Дзэн (японоор 禅 (ぜん), хитадаар 禪 чань, солонгосоор 선 < самгардяар ध्यान — «даяан, бисалгал»), Буддын шажанай нэгэ урасхал.
Хитадта V—VI зуунда бии боложо, Солонгосто, XII—XIII зуунда Япондо дэлгэрһэн байна болон хүхын шажан гэжэ мүн нэрлэдэг. Дзэн гэдэгынь чань гү, али «дхьяна» гэһэн үгэһөө гаралтай. Дзэн буддизмын багшанар шабинартаа ехэбшэлэн аман хэлбэреэр болохо коануудаар һургаалаа дамжуулдаг. Энэдхэгэй номлогшо Бодхидхарма (VI зуун) үндэһэлэгшээр гэжэ үзэжэ байна. Үнэн мэдэлгэ дамжуулха арга хэрэгсэл болгон текстдэ шүүмжэлэлтэй ушар Дзэн буддизмын багшанар шабинартаа ехэбшэлэн аман хэлбэреэр болохо яряа (
Хитадта Дзэнэй түрүүшын Бодхидхармые тоосодогшье һаа, зургадугаар патриарх Хуэй-нэн (638—713) болон Шэнь-сю (605—706) шухала үүргые гүйсэдхэбэ. Хитадта Дзэнэй сэсэглэлгын үе IX зуун болотор үргэлжэлбэ; Япондо Дзэн XII-XIII зуунда хүрэжэ мүнөө болотор соёл ба үзэл сурталда шухала нүлөө үзэлжэ байна. Зохёолгын үйлэ шажанай үйлээр харуулдаг Дзэн Хитад уран зураг, уран бэшэг ба ирагуу найрагта, Муромати үеһөө (XIV-XVI зуун) хойшо баһал Япон соёлдо ехэ нүлөө үзэлбэ.
This article uses material from the Wikipedia Буряад article Дзэн, which is released under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 license ("CC BY-SA 3.0"); additional terms may apply (view authors). Хэрбэеэ ондоо юумэнэй заагдаагүй һаа, CC BY-SA 4.0 зүбшөөрэлөөр удхыень хаража болохоор. Images, videos and audio are available under their respective licenses.
®Wikipedia is a registered trademark of the Wiki Foundation, Inc. Wiki Буряад (DUHOCTRUNGQUOC.VN) is an independent company and has no affiliation with Wiki Foundation.