Գերբնական

Կրոնի տեսանկյունից գերբնական երևույթը բացահայտվում է գերզգայուն, ոչ մարմնական, ոչ երկարատև գոյության հասկացությունների միջոցով, որը անհնար է հայտնաբերել մարդու արտաքին զգայարանների և սարքերի միջոցով։ Ավելի նեղ իմաստով գերբնական կարող է դիտվել նաև որպես այլ, մետաֆիզիկական տարածության ՝ հանդերձյալ աշխարհի ինչ-որ չափում, որտեղ հոգին, հավատացյալների կարծիքով, կարող է գոյատևել առանց ֆիզիկական մարմնի։

Սուպերնատուրալիզմ (լատ.՝ suprа՝ չափից ավելի և naturalis՝ բնական, իրական), աշխարհայացքային հայեցակարգ, որը հաստատում է հատուկ հոգևոր աշխարհի գոյությունը, հատուկ հոգևոր աշխարհի հանդեպ հավատը։

Ի տարբերություն անձնավորման և մարդակերության, զարմանահրաշ օբյեկտների և երեւույթների բնության, սուպերնատուրալիզմը զգայական աշխարհից դուրս ներկայացնում է ֆանտաստիկ աշխարհը գերբնական տեսքով։ Օրինակ, արևը կամ գետը, ինչպես նաև կենդանի, ողջամիտ և նպատակահարմար գործող էակներ հանդիսանում են ոգեպաշտություն իրական օբյեկտներ. Հելիոս և Վարունա աստվածները որպես մարդուց բարձր դասված աստվածներ, հանդիսանում են սուպերնատուրալիզմի առասպելական կերպարներ։

Բազմարժեք հասկացություններ

Իմացաբանության տեսանկյունից գերբնականը՝ անգիտակցություն է
Գոյաբանության տեսանկյունից գերբնականը՝ սովորական իրականությունից դուրսն է
Հոգեբանության տեսանկյունից՝ առեղծվածային փորձն է
Ֆենոմենի տեսանկյունից գերբնականը՝ արտակարգությունն է
Արժեքաբանության տեսանկյունից գերբնականն ունի՝ էքզիստենցիալիզմի նշանակություն

Գերբնական հասկացության մեջ ներդրվում են նաև այնպիսի արժեքներ, ինչպիսիք են գրոտեսկային և ֆանտաստիկ արժեքները։ Միջնադարում սխոլաստիկան գերբնական տերմինների մեջ, որը վերցված է սուպերնատուրալիզմի, գերբնական իմաստով, պարունակում է աստվածային իմաստ։

Հավատ դեպի գերբնական

2016 թվականի հետազոտությունները ցույց են տվել, որ կրոնական և պարանորմալ երևույթներին բնորոշ հավատալիքների նկատմամբ հավատը փորձարկվողների մոտ համադրել է բոլոր ուսումնասիրվող փոփոխականների՝ համակարգման ցածր մակարդակով, թույլ ինտուիտիվ ֆիզիկական ունակություններով, տեխնիկական վատ ունակություններով, օբյեկտների մտավոր ռոտացիայի թույլ ունակություններով, մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ցածր դպրոցական գնահատականներով, ֆիզիկական և կենսաբանական երևույթների, ինտուիտիվ մտածելակերպի ցածր ընդհանուր մակարդակով ծանոթության և հատկապես, մտածելակերպի ռեգրեսիոն վերլուծությունը ցույց է տվել, որ գերբնական հավատքի առավել նշանակալի նախադիրները ֆիզիկական աշխարհի ընդհանուր ըմբռնման ցածր մակարդակը և ինտուիտիվ մտածելակերպն է։

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

Леви-Брюль Л. Գերբնականը պարզունակ մտածողությամբ, 1994, ISBN 5-7155-0747-2
Penzoldt P. The Supernatural in Fiction. L., 1952
Вебер М: Образ общества, 1994
Вебер М: Избранные произведения, 1990

Արտաքին հղումներ

«Супранатурализм». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Գերբնական, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.