Deuoliaeth

Mae'r gair yn tarddu o'r Lladin duo, "dau" . Bathwyd y term yn wreiddiol i gyfeirio at wrthwynebiad deuaidd cyd-dragwyddol, ystyr sydd wedi'i gadw yn ddeuoliaeth fynegiant metaffisegol ac athronyddol, ond nawr defnyddir fel defnydd cyffredin.

Gweler hefyd Cosmoleg ddeuoliaidd

Yn ddiwinyddiaeth, gall 'deuoliaeth' gyfeirio at 'ddeuoliaeth' neu 'dditheistiaeth'. Er bod deuoliaeth yn awgrymu deuoliaeth foesol, nid ydynt yr un: mae ditheistiaeth yn awgrymu (o leiaf) dau dduw, tra nid yw deuoliaeth foesol yn awgrymu un rhywbeth â duw pa beth bynnag.

Mae'r ddau 'ddeuoliaeth' a 'ditheistiaeth' yn awgrymu cred mewn dau dduw sydd yn rymus yn llawn â phriodweddau cyflenwol neu antonwol. Serch hynny, tra bod deuoliaeth yn awgrymu cytgord, mae ditheistiaeth yn awgrymu ymryson a gwrthwynebiad, megis gwrthwynebiad rhwng Da a Drwg. Er enghraifft, gall system dditheistiaeth gynnwys duw sydd yn creu, a duw sydd yn ddistrywiol. Mewn system dditheistiaeth, gall un duw fod yn wrywaidd a'r llall yn fenywaidd. Serch hynny, ni allwch gyferbynnu'n hawdd rhwng priodweddau ddeuoliaeth a ditheistiaeth yn wastad, er enghraifft, mewn system lle bo un duw yn cynrychioli'r haf a sychder, a'r llall yn cynrychioli'r gaeaf a glaw/ffrwythlonder.

• Geiriadur Hanes Syniadau: Archifwyd 2005-03-05 yn y Peiriant Wayback. Deuoliaeth mewn Athroniaeth a Chrefydd

  Eginyn erthygl sydd uchod am athroniaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.