Eleri Llwyd: Canwr ac athrawes o Gymraes

Ganwyd Eleri yn ferch i'r dramodydd Huw Lloyd Edwards. Cyfarfu a'i gŵr, Elfyn Llwyd pan oedd yn fyfyriwr ym Mhrifysgol Aberystwyth a priododd y ddau ar 27 Gorffennaf 1974. Mae ganddynt ddau blentyn, Catrin Mara a Rhodri Llwyd. Mae Catrin Mara yn actores a bu'n actio yn y gyfres Pobol y Cwm.

Cymhwysodd fel athrawes a cyn ymddeol roedd yn athrawes Saesneg yn Ysgol y Berwyn, Y Bala.

Rhyddhaodd Eleri Llwyd ei sengl cyntaf, "Merch fel Fi" ar label Sain yn 1971 a'r un flwyddyn enillodd gystadleuaeth Cân i Gymru gyda chân boblogaidd Dewi 'Pws' Morris, "Nwy yn y Nen".

Bu'n aelod o'r grwpiau 'Y Nhw' ac 'Y Chwyldro' ond fel cantores unigol y mae'n fwyaf adnabyddus. Yn 1977 rhyddhaodd ei record hir, Am heddiw mae 'nghân. Disgrifiodd y canwr Gruff Rhys ei harddull fel 'prog gwerin-opera-disgo'. Ail-ryddhawyd yr albwm gan Sain yn Awst 2018. Mae copïau gwreiddiol o'r albwm yn gwerthu am dros £100.

Yn ogystal â "Nwy yn y Nen" cân adnabyddus arall a ganwyd gan Eleri Llwyd oedd "O Gymru" gan Rhys Jones, sydd, hefyd yn cael ei chanu gan gorau. Cafwyd fersiwn gyfoes o'r gân, gyda llais Eleri Llwyd arni, gan Gai Toms.

• Clipiau o ddetholiad o ganeuon Eleri Llwyd ar BBC Cymru^{[dolen marw]}
• Ffilm archif o Eleri Llwyd yn canu Nwy yn y Nen, 1970au cynnar
• Eleri Llwyd yn canu O Gymru