Բերտի Ֆոգտս: գերմանացի ֆուտբոլիստ

Բերտի Ֆոգտսը ֆուտբոլում իր կարիերան սկսել է 1959 թվականին Բութգենի մանկական թիմի կազմում։ Նա խաղացել է այս ակումբում մինչև 1965 թվականին «Բորուսիա» (Մյոնխենգլադբախ) տեղափոխվելը։ Այս թիմում նա իր ողջ կարիերան անցկացրել է բարձր մակարդակով, եղել է աջ պաշտպան։ 70-ականներին նա թիմի առանցքային խաղացողներից էր։ Բերտի Ֆոգտսն իր խաղային որակների համար ստացել է «Տերիեր» մականունը։ Իր կարիերայի ընթացքում նա հինգ անգամ դարձել է Գերմանիայի չեմպիոն, մեկ անգամ դարձել է երկրի գավաթակիր, երկու անգամ՝ ՈՒԵՖԱ-ի գավաթակիր։ Ընդհանուր առմամբ, իր կարիերայի ընթացքում Բերտի Ֆոգտսը Գերմանիայի առաջնությունում անցկացրել է 419 հանդիպում և խփել 32 գոլ, ինչպես նաև դարձել է 64 խաղի և 8 գոլի հեղինակ եվրոպական մրցաշարերում։

Բերտի Ֆոգթսն ավարտել է իր խաղային կարիերան 1979 թվականին։

Բերտի Ֆոգտսը 9 հանդիպում է անցկացրել Արևմտյան Գերմանիայի պատանեկան հավաքականի կազմում, 3 խաղ Արևմտյան Գերմանիայի մինչև 23 տարեկանների հավաքականի և 96 հանդիպում Արևմտյան Գերմանիայի առաջին թիմի կազմում։ Ֆոգտսը գերմանական ֆուտբոլի պատմության մեջ ազգային հավաքականի կազմում անցկացրած խաղերի քանակով առաջատարներից մեկն է։ 20 հանդիպումներում նա խաղադաշտ է դուրս եկել ավագի թեւկապով։ Միակ գոլը խփվեց Մալթայի հավաքականի գլխի հարվածով։ 1974 թվականին Բերտի Ֆոգտսը դարձել է ֆուտբոլի աշխարհի չեմպիոն։

Իր խաղային կարիերան ավարտելուց հետո Ֆոգտսը սկսել է աշխատել որպես մարզիչ երկրի երիտասարդական թիմում։ 1986 թվականին նա միաժամանակ աշխատել է որպես մարզչի օգնական առաջին ազգային հավաքականում, իսկ 1990 թվականին գլխավորել է Գերմանիայի հավաքականը։ 1996 թվականին նա գլխավորել է Գերմանիայի հաղթանակը Անգլիայում կայացած Եվրոպայի առաջնությունում։ Նա գլխավոր մարզչի պաշտոնը թողել է 1998 թվականի աշխարհի առաջնությունից հետո, երբ Գերմանիայի հավաքականը քառորդ եզրափակիչում սենսացիոն պարտություն կրեց Խորվաթիայի հավաքականից։ 1996 թվականին Ֆուտբոլի պատմության և վիճակագրության միջազգային ֆեդերացիան սահմանել է նոր ֆուտբոլային մրցանակ՝ ազգային հավաքականների մարզիչների շրջանում մոլորակի լավագույն մարզչի կոչումը, որի առաջին մրցանակակիրը եղել է Բերտի Ֆոգտսը։

2000 թվականի նոյեմբերին Ֆոգտսը գլխավորել է «Բայեր Լևերկուզեն» ակումբը։ 2001 թվականի մայիսին նա հեռացվել է աշխատանքից՝ չնայած թիմի հաջող ելույթին ՈՒԵՖԱ «Չեմպիոնների Լիգա|Չեմպիոնների լիգայում»։ Նույն թվականի օգոստոսին նա գլխավորել է Քուվեյթի հավաքականը, սակայն կես տարի անց թողել է այդ պաշտոնը՝ ընդունելով Շոտլանդիայի հավաքականը գլխավորելու առաջարկը։ Առաջին խաղը տեղի է ունեցել 2002 թվականի մարտին և նշանավորվել Ֆրանսիայից ջախջախիչ պարտությամբ՝ 0։ 5 հաշվով։ 2004 թվականին Շոտլանդիայի հավաքականը դուրս է եկել Եվրոպայի առաջնության ընտրական փլեյ-օֆֆ և սենսացիոն 1:0 հաշվով հաղթանակ տանել Հոլանդիայի նկատմամբ, սակայն պատասխան խաղում պարտվել է 0:6 հաշվով։ Նա մարզչի պաշտոնում մնացել է մինչև 2004 թվականի հոկտեմբերը՝ Մոլդովայի հավաքականի հետ ոչ-ոքի խաղալուց հետո նա ստիպված հրաժարական է տվել։ Ըստ ռուս մարզական լրագրող Իգոր Ռաբիների, Շոտլանդիայում Ֆոգտսի աշխատանքը «սարսափով» է գնահատվել։

2007 թվականի հունվարի 15-ին Բերտի Ֆոգտսը փոխարինել է Ագուստին Էգուավոնին Նիգերիայի հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում։ 2008 թվականի ապրիլին նա փոխարինել է Գյոկո Հաջիևսկուն Ադրբեջանի հավաքականի գլխավոր մարզչի պաշտոնում։ 2014 թվականի աշխարհի առաջնության ժամանակ Ֆոգտսը դարձել է Յուրգեն Կլինսմանի հատուկ խորհրդականը ԱՄՆ հավաքականում։ Ֆոգտսի պարտականությունները ներառում էին օգնել մշակել մարզումների պլաններ, պատրաստել հետախուզական հաշվետվություններ և դիտել մրցակիցների հանդիպումները Բրազիլիայում անցկացվող մրցաշարում։ 2014 թվականի հոկտեմբերի 17-ին Բերտի Ֆոգտսը լքել իր պաշտոնը Ադրբեջանի ազգային հավաքականում։

Ակումբային

Մյոնխենգլադբախի «Բորուսիա»

• Գերմանիայի չեմպիոն (5)՝ 1969/70, 1970/71, 1974/75, 1975/76, 1976/77 թթ․
• Արևմտյան Գերմանիայի գավաթակիր՝ 1972/73 թթ․
• ՈՒԵՖԱ-ի գավաթակիր (2)։ 1974/75, 1978/79 թթ․
• Գերմանիայի սուպերգավաթի հաղթող՝ 1977 թ․ (ոչ պաշտոնական)
• Ժուան Գամպերի գավաթի հաղթող։ 1972 թ․
• ՈՒԵՖԱ-ի գավաթի փոխչեմպիոն՝ 1972/73 թթ․
• Եվրոպայի գավաթի փոխչեմպիոն՝ 1976/77 թթ․

Գերմանիայի ազգային հավաքական

• Աշխարհի չեմպիոն՝ 1974 թ․
• Եվրոպայի չեմպիոն՝ 1972 թ․
• Աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր՝ 1970 թ․
• Եվրոպայի առաջնության արծաթե մեդալակիր՝ 1976 թ․

Մարզչական

Գերմանիայի հավաքական

• Եվրոպայի չեմպիոն 1996 թ․
• 1992 թվականի Եվրոպայի առաջնության արծաթե մեդալակիր

Անձնական

• Գերմանիայի տարվա լավագույն ֆուտբոլիստ (2)։ 1971, 1979 թ․
• Աշխարհի գավաթի խորհրդանշական հավաքականի անդամ (2)՝ 1974, 1978 թթ․