مەلای باتەیی

ئەو شاعیر و نووسەری کلاسیکی کوردی سەدەی حەڤدە و ھەژدەیە. ناوی بە ئەحمەدیش تۆمار کراوە. باتەیی لەدایکبووی گوندی باتەیە سەر بە پارێزگای ھەکاری. باتەیی غەزەل و قەسیدە و مەسنەوی لێ بە جێ ماوە. غەزەلەکانی غەنایین و بەناوبانگترین مەسنەوییەکەی مەولوونامەی پێغەمبەرە.

بەرھەمی شیعری باتەیی دەکرێت بە دوو بەشەوە:
١- لیریک (غەزەل و قەسیدە).
٢- ئیپیک (چیرۆکی شیعری = مەولوودنامە).

یەکێ لە کارە ناوازەکانی مەلای باتەیی بریتییە لە مەولوودنامە بە کورمانجی کە باس لە لەدایکبوونی پێغەمبەری موسڵمانان محەممەد دەکات لە ١٩ بەش.
لەبەر گرنگی ئەم بەرھەمە ئەدەبییە گەلێک دەستنووسی کەوتووەتە ناوەوە، لە کوردەواریدا دانەی زۆرە، ھەندێکیشی کەوتووەتە نامەخانەکانی ئەورووپا و لەوێ پارێزراون. چەند جارێکیش چاپکراوە.
ڤۆن لۆکۆک لە ساڵی ١٩٠٣ لە بەرلین بەزەنگوگراف وێنەی تەواوی دەستنووسێکی مەولوودنامەی بڵاوکردووەتەوە، جگە لەوە زیاتر لە دە جار بە چاپ گەیێنراوە: لە قاھیرە، ١٣٢٤ک/١٩٠٦ز؛ لە شام ١٩٣٣ز؛ لە ئەستەمبوڵ، ١٣٥٠ک/١٩٣١ز؛ لە ھەولێر، ١٩٦٦ز؛ لە بەغدا، ١٩٨٢؛ لە دھۆک، ١٩٩٦ز و لە جێی تریش.