დამტკიცდა 1985 წელს, რეფერენდუმით, რომლის ამომრჩეველთა 54.7%-მა დაუჭირა მხარი რეზოლუციას).

შვეიცარია იყო ერთ-ერთი ყველაზე ბოლო ქვეყანა ევროპაში, რომელმაც აღიარა გენდერული თანასწორობა ქორწინებაში, აღნიშნულ ქვეყანაში დაქორწინებულ ქალთა უფლებები სერიოზულად იზღუდებოდა 1988 წლამდე, როცა ძალაში შევიდა ქორწინებაში გენდერული თანასწორობის სამართლებრივი რეფორმები, რომელიც აუქმებდა ქმრის სამართლებრივ ძალაუფლებას (ეს რეფორმები დამტკიცდა 1985 წელს, რეფერენდუმით, რომლის ამომრჩეველთა 54.7%-მა დაუჭირა მხარი რეზოლუციას). ნიდერლანდებში კი, მხოლოდ 1984 წელს მიაღწიეს სრულ სამართლებრივ თანასწორობას ცოლსა და ქმარს შორის: 1984 წლამდე კანონი ითვალისწინებდა ქმრის აზრის უპირატესობას ცოლის აზრთან შედარებით, მათ შორის ისეთი საკითხების შესახებ, როგორიცაა შვილების განათლება და ოჯახის საცხოვრებელი ადგილი.

ამერიკის შეერთებულ შტატებში ქმრისადმი ცოლის სამართლებრივად დაქვემდებარება დასრულდა აშშ-ის უზენაესი სასამართლოს Kirchberg v. Feenstra, 450 U.S 455 (1981) საქმით, რომლითაც სასამართლომ ლუიზიანას უფროსისა და მფლობელის უფლებები, რომელიც ქმარს ანიჭებდა ცოლ-ქმრის ქონებაზე სრული კონტროლის უფლებას, არაკონსტიტუციურად ცნო.

ყოველდღიური ცხოვრების სხვადასხვა ასპექტებში, ზოგჯერ, კვლავ გრძელდება დაქორწინებულ ქალთა მიმართ უთანასწორო მოპყრობა. მაგალითად, ავსტრალიაში, 1983 წლამდე, დაქორწინებულ ქალს რომ ავსტრალიური პასპორტი მიეღი, ქმარს უნდა მიეცა ამის უფლება.

სხვა ჩვეულებები მოიცავდა და, ზოგიერთ ქვეყანაში, ისევ მოიცავს ქმრის თანხმობის საჭიროებას დაქორწინებული ქალის მიერ საბანკო სესხებისა და საკრედიტო ბარათების მისაღებად; ცოლის რეპროდუქციული უფლებების შეზღუდვებს, როგორიცაა ქალის მიერ კონტრაცეფტივების მისაღებად და აბორტის გასაკეთებლად ქმრის თანხმობის საჭიროება. ზოგიერთ ადგილას, მიუხედავად იმისა, რომ ცოლის სხვადასხვა ქმედებებისთვის ქმრის თანხმობას აღარ ითხოვს კანონი, ქმრისთვის ნებართვის თხოვნის პრაქტიკა მაინც გრძელდება.

მიუხედავად იმისა, რომ მზითვის ტრადიცია სამხრეთ აზიასთან ასოცირდება, ეს ჩვეულება სამხრეთ-აღმოსავლეთ ევროპის ნაწილებში მე-20 საუკუნის შუა წლებამდე იყო მიღებული.

მრავალ ქვეყანაში კანონები, რომლებიც ქორწინებასა და განქორწინებას არეგულირებენ, დღემდე დისკრიმინაციულია ქალების მიმართ. ერაყში ქმარს სამართლებრივი უფლება აქვს, რომ „დასაჯოს“ ცოლი, სისხლის სამართლის კოდექსის 41-ე პუნტით გათვალისწინებულია, რომ დანაშაული არ არსებობს, თუ ქმედება ჩადენილია კანონიერი უფლების გამოყენებით.

1990-იან წლებსა და 21-ე საუკუნეში აფრიკის ბევრ ქვეყანაში შეინიშნება პროგრესი: მაგალითად, ნამიბიაში ქმრის ოჯახური ძალაუფლება სამართლებრივად გაუქმდა 1996 წელს „დაქორწინებულ პირთა თანასწორობის აქტით“; ბოტსვანაში - 2004 წელს „ოჯახური ძალაუფლების გაუქმების აქტით“; ლესოთოში კი - 2006 წელს „დაქორწინებულ პირთა თანასწორობის აქტით“.

ზოგიერთ ქვეყანაში ცოლების მიმართ ძალადობა დღემდე სამართლებრივად მისაღებია; მაგალითად, 2010 წელს არაბთა გაერთიანებული საამიროების სასამართლომ დააკანონა მამაკაცის მიერ ცოლისა და შვილების ფიზიკურად დასჯა, იმ პირობით, თუ სხეულზე არ დაამჩნევდა ფიზიკურ ნიშნებს. ცოლ-ქმრული ღალატის კრიმინალიზაცია კრიტიკის საგანია, რადგან კანონით თუ პრაქტიკაში მისი აკრძალვა, პირველ რიგში, ქალების წინააღმდეგ გამოიყენება, ასევე, აქეზებს ძალადობას ქალთა მიმართ (ვნების დანაშაული, ღირსების მკვლელობა).

სოციალური და იდეოლოგიური

პოლიტიკური გენდერული თანასწორობა

ქვეყნებში, რომლებშიც ქურთების დიდი ნაწილი ცხოვრობს, ორმა თანამედროვე მოძრაობამ პოლიტიკური გენდერული თანასწორობის პოლიტიკა გაატარა. ერთ-ერთი იყო ქურთული მოძრაობა, სამხრეთ-აღმოსავლეთ თურქეთში, დემოკრატიული რეგიონების პარტიისა (DBP) და ხალხთა დემოკრატიული პარტიის (HDP) ხელმძღვანელობით, დაწყებული 2006 წლიდან. ორი მეტროპოლიტური რეგიონისა და 97 ქალაქის მერიებს ერთობლივად ხელმძღვანელობენ მამრობითი და მდედრობითი სქესის წარმომადგენლები - „თანამერები“; პარტიის ოფისებსაც მართავენ ქალები და მამაკაცები; ჩამოყალიბდა ადგილობრივი საბჭოები, რომლებსაც, ასევე, ერთად თავმჯდომარეობდნენ ორივე სქესის წარმომადგენლები. მიუხედავად ამისა, 2016 წლის ნოემბერში, თურქეთის სახელმწიფომ დაშალა ხალხთა დემოკრატიული პარტია, პარტიიდან 10 პარლამენტის წევრი კი, რომელთა შორის ქალებიც იყვნენ, ციხეში ჩასვა.

ჩრდილოეთ სირიაში არსებულ ქურთულ მოძრაობას დემოკრატიული კავშირის პარტია(PYD) ხელმძღვანელობდა. ჩრდილოეთ სირიის ყველა სოფელსა და ქალაქს პარტიის ქალი და მამაკაცი ლიდერები მართავდნენ. ჩამოყალიბდა ადგილობრივი საბჭოები, რომლებშიც თითოეული სქესიდან 40%-იანი წარმომადგენლობა უნდა ყოფილიყო და, ასევე, წარმოდგენილნი უნდა ყოფილყვნენ უმცირესობებიც.

გენდერული სტერეოტიპები

 

გენდერული სტერეოტიპები ყალიბდება ქალისა და მამაკაცის სოციალურად დამტკიცებული როლებით, როგორც კერძო, ისე საზოგადოებრივ სფეროში - სახლში, თუ სამუშაო ადგილზე. შინამეურნეობაში ქალი, როგორც წესი, დედის ფიგურებად აღიქმება, რაც ქალს „დამხმარისა“ და „აღმზრდელის“ კატეგორიაში ათავსებს. ქალებისგან მოელიან, რომ შეითავსებენ დედის როლს და აიღებენ ძირითად პასუხისმგებლობას საშინაო საჭიროებებზე. მათ პარტნიორ მამაკაცებს კი, „მტკიცედ“ ან „ამბიციურად“ აღიქვამენ, ვინაიდან მამაკაცი მუშაობს და ოჯახის მთავარი მარჩენალია. ამ შეხედულებებისა და მოლოდინების გამო, ქალები ხშირად განიცდიან დისკრიმინაციას საჯარო სფეროში, მაგალითად, სამუშაო ადგილზე. ქალი აღიქმება, როგორც ნაკლებად პროდუქტიული სამსახურში, რადგან ითვლება, რომ უფრო მეტად უნდა ამახვილებდეს ყურადღებას ოჯახსა და შვილებზე. გენდერული როლი საზოგადოებრივი ნორმების ერთობლიობაა, რომლებიც ადამიანებს ქცევების ისეთ სახეებს კარნახობს, რომლებიც მისაღებად, სათანადოდ და სასურველად განიხილება ადამიანის სქესზე დაყრდნობით. ზოგადად, გენდერული როლები ორიენტირებულია ფემინურობისა და მასკულინობის ცნებებზე, თუმცა არსებობს სახესხვაობები და გამონაკლისებიც.

ქალების წარმოჩენა მედიაში

ხშირად აკრიტიკებენ იმ ფორმას, რა ფორმითაც ქალებს მედიაში წარმოაჩენენ, უარყოფითი გენდერული სტერეოტიპების შენარჩუნების ბრალდებით. ქალთა ექსპლუატაცია მასმედიაში იმ კრიტიკას ეხება, რომელიც მასმედიაში ქალების გამოყენებისა და ობიექტივიზაციის წინააღმდეგაა მიმართული, როცა მათი ასეთნაირად წარმოჩენა მიზნად მედიის ან რაიმე პროდუქტის მიმზიდველობის ზრდას ისახავს, ქალთა ინტერესების გათვალისწინების გარეშე. შეშფოთებას იწვევს ფაქტიც, რომ ყველა სახის მედია ფლობს ძალას, ქალის მორჩილ დიასახლისად ან სექსუალურ ობიექტად წარმოჩენით, ფორმა მისცეს მოსახლეობის აღქმებს და შექმნას არარეალური სტერეოტიპული სურათი. მედია ხაზს უსვამს ტრადიციულ საოჯახო თუ სექსუალურ გენდერულ როლებს, რაც ქალთა მიმართ ძალადობის ნორმალიზებას იწვევს. მრავალმა კვლევა, რომელიც მედიაში ქალთა წარმოჩენის საკითხს ეხება, აჩვენა, რომ ქალებს ხშირად გამოსახავენ, როგორც არარაციონალურს, სუსტს, ნაკლებად ინტელექტუალურს, დამყოლსა და მამაკაცის მორჩილს. მსგავსი სტერეოტიპული ხატები კი, უარყოფით ზეგავლენას ახდენს მრავალი ქალი მაყურებლის მენტალურ ჯანმრთელობაზე - ამ როლებით შეზღუდვა ქალთა თვითშეფასების პრობლემებს, დეპრესიასა და შფოთვას განაპირობებს.

კვლევის მიხედვით, ის, თუ რა ფორმით გამოსახავს მედია ქალებს, ხშირად იწვევს: „საშუალო ან ნორმალური გარეგნობის ქალების მიერ თავის არასრულფასოვნად ან ნაკლებმიმზიდველად მიჩნევას იმ გამორჩეული მიმზიდველობის ქალებთან შედარებით, რომლებსაც მედია ფართოდ იყენებს“; „სექსუალური ძალადობის ალბათობისა და მიმღებლობის ზრდას“; „მამაკაცების არარეალურ მოლოდინებს იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა გამოიყურებოდეს და იქცეოდეს ქალი“; „ფსიქოლოგიურ აშლილობებს, როგორიცაა სხეულის დისმორფული აშლილობა, ანორექსია, ბულიმია და ა.შ.“; „ფიზიკური გარეგნობის მნიშვნელობის ხაზგასმასა და განმტკიცებას გოგონების განვითარების ადრეულ პერიოდში“. კვლევებით აღმოჩნდა, რომ 6-8 წლის მდედრობითი სქესის წარმომადგენელთა, დაახლოებით, ნახევარმა განაცხადა, რომ სურს, უფრო გამხდარი იყოს. (სტრიგელ-მური და ფრანკო, 2002)".

მედიაში ქალთა წარმომადგენლობის სტატისტიკა

• ქალებს მიღებული აქვთ პულიცერის პრემიების მხოლოდ მეოთხედი უცხოური რეპორტაჟებისთვის და მართა გელჰორნის პრემიების. 2015 წელს აფრიკის განვითარების ბანკი „ქალთა უფლებები აფრიკაში“ წლიური დაჯილდოების სპონსორი გახდა, გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობის მიზნით.
• იუნესკო/გილერმო კანოს სახელობის მსოფლიო პრესის თავისუფლების პრემია 1997 წელს შეიქმნა და ყოველწლიურად აჯილდოებს ინდივიდს, ორგანიზაციას, ან დაწესებულებას, რომელსაც, მსოფლიოს ნებისმიერ ადგილას, პრესის თავისუფლების ხელშეწყობაში ან/და დაცვაში აქვს მნიშვნელოვანი წვლილი შეტანილი. საერთო ჯამში, 20 გამარჯვებულიდან ცხრა იყო ქალი.
• პოინტერის ინსტიტუტი 2014 წლიდან ხელმძღვანელობს ქალთა ლიდერობის აკადემიას ციფრულ მედიაში და განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებს იმ უნარებსა და ცოდნაზე, რაც ციფრული მედიის სფეროში მისაღწევადაა საჭირო.
• გაზეთებისა და ახალი ამბების გამომცემელთა მსოფლიო ორგანიზაცია, რომელიც 18,000-ზე მეტ გამოცემას, 15,000 ვებსაიტსა და 3,000-ზე მეტ კომპანიას წარმოადგენს 120-ზე მეტ ქვეყანაში, ხელმძღვანელობს „ქალები ახალ ამბებში“ (WIN) კამპანიას, გენდერული და მედიის თავისუფლების სტრატეგიის ფარგლებში. მათ 2016 წლის ცნობარში კამპანიის სტრატეგიებია წარმოდგენილი: გენდერული მრავალფეროვნების გაზრდის გზით უფრო ძლიერი მედია ორგანიზაციების შექმნა ხაზს უსვამს პოზიტიური ქმედებების იმ სტრატეგიებს, რომლებიც ხორციელდება მათი წევრი ორგანიზაციების მიერ მრავალი ქვეყნიდან, დაწყებული გერმანიიდან, გაგრძელებული იორდანიით და დამთავრებული კოლუმბიით.

ქალთა ინფორმირება თავიანთი უფლებების შესახებ

როცა მრავალ ქვეყანაში მთავარი პრობლემა სათანადო კანონმდებლობის საჭიროებაა, სხვაგან მთავარი სირთულე არა იმდენად სამართლებრივი ჩარჩოს არარსებობაა, რამდენადაც ფაქტი, რომ ქალების უმეტესობამ არ იცის საკუთარი უფლებები. იგულისხმება, განსაკუთრებით, ბოლო პერიოდში მიღებული კანონები, რომლებიც ქალთა უფლებებს ეხება. ამ ინფორმაციის არქონა მოძალადეს საშუალებას აძლევს (აშკარად თუ ირიბად), მსხვერპლი დაარწმუნოს, რომ მისი ძალადობრივი ქმედებები არ სცდება კანონის ფარგლებს - ეს შეიძლება მოიცავდეს ძალადობის ფართო სპექტრს, დაწყებული ოჯახური ძალადობით, დამთავრებული სამუშაო ადგილას დისკრიმინაციით. გაეროს განვითარების პროგრამის განცხადებით, გენდერული სამართლიანობისკენ წინსვლისთვის, „ქალებმა უნდა იცოდნენ თავიანთი უფლებები და უნდა ჰქონდეთ წვდომა სამართლებრივ სისტემებზე“.

გაეროს 1993 წლის დეკლარაცია ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის შესახებ მე-4 (d) [...] პუნქტში აცხადებს, რომ „სახელმწიფოებმა ქალებს უნდა აცნობონ შესახებ თავიანთი უფლებებისა, აღადგინონ სამართალი ასეთი მექანიზმების მეშვეობით“. ძალადობის წინააღმდეგ დამცავი კანონმდებლობის ამოქმედებას მცირე ეფექტი ექნება, თუ: ქალებს არ ეცოდინებათ, როგორ გამოიყენონ ის: მაგალითად, ისრაელში, ბედუინ ქალთა გამოკითხვით აღმოჩნდა, რომ მათმა 60%-მა არ იცოდა, რას ნიშნავდა შემაკავებელი ორდერი; არ ეცოდინებათ, რა ქმედებებია არალეგალური: საერთაშორისო ამნისტიის ანგარიშმა უნგრეთში, 2006 წლის საჯარო გამოკითხვის შედეგად, აჩვენა, რომ 1200 გამოკითხულიდან 62%-მა არ იცოდა ოჯახური გაუპატიურების არალეგალურობის შესახებ (რომელიც 1997 წელს გამოცხადდა) და, ამიტომაც, ეს დანაშაული იშვიათად თუ აღირიცხებოდა. საერთაშორისო ამნისტიის ანგარიშმა უნგრეთში, 2006 წლის საჯარო გამოკითხვის შედეგად, აჩვენა, რომ 1200 გამოკითხულიდან 62%-მა არ იცოდა ოჯახური გაუპატიურების არალეგალურობის შესახებ (რომელიც 1997 წელს გამოცხადდა) და ამიტომ ეს დანაშაული იშვიათად აღირიცხებოდა. ქალთა ჯანმრთელობის შესახებ ინფორმაციით უზრუნველყოფაც მნიშვნელოვანია: სანდო სამედიცინო და ხელმისაწვდომი სამედიცინო პროცედურების შესახებ ინფორმაციის არქონა ქალთა ჯანმრთელობას აყენებს ზიანს.

გენდერული მეინსტრიმინგი

გენდერული მეინსტრიმინგი განიმარტება, როგორც შეფასების საჯარო პოლიტიკა, რომელიც აფასებს გენდერული თანასწორობის მისაღწევად დაგეგმილი ნებისმიერი პოლიტიკური ქმედების, მათ შორის კანონმდებლობისა და პროგრამების, განსხვავებულ გავლენებს ქალებსა და მამაკაცებზე. გენდერული მეინსტრიმინგის ცნება, პირველად, 1985 წელს შემოიტანეს ქალთა მესამე კონფერენციაზე ნაირობიში (კენია). ეს იდეა განვითარდა გაეროს განვითარების საზოგადოებაში. გენდერული მეინსტრიმინგი „უზრუნველყოფს, რომ გენდერული თანასწორობის მიზნებისკენ გენდერული პერსპექტივები და ყურადღება ცენტრალური მნიშვნელობისაა თითოეული აქტივობისთვის“.

ევროპის საბჭოს განმარტების მიხედვით: „გენდერული მეინსტრიმინგი პოლიტიკური პროცესების (რე)ორგანიზება, გაუმჯობესება, განვითარება და შეფასებაა ისე, რომ გენდერული თანასწორობის პერსპექტივა ჩართული იყოს ყველანაირ პოლიტიკაში, ყველა დონესა და ყველა ეტაპზე, რომელსაც პოლიტიკის შემქმნელები ატარებენ“.

ინტეგრირებული გენდერული მეინსტრიმინგის მიდგომა არის „მცდელობა, რომ ჩამოყალიბდეს ალისანსები და საერთო პლატფორმები, რომლებიც აერთიანებს რწმენის ძალასა და გენდერული თანასწორობისკენ სწრაფვას ადამიანის უფლებების განვითარებისთვის“. მაგალითად, „აზერბაიჯანში გაეროს მოსახლეობის ფონდმა ჩაატარა კვლევა გენდერულ თანასწორობაზე - ერთმანეთს შეადარა ქალთა დისკრიმინაციის ყველა ფორმის აღმოფხვრის შესახებ კონვენციის ტექსტი და ზოგიერთი ფართოდ აღიარებული ისლამური წყაროები და რესურსები. შედეგებმა ასახა პარალელები კონვენციასა და ისლამური საღვთო წერილისა და პრაქტიკის მრავალ პრინციპს შორის. კვლევამ წარმოაჩინა კონკრეტული საკითხები, მათ შორის ძალადობა ქალთა მიმართ, ბავშვთა ქორწინება, ქალის ღირსების პატივისცემა, და თანასწორობა ქალთა ეკონომიკურ და პოლიტიკურ მონაწილეობაში. მოგვიანებით, აღნიშნული კვლევა გამოყენებულ იქნა სასწავლო მასალების შესადგენად, რომლებიც რელიგიური ლიდერების მგრძნობელობისკენ იყო მიმართული“.