O érbedo (Arbutus unedo) é un arbusto da familia das ericáceas, que produce uns froitos esféricos brandos entre vermellos e laranxas (fartabellacos ou morotes).
Dáse nos vales interiores dos grandes ríos, onda o clima mediterráneo.
Érbedo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Follas e froito do érbedo | |||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Nome binomial | |||||||||||||||
Arbutus unedo L. | |||||||||||||||
Área de distribución do érbedo en Galicia | |||||||||||||||
Sinonimia[Cómpre referencia] | |||||||||||||||
|
Das características anteriores vénlle o nome científico, pois en latín:
Recibe en galego numerosos nomes comúns como: moragueiro, meroteiro, medroñeiro, madroño, esbedro, érbido, erbideiro, erbedro, érbedo, erbedeiro, érbeda, érbado, erbadeiro, ébedro, cabida, arbideiro, albelo, albeldreiro, albedro e albedredo. A formación de érbedos denomínase erbedal ou erbededo.
Do seu nome parece ser que procede o topónimo Alvedro en Culleredo, lugar onde se instalou o aeroporto da Coruña.
Arbusto ou pequena árbore que pode chegar ata 10 m. Sistema radical forte, que forma unha gran cepa. Tronco curto. Cortiza delgada, parda-avermellada, gretada e caediza en pequenas tiras cando vella. Copa baixa, densa e irregularmente ovoide.
Follas persistentes, simples, alternas, algo coriáceas, oblongo-lanceoladas, case enteiras ou serradas, verde escuras e lustrosas na face, verde mate no envés, glabras excepto na base. Flores hermafroditas, corola urceolada, branca tirando de rosa a verdosa; as flores agrúpanse en panículas colgantes situadas ao final das ramas.
Florece en outono ou ao principio do inverno, a polinización é entomógama. O froito é unha baga globosa, verrugosa, pasando de verde, por amarela e escarlata a vermella escura ao final; madura no outono do ano seguinte coincidindo coa nova floración, aparecendo simultaneamente flores do ano e froitos do ano anterior.
Orixinaria do sur de Europa. Habita en matogueiras, bordo de bosques e ladeiras pedregosas de montañas. Espontánea nas zonas cálidas de Galicia (provincia de Ourense e o sur da de Lugo) e nas concas dos ríos.
Utilizada como ornamental, pois é árbore de aspecto elegante pola beleza da súa follaxe, ao que se engaden as flores e os froitos de cor vermella. Os froitos fermentados úsanse para elaborar licores e, en fresco, para aromatizar augardentes e preparar marmelada.
As follas e a cortiza son adstrinxentes e como tal combaten diarreas e a disentería; as follas tamén teñen propiedades antisépticas. A madeira tense utilizado en tornería; tamén arde moi ben mantendo moito tempo a brasa e dando calor; o carbón obtido é moi bo para as forxas.
Commons ten máis contidos multimedia sobre: Érbedo |
This article uses material from the Wikipedia Galego article Érbedo, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Todo o contido está dispoñible baixo a licenza CC BY-SA 4.0, agás que se indique o contrario. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Galego (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.