Ազատամտականություն, գաղափարական, քաղաքական հոսանք է, որը միավորում է խորհրդարանական կարգի և մարդու ազատությունների կողմնակիցներին։ «Ազատամտականություն» հասկացությունը շրջանառության մեջ է մտել 19-րդ դարի սկզբին արևմտաեվրոպական մի շարք երկրներում (Մեծ Բրիտանիա.
Ֆրանսիա և այլն). երբ երևան եկան «ազատական» կուսակցությունները։ Ազատամտականության ակունքները սկիզբ են առնում 17-18-րդ դարերում։ Տնտեսական ազատամտականության գաղափարները հետևողականորեն արտահայտվել են անգլիական դասական քաղաքատնտեսության մեջ։ Ազատամտականությունը, որպես կանոն, մի շարք հիմնարար սկզբունքների և դրույթների ամբողջություն է, որը դարձել է ինչպես «ազատական» կուսակցությանների ծրագիր, այնպես էլ՝ որոշ պետությունների ռազմավարական գարգացման հիմք։ Միաժամանակ անհրաժեշտ է նշել, որ ազատամտականության գաղափարներն առանձին դեպքերում դառնում են աշխարհընկալում, մտածելակերպ։
Ազատամտականության հիմնական դրույթներն են՝ անձի արժևորումը և նրա պատասխանատվությունն իր գործողությունների նկատմամբ, մասնավոր սեփականության և ազատ շուկայի կարևորումը (ազատ մրցակցություն, ձեռներեցություն և այլն), բոլոր մարդկանց հնարավորությունների հավասարությունը, իշխանությունների տարանջատման սկզբունքը, իրավական պետության գադափարը, փոքրամասնության իրավունքների պաշտպանության երաշխավորումը և այլն։ 20-րդ դարի կեսին ձևավորվում է նորազատամտականությունը, որն ավանդական արժեքներին գումարում է պետության միջամտության անհրաժեշտության գաղափարը, որը կոչված է այդ արժեքների իրագործման համար ստեղծել բարենպաստ պայմաններ։ Նորազատամտականաթյունը կարևորում է նաև մարդու իրավունքները, հակաամբողջատիրությունը և այլն։ Նրա ջատագովների քաղաքական ծրագրերի հիմքում ընկած են կառավարողների և կառավարվողների փոխհամաձայնության, կառավարման որոշումների ընդունման ընթացակարգերի ժողովրդավարացումը և այլն։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ազատամտականություն» հոդվածին։ |
This article uses material from the Wikipedia Հայերեն article Ազատամտականություն, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Բովանդակությունը թողարկված է CC BY-SA 4.0 թույլատրագրով, եթե այլ բան նշված չէ։ Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Հայերեն (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.