Վիետնամի Աշխարհագրություն

Վիետնամի տարածքի 80%-ից ավելին զբաղեցնում են ցածր և միջին բարձրության սարեր։ Անտառներով է պատված երկրի 30%-ից քիչ տարածքը։

Հյուսիսում իրար զուգահեռ ձգվում են հարավարևելյան հատվածի բլոկ-ծալված լեռնաշղթաները՝ Հոանգ Լիեն Սոն (Վիետնամի ամենաբարձր կետով Ֆանշիպան սարով-3143 մ), Շուսունգտյաոտյայ, Շամշաո, բաժանված նեղ, խորը երկայնական հովիտներով։

Արևմտյան սահմանի երկայնքով ձգվում են Աննամ լեռները (Չյոնգշոն)։

Երկրի կենտրոնական և հարավային մասում գտնվում են բազալտե սարահարթերը՝ Փլեյկուն, Դակլակը, Լամվիենը, Զիլինը, որոնք կազմում են Տեյնգուենի Կենտրոնական սարահարթը։

Հարավարևելյան Ասիայի ամենամեծ և ամենախորը գետերը՝ Հոնգհան և Մեկոնգը, իրենց հոսանքն ավարտում են Վիետնամի տարածքում՝ թափվելով Հարավչինական ծով։

Շատ փոքր գետեր, որոնք հոսում են Տեյնգուեն սարահարթից և Աննամ լեռներից Հարավչինական ծով թափվելու վայրերում, ձևավորել են կուտակիչ ծովափնյա հարթավայրերի նեղ գոտի։

Ֆաունան տարբերվում է մեծ բազմազանությամբ. հայտնի են 213 տեսակի կաթնասուններ (դրանցից վտանգված է 54 տեսակը),950 տեսակի թռչյուններ (44 տեսակը վտանգի տակ են, 13-ը էնդեմիկ), 281 տեսակի սողուններ։ Արևադարձային անտառներում բնակվում են կապիկներ (էնդեմիկ լանգուրներ, գիբոններ, մակակներ), եղնիկներ, ցիվետներ, վագրեր. լեռնային անտառներում արջեր (հիմալայան և մալայական), վարազներ։ Սավաննաներում հանդիպում են հնդկական փիղ, կուպրեյ ցուլ, հնդկական մացառախոզ։ Վերացման վտանգի տակ են պրիմատները (լանգուրներ, րինոպիտեկներ), փղերը, վագրերը, սաոլաները։ Յավանյան միաեղջյուր ռնգեղջյուրը Վիետնամում համարվում է վերացած։ Հարուստ է օրնիտոֆաունան. սիրամարգեր, արծիվներ, կաքավներ, վայրի հավեր։ Գետի դելտաներում և ճահիճներում ապրում են վարդագույն ֆլամինգոներ, մոխրագույն հավալուսներ, արագիլներ, կռնչան բադեր։ Շատ տեսակներ (ներառյալ որոշ պրիմատներ, ցիվետներ, կրիաներ, պանգոլիններ, օձեր, սպիտակ և կանաչ թութակներ) որսագողության օբյեկտներ են։

Վիետնամի հյուսիսում գտնվող Հոնգհա գետի ստորին հոսանքներում և դելտայում գտնվում է Բաքբո ալյուվիալ դելտա հարթավայրը։ Այստեղ է նաև երկրի բնակչության ամենամեծ խտությունը (1100 մարդ/կմ²) և գտնվում է Վիետնամի մայրաքաղաք Հանոյը։

Հսկայական ալյուվիալ դելտա Նամբո հարթավայրը գտնվում է երկրի ծայր հարավ-արևմուտքում՝ Մեկոնգ գետի դելտայում։ Այստեղ նույնպես բարձր է բնակչության խտությունը (450 մարդ/կմ²) և գտնվում է երկրի ամենամեծ քաղաքը՝ Հոշիմին քաղաքը։

Վիետնամը գտնվում է մերձհասարակածային մուսոնային կլիմայի տարածքում, բայց երկրի հյուսիսից հարավ մեծ երկարության պատճառով նրա տարածքում կլիմայական պայմանները փոքր-ինչ տարբերվում են։ Ձմեռը հարավում շոգ է (26 °C), հյուսիսում՝ զով (15 °C), օդի ջերմաստիճանը երբեմն իջնում է մինչև 1 °C՝ Չինաստանից սառը օդի ներթափանցման պատճառով։ Ավելի քան 1500 մ բարձրության վրա գտնվող լեռներում ցրտահարություններ են լինում։ Տեղումների ռեժիմը նույնպես փոխվում է Վիետնամի տարածքում։ Ձմեռը հարավում չոր է, հյուսիսում՝ խոնավ, իսկ ամռանը մուսոնային անձրևները ջրում են երկրի ամբողջ տարածքը։ Ամռան վերջին և աշնան սկզբին Վիետնամի ափերը այցելում են ավերիչ թայֆուններ։ Լեռների քամոտ լանջերին տարեկան ընկնում է 2500-3000 մմ տեղումներ, քամոտ լանջերին՝ 700-900 մմ։

Վիետնամի ծայրակետերը ներառում են Վիետնամի ամենահյուսիսային, հարավային, արևմտյան և արևելյան կետերի կոորդինատները, ինչպես նաև ամենամեծ և ամենափոքր բարձրությունները։

Լայնությամբ և երկարությամբ

• Վիետնամի մայրցամաքի ամենահյուսիսային կետը գտնվում է Խազյանգ նահանգի Դոնգվան շրջանի Լունգկու (Լունգ ՍԳ) կոմունայում։

^HGЯOL

• Ամենահարավային կետը Կամաու հրվանդանն է, Նգոկհիեն շրջան, Կամաու նահանգ։

^HGЯOL

• Ամենաարևմտյան կետը գտնվում է Վիետնամի, Չինաստանի և Լաոսի սահմանների խաչմերուկում (Ապաչեների գյուղ (Ապաչե), Շինտհաու կոմունա (Սին Թաու), Մյոնգնե շրջան, Դիենբիեն նահանգ)։

^HGЯOL

• Վիետնամի մայրցամաքի ամենաարևելյան կետը գտնվում է Հոնգոմ թերակղզում (Հոնգ Գոն), Վանֆոնգ ծոցում (Վան Ֆոնգ), Վանթհան կոմունայում, Վաննին շրջան, Խանհոա նահանգ։

^HGЯOL
Եթե հաշվի առնենք Սպրատլի կղզիները, ապա Վիետնամի ամենաարևելյան կետը (ներկայումս գտնվում է նրա վերահսկողության տակ) գտնվում է այս կղզեխմբի Տիենա քարի մոտ (Tiên Nữ)։
^HGЯOL

Բարձրությամբ

• Ամենաբարձր կետը Ֆանշիպան լեռն (3143 մ)։

^HGЯOL

• Ամենացածր մակարդակը Հարավային Չինաստանի ծովի ափն է (0 м)։