Մեսրոպավան

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մեսրոպավան (այլ կիրառումներ)

Գյուղ
Մեսրոպավան/Նասիրվազ
ադրբ.՝ Nəsirvaz
Երկիր	Ադրբեջան
Ինքնավար Հանրապետություն	Նախիջևանի Ինքնավար ՀանրապետությունՆախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն
Շրջան	Օրդուբադի շրջան
ԲԾՄ	1942 մետր
Պաշտոնական լեզու	ադրբեջաներեն
Բնակչություն	154 մարդ (2010)
Ազգային կազմ	ադրբեջանցիներ
Կրոնական կազմ	շիա իսլամ
Ժամային գոտի	UTC+4

Գյուղի անվանումը կապված է հայկական գրերի ստեղծող Մեսրոպ Մաշտոցի հետ, որը երկար տարիներ բնակվել է այս գյուղում։

Մեսրոպավանը շրջապատված է բազմաթիվ լեռներով՝ Տապանասար (Նավասար), Կռնակոչ և այլն։ Տապանասարի վրա հայտնաբերվել են ժայռապատկերներ, որոնք շատ նման են Սյունիքի, Գեղամա լեռների ժայռապատկերներին։ Կռնակոչ լեռան ստորոտում է գտնվում Մաշտոցի բնական անձավը։ Անձավում, ըստ հին ավանդության, մինչև քրիստոնեական վանքի կառուցումը շուրջ 17 տարի իր աշակերտների հետ բնակվել է Մեսրոպ Մաշտոցը։

1989 թվականին տեղի ուենցած ազգամիջյան իրադարձություններից հետո գյուղը հայաթափվել է։ Հայ ընտանիքներից շատերը բնակություն են հաստատել Ուկրաինայի Լվով քաղաքում։

Մեսրոպավանը հայտնի է իր հնագիտական, ճարտարապետական հուշարձաններով։ Գյուղը շրջապատված է հին բերդերով, հին շինությունների ավերակներով, 9-15-րդ դարերի և հետագա շրջանների տապանաքարերով, խաչքարերով։

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ (կամ Մեսրոպ Մաշտոց) վանք

Ըստ ավանդության՝ կառուցվել է 456 թվականին գյուղի արևմտյան թաղամասում։ Ճարտարապետը անհայտ է, պատվիրատուն, մեկենասը Գողթնի Շաբիթ իշխանն է։ Մեսրոպ Մաշտոց վանքի հորինվածքը քառամույթ գմբեթակիր բազիլիկ է, շինանյութը՝ սրբատաշ և կիսամշակ քար։ Ըստ վանքում առկա արձանագրությունների՝ վերանորոգվել է 15-րդ և 17-րդ դարերում, վերջին անգամ վերանորոգվել է 19-րդ դարում։ Վանքի մուտքը արևմտյան ճակատում է։ Վանքի աբսիդը կիսաշրջանաձև է։ Գմբեթը քարաշեն է, ութանիստ։ Որմնանկարներ, պատկերաքանդակներ և  զարդաքանդակներ չունի։ Հուշարձանն ունեցել է հյուսիսային ճակատին կցված սեղանատուն։ Վանական համալիրի միակ կանգուն մնացած շինությունը եկեղեցին է, որի վիճակը կիսախաթար է. քանդված է գմբեթի և եկեղեցու ծածկի մի մասը, կից գտնվող շինությունները, ունի ճաքեր։

Գերեզմանատուն

Կառուցվել է 15-20-րդ դարերին։ Տեղակայված է Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ կամ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցու հյուսիսային կողմում։ Ունի 300 - 320 տապանաքար՝ հարթ, խաչքարեր, քառանկյունի, խոյաձև, որոնցից 40-42-ը արձանագիր են։ Հին տապանաքարերը մեծ մասամբ կիսով չափ թաղված են հողի մեջ, արձանագրությունների մի մասը քայքայված է։

Զանգ

Զանգը կառուցվել է 1894 թվականին. կախված է եղել եկեղեցու մոտ գտնվող ծառից։ Ձուլվել է Սլոբոդսկ քաղաքում։ Զանգի ներքևի մասում շրջանաձև արձանագրություններ կան։ Զանգի միջին մասում երկու սրբապատկերներ կան։

Սուրբ Նշան մատուռ

Տեղակայված է Մեսրոպ ավանից 18-19 կմ հարավ-արևելք, բարձրաբերձ լեռնագագաթներից մեկի կատարին։ Ունի միանավ դահլիճի հորինվածք։ Կառուցվել է լեռնային ճեղքված քարից։ Մատուռը վերանորոգվել է 17-րդ և 20-րդ դարերում։ Մուտքը՝ արևմուտքից է, աբսիդը՝ կիսաշրջանաձև։ Շրջակայքում կան 16-17-րդ դարերի երկու խաչքար։ Ներկայումս ավերված է։

Սուրբ Գայանե մատուռ

Կառուցվել է 17-րդ դարում գյուղի հյուսիսային կողմում՝ Զառնապետի ձորալանջին։ Ունի միանավ դահլիճի հորինվածք։ Կառուցվել է  կիսամշակ և անմշակ որձաքարից։ Վերանորոգվել է 19-րդ դարում։ Մատուռի մուտքը արևմուտքից է, աբսիդը՝ կիսաշրջանաձև։ Շրջակայքում կան մի քանի անզարդ խաչքարեր։ Մատուռն այժմ կիսականգուն է։

Սուրբ Աստվածածին մատուռ

Կառուցվել է 14-15-րդ դարերում գյուղի հյուսիսարևելյան թաղամասում։ Ունի միանավ դահլիճի հորինվածք։ Կառուցվել է կիսամշակ որձաքարից։ Վերանորոգվել է 17-րդ և 20-րդ դարերում։ Մատուռի մուտքը՝ արևմուտքից է, աբսիդը՝ կիսաշրջանաձև։ Շրջակայքում ունեցել է պարիսպ։ Ներկայումս ավերված է։

Սուրբ Հռիփսիմե Սրբատեղ

Կառուցվել է 15-16-րդ դարերում Սուրբ Գր. Լուսավորիչ կամ Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցուց 70-80 մ արևելք։ Շրջակայքում կան 16-17-րդ դարերի երկու վիմագիր խաչքարեր։ Ներկայումս ավերված է։

• Ալանգյազ