Գեղարդ, գյուղ Հայաստանի Կոտայքի մարզում` մարզկենտրոնից 40 կմ հարավ։ Գտնվում է Գեղամա լեռների լանջին, Ազատ գետի ակունքի մոտ։
Գյուղ | ||
---|---|---|
Գեղարդ | ||
Գեղարդի մոտակայքում | ||
Երկիր | Հայաստան | |
Մարզ | Կոտայքի | |
Հիմնադրված է | մ.թ. I դար թ. | |
Այլ անվանումներ | Արթիզ | |
Մակերես | 11.34 կմ² | |
ԲԾՄ | 1900 մ | |
Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
Բնակչություն | 399 մարդ (2012) | |
Ազգային կազմ | Հայեր | |
Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
Ժամային գոտի | UTC+4 | |
Պաշտոնական կայք | kotayk.mtad.am/about-communities/24/ | |
| ||
Գեղարդ է վերանվանվել 1946 թվականիի ապրիլի 4-ին։ Հենց այնտեղ է նկարահանվել 25 մասանոց «Սև հանքեր» հեռուստասերիալը։
Գյուղի նախկինում կոչվել է Արթիզ։ Կա մի գեղեցիկ ավանդույթ կապված գյուղի անվան հետ։ Տրդատ Ա հայոց թագավորը իր որդու հետ գժտվել է և նրան բնակության համար հողատարածք է տվել` ասելով. «Առ քեզ մի թիզ հող, գնա ու քեզ համար առանձին ապրիր»։ Այստեղից էլ առաջացել է Առթիզ անվանումը, որը աղավաղվելով դարձել է Արթիզ։
Արթիզ անունով բնակավայրը հիմնադրվել է I դարում՝ Տրդատ Ա-ի որդու կողմից։
Գեղարդի վանքի շնորհիվ միջնադարում Արթիզը եղել է Հայաստանի գրչության խոշոր կենտրոններից մեկը։
Բնակչության նախնիները 1915-1918 թվականներին գաղթել են Վանի, Բերկրիի և Կարսի գյուղերից, մի մասն էլ 1933 թվականին այստեղ են տեղափոխվել Գավառի տարածաշրջանի Սարուխան գյուղից։
Գեղարդի ազգաբնակչության փոփոխությունը.
Տարի | 1873 | 1897 | 1926 | 1939 | 1959 | 1970 | 1979 | 1989 | 2001 | 2011 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Բնակիչ | 221 | 426 | 184 | 356 | 191 | 221 | 218 | 231 | 337 | 363 |
Բնակչության հիմնական զբաղմունքը անասնապահությունն ու հողագործությունն է։
Առաջին դպրոցի շենքը Գեղարդում կառուցվել է 1914 թվականին։ Այդ դպրոցն էին հաճախում նաև հարևան 4 գյուղի դպրոցականներ։ 2014 թվականի դրությամբ դպրոցի շենքը դեռևս մնացել է անփոփոխ։
Գյուղում կա IX դարի եկեղեցի, իսկ գյուղից արևելք՝ ձորամիջում, գտնվում է Գեղարդի վանքը (10-17-րդ դդ.)։ Գյուղից 1,5 կմ հյուսիս գտնվում է “Քոզ քյոսա” գյուղատեղին, որտեղ նշմարվում են Արդոս կոչվող հին ջրմուղի հետքերը։
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Գեղարդ (Կոտայքի մարզ), which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.